پخش زنده
امروز: -
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در یک سال اخیر، بیش از ۱۰۰ مجوز تاسیس شهرک صنعتی در کشور صادر شده است، گفت: بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در واحدهای صنعتی دولتی و غیردولتی در کشور مشغول به کار هستند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای رضا انصاری معاون وزیر صنعت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران با حضور در برنامه «صف اول» شبکه خبر، برنامهها و اقدامات سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
مجری: میخواهیم راجع به بحث صنایع کوچک و متوسط صحبت کنیم که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به عنوان موتور محرکه اقتصادی کشورها شناخته میشود این صنایع نه تنها بیش از ۹۰ درصد بنگاههای اقتصادی کشور ما را تشکیل میدهند و در بر میگیرند بلکه سهم بالایی از اشتغال زایی و تولید ناخالص داخلی و حتی صادرات غیر نفتی کشور را به خودشان اختصاص دادهاند، اما متاسفانه واقعیت این است که این صنایع مهم با مشکلاتی نیز روبهرو است حالا در مسائل زیرساختی و دسترسی به انرژی پایدار آب برق گاز و مسائل دیگری که به هر حال فشارهای مختلفی را واحدهای تولیدی وارد کرده بحث تامین نقدینگی سرمایه در گردش به ویژه در حوزه تورمی و محدودیتهای بانکی که اطلاع دارید که اینها همه به موانع توسعه شهرکها و واحدهای صنعتی کوچک و متوسط ما شده و همچنین هزینه بالای تامین مواد اولیه بحث مشکلات محیط زیستی و زیرساختی در شهرکهای صنعتی و موانع صادراتی که هر کدام مزید بر علت هست امشب که چند روز پیش هم در تقویم رسمی کشورمان روز حمایت از صنایع کوچک است قصد داریم به این موضوع بپردازیم و بررسی کنیم یک سال هم از عمر دولت چهاردهم گذشته عملکرد یک سال عملکرد ۱۰ ماهه از دوره مدیریتی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی مهمترین برنامهها و مهمترین چالشها و مهمترین راهکارها و مهمترین تکالیفی که بر اساس برنامه هفتم توسعه بر عهده این سازمان گذاشته شده اینها مواردی است که قصد داریم تا آنجا که بضاعت زمانی برنامه به ما اجازه بدهد درباره آنها با میهمان محترم برنامه به بحث و گفتوگو بنشینیم، آقای انصاری ما در کشورمان سیاستهای کلی ابلاغی را داریم برنامه هفتم توسعه را داریم و قوانین هر سال را که در مجلس تصویب میشود و ابلاغ میشود و دولت در دستور کار قرار میدهد بحث قانون بودجه را عرض میکنم، اما اصل و مبنای همه اینها سیاستهای کلی ابلاغی رهبر معظم انقلاب است که ما همواره بیانات ایشان را به عنوان راهبرد و فصل الخطاب در نظر میگیریم.
سوال: آقای انصاری، بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان یک راهگشا و سیاستهای کلی که در واقع همه مسئولین ما تلاش میکنند که در این مسیر حرکت کنند حتی در آن مسیر سیاست گذاری و حرکت کنند در آن مسیر به عنوان اینکه مقدمه بحث را داشته باشیم و حضرت عالی هم یکی از مدیران علمی ما هستید روی خود برنامه صحبت کنیم دولت چهاردهم برنامه هفتم را به عنوان برنامه خودش در دستور کار قرار داد از آن طرف صنعت توسعه استراتژی توسعه صنعتی را باید اجرا میکردیم در برنامه هفتم بود و باید یک سال اول این آماده میشد و ابلاغ میشد و هنوز متاسفانه عملیاتی نشده حضرت عالی وقتی که حدود ۱۰ ماه پیش کار خودتان را آغاز کردید، مهمترین دغدغه و برنامهای که در دستور کارتان قرار دادید چه بود؟ یعنی الان اگر از شما بپرسند که آقای انصاری به عنوان مدیر عامل محورهای برنامهاش شاخص اولش چه بوده شما چه توضیحی میدهید میخواهیم این را اول به عنوان مقدمه بحث داشته باشیم و بعد برویم سراغ موضوعات مختلف؟
انصاری: ببینید همانطور که جناب عالی هم اشاره کردید مبنای دولت آقای پزشکیان از روز نخست برنامه هفتم پیشرفت کشور بود برنامه هفتم در واقع یک سری تکالیف برای همه دستگاهها از جمله مجموعه سازمان صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی هم مشخص کرده حالا ما وارد آن برنامهها هرجا لازم شد میتوانیم بشویم و راجع به آن صحبت کنیم منتها سوالی که جنابعالی اشاره کردید، من خاطرم هست در همان روزهای نخست که در واقع بنا شد من این مسئولیت را بپذیرم جلسات و گفتگویی داشتیم با آقای مهندس اتابک وزیر محترم دغدغهای که اساساً ایشان داشتند و من هم به آن باور داشتم این بود که ما بتوانیم در شهرکهای صنعتی مان عمق ایجاد کنیم ببینید ما در سالهایی یک گسترهای ایجاد کرده بودیم، یعنی همین الان که من دارم با شما صحبت میکنم ۸۷۹ شهرک صنعتی در کشور داریم که الان در حال فعالیت هستند در این ۸۷۹ شهرک صنعتی بیش از ۵۴ هزار واحد صنعتی هستند اینها بخشهای دولتی مان هستند بخش غیر دولتی هم داریم که ما الان بیش از ۱۰۰ مجوز صادر کردیم و ۷۳ تا از این شهرکهای صنعتی در بخش خصوصی به بهرهبرداری رسیده و خود آنها هم بیش از ۱۰ هزار واحد صنعتی الان مشغول به کار هستند.
سوال: در کل چند شهرک صنعتی دولتی و خصوصی و چند واحد صنعتی؟
انصاری: ۸۷۹ شهرک صنعتی دولتی الان داریم در کشور فعال و در حال بهرهبرداری، ۷۳ تا هم در بخش خصوصی و همان غیر دولتی داریم.
سوال: و در کل چند واحد صنعتی؟
انصاری: ما در بخش دولتی بیش از ۵۴ هزار واحد صنعتی الان داریم در بخش غیردولتی تقریباً بیش از ۱۰ هزار تا داریم که حالا اشتغال بخش دولتی حدوداً بالغ بر یک میلیون و صد هزار است در بخش غیر دولتی بالغ بر ۲۰۰ هزار هست، الان یکی از این عمق بخشیدن به معنی این است که ما بتوانیم آن زنجیره ارزش را تقویت کنیم این میتواند در واقع کمک کند به صنعت سازی به معنای واقعی این شاید یکی از حلقههای مفقودی در سالهای پس از پیروزی انقلاب با این کارهایی که در حوزه شهرکهای صنعتی و گسترش صنایع کوچک و متوسط شکل گرفته، البته این یک حلقه مفقوده بود که ما به آن توجه کردیم و برنامهریزی کردیم با همان تقویت و تکمیل زنجیره ارزش که خودش کمک میکند به صنعت سازی به معنای واقعیاش.
سوال: و در خوشههای مختلف؟
انصاری: دقیقاً خوشهها هست و بتوانیم کمک کنیم به کنسرسیومهای صادراتی کمک کنیم به شناسایی نیازهای فناورانهشان بعد شبکه سازی کنیم و به هم رسانی کنیم واحدهای کوچک و بزرگ را به عنوان مثال میگویم، مثلاً ما در یک استانی مثل کرمان استان معدنی ما است در یک استان مثل استانهای جنوبی ما مثل بوشهر مثلاً بخش شیلات و خرما پتانسیل منطقهای ما است، در بعضی از استانها بخش کشاورزی میتواند زنجیره اصلیش صنایع تبدیلی و صنایع غذایی به معنای صنایع تبدیلی کشاورزی باشد ما نگاهمان این است که این بخشها را در شهرکهای صنعتی هم تقویت کنیم و هم حمایت کنیم و سیاست گذاری و حتی واگذاری زمینمان نوع حمایتهایمان مثلاً در کلینیکهای کسب و کار ما سعی میکنیم آنها را بیشتر تقویت کنیم مشاورههایی که انجام میدهیم خدماتی که در کلینیکهای کسب و کار ما است با این نگاه است ما تقریباً سالانه بخشی از درآمدهای ناشی از درآمدهای داخلیمان مثلاً حدود ۵ تا ۶ درصدش را میبریم در همین حمایت از صنایع کوچک منابع داخلی خودمان نه منابع عمومی منابعی که متعلق به خود شرکت است این نگاه نگاه اصلی ما بوده هم منطبق بر سیاستهای دولت بوده و هم منطبق بر دیدگاههای آقای دکتر اتابک بوده.
سوال: یعنی در واقع من الان باید برداشتم این باشد که آقای انصاری برنامه اصلی ایشان در دوره مدیریتشان تکمیل و تقویت زنجیرههای ارزش بوده در صنایع مختلف؟
انصاری: این یکی از اولویتهای ما بوده یکی از بحثهایی که ما در این بحث داریم ما توسعه شهرکهای صنعتی مان با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است ما در این زمینه اقداماتی شده بود در این سالها ولی خوب سیاستهای اصل ۴۴ و قوانین مترتب بر آن ما قوانین خوبی داشتیم ولی در این سالها در این زمینه باز ما دغدغهمان این است که در مقایسه با سالهای گذشته بهتر و عمیقتر بتوانیم برویم جلو.
سوال: و راهکارش؟
انصاری: راهکارش هم این است که ما حمایت کنیم ترغیب کنیم بروکراسیها را کاهش بدهیم موانع را بزداییم یعنی الان یک شرکتی که میخواهد بیاید یک شهرک خصوصی بزند بالاخره ما چه بخواهیم و نخواهیم در بروکراسی اداری ما موانع ذهنی وجود دارد، یعنی مقاومتهای ذهنی بگویم، ببینید ما خودمان بعضی وقتها در یک فرهنگ سازمانی پرورش پیدا میکنیم رشد میکنیم تکامل پیدا میکنیم و تجربه کسب میکنیم این خودش یک نوع عصب به کار دولتی بیشتر میکند این را من به عنوان یک استاد دانشگاه که وارد این حوزهها میشوم میگویم ما سعی کردیم این مقاومتهای ذهنی را کاهش بدهیم سعی کردهایم شرایط و فرایندها را کوتاه کنیم سعی کردیم وقتی میآیند اسناد و آن چیزهایی که لازم است فرمهایی که لازم است اینها را کوتاه کنیم زودتر در هیئت مدیره بررسی کنیم در هیئت مدیره خودمان همکاران من در هیئت مدیره.
سوال: در واقع قانون تسهیل صدور مجوزها را عملیاتی کنید؟
انصاری: تلاش میکنیم اینها را کوتاه کنیم و انرژی بدهیم و انگیزه بدهیم به بخش خصوصی در همین یک سال اخیر ما تقریباً میتوانم بگویم چندین برابر در مقایسه با سالهای گذشته مجوز صادر کردیم، برای همین شهرکهای صنعتی خصوصی ما حدوداً ۱۷ شهرک خصوصی در همین یک سال گذشته مجوز دادیم.
سوال: کاری که باید از ابتدا انجام میشد؟
انصاری: دقیقاً و ما رشد چند برابری داریم یعنی من میتوانم به شما بگویم رشد چندین برابری شاید بتوانیم بگوییم رشد ۱۰ برابری داشتیم نسبت به میانگین سالهای گذشته.
سوال: آقای انصاری کمی میدانی صحبت کنیم الان تقویت زنجیرههای تولید و زنجیرههای ارزش مهمترین نکتهای است که حضرت عالی در اولویت گذاشتید بحث تقویت بخش خصوصی که خیلی سالها راجع به آن صحبت کردیم ولی در عمل شاید خوبی بدهیم، اما یک نکته مهم الان وجود دارد آقای انصاری در صنایع کوچک و متوسط که ۹۰ درصد صنعت کشور را دارد تشکیل میدهد چه کار میخواهد بکند که این نقدینگی سرگردان از بازارهای غیر مولد بیاید در بازارهای مولد و بنشیند در همین حوزهای که حضرت عالی دارید برایش بسترسازی میکنید وقتی که من ببینم، چون بالاخره یک فعال اقتصادی همواره سود اولویتش است من حساب کنم سرمایهام را میآورم چند روز میخوابد با چه مشکلاتی روبهرو هستم چقدر فایده میدهد اگر شما و من از پشت این میز برویم بیرون و بخواهیم یک کار اقتصادی کنیم اولویتمان سود است دیگر با توجه به تورم موجود شما چه کار میخواهید بکنید که آن سرمایهگذار راغب شود سرمایه خودش را بیاورد در واحد صنعتی و یا شهرک صنعتی خصوصی هزینه کند این مهمترین دغدغه است و اینکه بحث زیرساخت برق قطع نشو داشته باشد مواردی از این دست که شما استاد هستید؟
انصاری: یک بخشی برمیگردد به اینکه ما اگر بخواهیم واقعاً این بخش را تقویت کنیم یعنی سرمایهگذاری و ایجاد انگیزه برای بخش خصوصی که سرمایهاش را بیاورد در این شهرکهای صنعتی چه خصوصی، چه دولتی واحدهای صنعتی مان همه خصوصی هستند چه در شهرکهای صنعتی دولتی و چه در شهرکهای صنعتی خصوصی یک بخشی برمیگردد به ما که ما باید بتوانیم انتظار سرمایهگذار از ما چیست ما بتوانیم زیرساختههای مورد نیاز برایش فراهم کنیم موقعیت جغرافیایی شهرک صنعتی مناسب باشد و آن بستری که داریم فراهم میکنیم جذابیت کافی و متناسب با همان پتانسیلهای منطقایاش باشد یک بخشی برمیگردد به بحث محیط و بستر نهادی مان.
سوال: یعنی حاکمیتی منظورتان است؟
انصاری: اسمش را بگذاریم بستر نهادی حالا من این را میگویم ببینید یک مطالعهای در دنیا چند سال پیش شده بود روی بحث اقتصاد دانش بنیان بانک جهانی هم متولی این کار بود که ما در واقع چه کار کنیم که اقتصادهای دنیا دانش بنیان شود، یعنی از اقتصاد منبع محور برسند به اقتصاد دانش محور یک مطالعهای توسط اقتصاددانان مطرح دنیا انجام شده بود اینها به چهار ستون اصلی رای شکلگیری یک اقتصاد دانش بنیان مطرح کرده بودند یکی همین بستر نهادی یا رژیم نهادی و مشوقهای اقتصادی هر کشوری هست این نهادها وقتی ما از بستر نهادی صحبت میکنیم کلمه نهاد در واقع مجموعهای است از نهادهای نرم و سخت کشور وقتی از نهادهای نرم صحبت میکنیم، منظورمان قوانین مقررات و سیاستها است، وقتی از نهادهای سخت صحبت میکنیم منظورمان سازمانها و ساختارها است تازه ما نهادهای نرم و سخت که صحبت میکنیم، یک بخشی نهادهای رسمی است، یک بخشی غیر رسمی است منظور آن نرمها است هنجارها است، ببینید در کشور ما ما الان داریم یواش یواش به اینکه سرمایهدار به دید مثبت بهش نگاه میکرده سالها تلاش شده بود که سرمایهدار و سرمایهداری را ذبح کنیم ببینید ما در کشورمان بخشی از مولفههای همین نهادهای غیر رسمی که در کشور ما شکل گرفته بود کلاً ضد سرمایهداری و ضد سرمایهگذاری بود یعنی آدمی که پول دارد و سرمایه دارد و کارآفرینی میکند و متمایز میشود را یک جوری بد میپنداشتیم اینها آسیب است من وقتی میگویم صحبت از این بستر نهادی میکنم منظورم مجموعهای از قوانین مقررات ساختارها سازمانها نرمها و هنجارها است که این میتواند در واقع کمک کند.
سوال: خیلی نکات درست و فنی را اشاره کردید؛ اما در میدان بله باید انگیزه بدهیم و فضا را باز کنیم آنقدر فضای ما پرسود و خوب و جذاب باشد که آن سرمایهگذار پولش را از بازار غیر مولد بیاورد در بازار مولد، اما وقتی میآید میبیند که الان من میخواهم سرمایهگذاری کنم میروم شمس آباد میروم عباس آباد نگاه میکنم میبینم که این یک سوم ما فقط فعال دارد و بقیهاش قطعی برق دارد دو روزش شده سه روز راهکارش چیست، راهکار کوتاه مدت ما میدانیم که در بلند مدت فعالیتهای خوبی که شما دارید از انرژیهای تجدید پذیر انجام میدهید بحث انرژی بحث آب و پسماند و همه مسائلی که الان دارد انجام میشود شاید در بلند مدت و میان مدت مشکل را حل کند، اما الان در کوتاه مدت وقتی با چنین تصویری روبهرو میشود آن راهکار اصلی به نظرتان چیست؟
انصاری: ببینید ما الان یکی از مشکلات اصلی مان همین ناترازی انرژی است در شهرکهای صنعتی موجودمان ما راهکاری که برای شهرکهای صنعتی خودمان اندیشیدهایم راهی به جز تامین انرژی پایدار از طریق انرژی خورشیدی شناسایی نکردیم در این زمینه از روز نخستی که من آمدم فعال شدیم برنامهریزی کردیم در این زمینه واقعاً در حوزه وزارت صمت به دستور خود وزیر محترم در شورای معاونین بحثهایی شد ماموریتهایی مشخص شد در این زمینه میخواهم بگویم ما تا الان ۵۲۰۰ هکتار زمین یا بگوییم بستر مناسب برای ایجاد نیروگاه خورشیدی در کل کشور شناسایی کردیم یعنی چی یعنی اینها مثلاً پست برق نزدیکش است نقطه اتصال نزدیکش است و بخش خصوصی میتواند در این نقاط با کمترین هزینه تولید کند و در شبکه قرار بدهد ما در کشورمان تقریبا در پیک مصرف حدوداً ۴۰۰۰ مگاوات شهرکهای صنعتی برق مصرف میکنند این عدد در کل کشور در مقیاس مصرف عدد بزرگی خیلی نیست ما بزرگترین شهرک صنعتی مان که شهرک صنعتی شمس آباد است مثلاً پیکش میشود حدود ۲۰۰ مگاوات که همان ناترازی انرژی تقریبا یک چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ مگاوات است ما جلساتی برگزار کردیم شرکت خدماتی شمس آباد که در واقع خود صنعتگران هستند، الان مجوز بیش از ۳۰ مگاوات گرفته و چند روز پیش هم با حضور آقای رئیس جمهور اجرایی شد ما الان این زمینه فعالیتها را آغاز کردیم ما در یک سال گذشته حالا یک سال که نه در تلاشهایی که شده از قبل هم بوده ولی عمدهاش یک سال گذشته بوده تاکنون ۶۰۵ مجوز مرتبط با شهرکهای صنعتی از ساتبا اخذ شده با ظرفیت بیش از ۶۴۰ مگاوات و تا الان حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد هم به بهرهبرداری رسیده در شهرکهای صنعتی کشور ما از قبل هم نیروگاههای کوچک مقیاس سی اچ پی داشتیم از آنها الان از بیش از ۱۲۰ مجوزی که صادر شده بود ۴۸۰ مگاوات در درون شهرکهای صنعتی الان فعال است یعنی همین عدد را جمع کنید.
سوال: آقای انصاری بدون تعارف دیر اقدام کردیم شما ۱۰ ماه از تشریف آوردهاید ولی واقعاً مدیران گذشته باید همچین روزی را پیش بینی میکردند؟
انصاری: ما یک مشکلی را در کشورمان داریم کل سازمان نظام حکمرانی صنعت و اقتصاد کشور که باید به این موضوع توجه کند این است که سختافزارها و نرمافزارهایش را دارد در تمام دنیا نگاه کنید یک بعد مغز افزاری داریم، ما الان مدیران وزارتخانههای ما دستگاههای اجرایی ما حتی سازمان برنامه و بودجه ما را نگاه کنید عمدتاً درگیر کارهای سختافزاری و در بهترین حالت نرمافزاری هستیم یعنی من مدیر که از صبح میآیم پشت میزم مینشینم تا ۱۲ ساعت معمولاً حضور داریم در جلسه کجاست آن بخشی که باید بیاید آینده پژوهی آینده نگاری کند.
سوال: مثل فردی که عقب افتاده دارد میدود تا برسد؟
انصاری: دقیقاً ما الان در خود شهرکهای صنعتی من به شما میگویم مثلاً چند سال آینده چه بحرانی ما داریم لان شاید هیچ نگاهی هم بهش نکنیم ما آمدیم شهرکهای صنعتی ساختیم هشتصد و خوردهای شهرک صنعتی فعال داریم بیش از ۵۰۰ همت برآوردهای ما نشان میدهد هزینه شده در این شهرکهای صنعتی زیرساختهایش را منظورم است، این زیرساختها بخش قابل توجهش الان فرسوده شده ما هیچ تدبیر و هیچ راهکاری نیندیشیدیم برای نوسازی و بازسازی زیرساختها زیرساخت خود شهرکهای صنعتی، خود شهرکهای صنعتی ما الان بخواهیم نوسازی و بازسازی همین الان بخش فورس ماژورش بیش از ۵۰ همت نیاز است الان کجا تدابیر اندیشیده شده ما الان این را گذاشتیم دستور کارمان.
سوال: نداشتن برنامه اینجاها خودش را نشان میدهد؟
انصاری: دقیقاً ما هیچ سازمانی و هیچ نهادی و هیچ کانونی برای ارزیابی سیاستها و همینطور آینده نگاری برای سیاستهای مورد نیاز و آن قوانین و مقررات برای آینده نداریم بیش از حد روزمره هستیم.
سوال: مثالش برنامه هفتم یک ساله باید استراتژی توسعه میآمد دیگر نیامد؟
انصاری: ما خودمان تکالیف مربوط به به طور مستقیم با شهرکهای صنعتی تقریباً بخش عمدهاش را انجام دادهایم فقط یک مورد سند توسعه خوشههای صنعتی است که آن هم وصل است به همان سند اصلی است آن سند هم تقریباً آماده است ما خودمان الان سند به موازات آن رفتهایم جلو و فکر میکنیم تا یکی دو ماه دیگر انجام شود ولی میخواهم بگویم که ما این مشکلات را داریم ما در شهرکهای صنعتی الان این انرژی خورشیدی به نظر من حرکتی که آغاز شده همین امروز ما یک جلسه داشتیم ما هر هفته جلسه داریم جلساتمان با خود صنعتگرها است من برداشت ۱۰ تا ۱۱ ماهه خودم را میگویم ما شهرکهای صنعتی را میتوانیم با یک برنامه یک و نیم تا دو سال واقعاً میتوانیم من این باور را دارم میتوانیم بخش عمدهای از برق نیاز را از طریق انرژی خورشیدی تامین کنیم فقط یک شرط دارد اینکه وزارت نیرو این کار را به معنای واقعی بیاید تسهیل کند به خود مردم واگذار کند چه جوری مثال میزنم یکی بحث این است که سوال و بحث تضمین اینکه فردا برق و همه سرمایهگذاری انجام شود و بعد دوباره الان مشکلی که هست برق دوباره قطع میشود؟
ما داریم میرویم به سمتی که نیروگاههای کوچک مقیاس برای شهرکهای کوچک مقیاس بگذاریم مستقیم وصل کنیم به فیوز خود شهرک خود واحدهای صنعتی الان دارند پشت بام واحد صنعتی شان نیروگاه دارند و میگذارند مستقیم، میدانید مشکل کجاست؟ ما همین الان یک نفر فرض کنید؛ من اصلاً، ما امروز با یکی از شرکتها صحبت میکردم، همین شمسآباد که نیروگاه فکر کنم ۳۲ مگاواتی آن مجوز گرفته، شش تا هفت ماه طول کشید، ما کمکشان دادیم، ما به عنوان شرکتی پشتشان بودیم. بخش دولت پشتکار، خود استانداری تهران میدانم پشتکار بود تا توانست مجوز این زمینها؛ شش تا هفت ماه طول کشید. ما الان یک منابعی از صندوق توسعه ملی را گذاشتیم برای همین توسعه انرژی خورشیدی، این منابع را هفتهزار مگاوات اگر اشتباه نکنم در نظر گرفتیم و ابلاغ هم شده، این منابع الان گفتند ارزی با بهره هشت درصد، شما واقعاً بخش خصوصی باشی در اقتصادی که ارز را امروز میگیری، فرض کن امروز به طور مثال با قیمت ۸۰ هزار تومان، میخواهی در چهار تا پنج سال آینده پرداخت کنی، بگویند با قیمت ارز آن روز، واقعاً ریسک میکنید؟
سؤال: کسی جرأتش را نمیکند؟
انصاری: بنابراین ما با همین شرایط تا حالا آمدیم میگوییم ۶۰۰ مگاوات مجوز صادر شده و نزدیک ۱۱ تا ۱۲ درصد آن هم...، ما خودمان در شرکتهای استانی تکلیف کردیم به استانهای توانمند مثلاً به شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران گفتیم باید بروی خودت با منابع خود نیروگاه بزنی، امروز ما جلسه میگذاریم از این به بعد....
سؤال: این هم خیلی راه است، چون فرصت نداریم و الا خیلی دغدغه دارد. کسی که تا دیروز لیوان را در شهرک صنعتی عباسآباد تولید میکرده، امروز به او میگویی برو این نیروگاه را بساز؟
انصاری: واقعاً فداکاری میکنند.
سؤال: اولاً که وظیفهاش نیست، دوم این که تخصص آن را ندارد، سوم این که نقدینگی ندارد؟
انصاری: وظیفهاش نیست ولی الان شما میروی با بعضی از این مدیران صحبت میکنی، میگویند نه صنعت، این صنعتگر یک بار پول انشعابش را گرفتی، پول برقش را گرفتی، بعد به آنها میگویید....
سؤال: خدا حفظتان کند که خودتان اذعان میکنید، زمانی که من پروانه گرفتم در شهرک صنعتی، شما از من پول آب، برق و گاز را گرفتید و موظف بودید به آن میزانی که مد نظر بوده به ما برق تحویل دهید، تحویل که ندادید هیچ، بعد از چند سال هم الان آمدید میگویید خودت بلندشو نیروگاهسازی کن، این دیگر نهایت اجحاف است.
انصاری: من با این حال فکر میکنم اگر ما دو کار کنیم؛ تسهیل، یعنی این که تأمین نقدینگی با شرایط مناسب به بخش خصوصی دهیم، نگوییم ارزی به قیمت روز، این واقعاً خیلی...، اگر اقتصاد ایران، شرایط اقتصادی را پایدار کنیم و شوکهای ارزی در این کشور نباشد، معلوم است همه میآیند.
سؤال: نکته اینجاست که دولت این کار را میکند، دولت باید بیاید، یک موقع هست شما سرمایهگذار بخش خصوصی داری، میگویی بله من ارزم را به قیمت ارز همان زمان میگیرم، میگوییم باشد، بخش خصوصی است سرمایه میآورد، ریسک نمیکند، اما الان دولت بودجه میدهد.
انصاری: این را باید بانک مرکزی حل کند، واقعاًَ ما اجازه دهیم نیروگاهسازی تبدیل شود به یک کسب و کار سودمند. این قیمتگذاری دستوری را رها کنیم. میدانید ما در کشور چه کار کردیم؟ ما آمدیم میگوییم که برق نیست، بروید دیزل ژنراتور بگیریدف یک دیزل ژنراتور میگیرید، این بنده خدا تولیدی دارد و ظرفیت آن زیاد پیچیده نیست و معلوم است چقدر گازوئیل میخواهد؛ میزان قطعی برق آن مشخص است، در این دو روز یا دو و نیم روز اگر برقش را قطع کنیم، مشخص است چقدر است. این سهمیه میرود، ما هم تأیید میکنیم، مگر ما دستگاه تخصصی هستیم؟ میرود، همینطور میزنند آن را، حالا میدانید قصه پرغصهاس کجاست؟ مثلاً آن چه که میخواهد ۲۰ تا ۲۵ درصد به زور به او میدهند، بعد این مجبور است برود گازوئیل تأمین کند، بعد قاچاقچی میشود، بعد پرونده تشکیل میدهند. همه میدانند.
سؤال: گازوئیل الان لیتری چقدر است؟ ۳۰۰ است؟ شما گازوئیل لیتری ۳۰۰ تومان را، الان ته داستان را به شما بگویم آن چیزی که در میدان اتفاق میافتد؛ الان گازوئیل لیتری ۳۰۰ تومان است، اتوبوس و کامیون میرود لیتری ۳۰۰ تومان گازوئیل میزند، میآید در شهرک صنعتی خالی میکند، لیتری ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان، بعد میرود خانه پارک میکند، میگیرد میخوابد. هم صنعت حمل و نقل عمومیمان را دچار اختلال کردیم، هم آن تولیدکننده، چون میخواهد تولیدش بچرخد باید برود سوخت تأمین کند، بعد نیروی انتظامی او را میگیرد؛ میشود قاچاقچی سوخت و یک سیستم و تصمیم رانتی ایجاد شده؟
انصاری: یکی از مشکلات بخش کشاورزی؛ این است.
سؤال: آنها که خیلی مشکل دارند؟
انصاری: من رفته بودم به طور اتفاقی در باغی و دیدم تیلری آنجاست، صاحب باغ گفت این تیلر ماهی شش تا هفت میلیون برای من گنج خوابیده دارد. گفتم چطوری؟ گفت یک کارت سوخت گازوئیل دارد. نیسانهای دیزلی ما، حالا چهکار میکنیم، اینها میگویند چرا این کار را میکنیم؟ قیمت سوخت را اگر برای صنعتگرمان منطقی کنیم، راحت میتواند بگیرد. ولی این گازوئیل در کشور هست. خیلی جالب است امروز یکی از مدیران صنعت پیش من بود، گفت فلانی اصلاً این گازوئیلی که ما در واحد صنعتیمان خالی میکنیم پلمپ است.
سؤال: نکته من اینجاست؛ شما الان اینجا نماینده وزارت صمت و متولی حوزه صنعت هستید، قاعدتاً باید از آن تولیدکننده حمایت کنید؛ آیا رفتید با وزارت نفت بنشینید صحبت کنید اصلاً چرا شما لیتری ۳۰۰، بیا لیتری پنجهزار تومان مستقیم بفروش به واحد تولیدی؟
انصاری: ما در این زمینه حتی خودم به نهادهای نظارتی هم رفتم. آن سمت که نتیجه نگرفتیم.
سؤال: برقش را قطع کردید، حداقل گازوئیل دهید بتواند تولید کند؟
انصاری: من رفتم برای گازوئیل به نهاد نظارتی میگویم شما که نهاد نظارتی هستید یک ذره بالاتر هستید، اشرافی دارید و میتوانید یک نقشِ...، به آنها هم مسأله را توضیح دادیم، آنها هم میدانند، من به این نتیجه رسیدم ما در کشورمان باید اجازه دهیم دولت در قیمتگذاری نقش ایفا نکند، میخواهد حمایت کند؛ حمایت کند. مگر ما گازوئیل تولید نمیکنیم و نمیفروشیم؟ به قیمت آن دست صنعتگر بدهیم، پول اضافه را به همان صنعتگر یارانه بدهیم. ما در کشورمان چه بخواهیم چه نخواهیم یک چیزی را باید از مغزمان واقعاً پاک کنیم. فکر میکنم این کشور بخش اقتصاد و حتی برخی از بخشهای غیراقتصادیاش تحت تأثیر تفکرات چپگرایانه افتاده است. اقتصاد را نمیشود با نگاههایی که بخواهیم با قیمتگذاری دستوری و شبهکمونیستی اداره کنیم، معتقد نیستم گازوئیل را گران کنیم، ولی گازوئیل بخش صنعت را منطقیسازی کنیم، به همان بخش صنعت؛ یارانه دهیم، ببینید چه اتفاقی میافتد؟ چرا ما کاری کردیم بخش عمده کسانی که از ما گازوئیل میگیرند، مصرف نمیکنند؛ ما دوجانبه آسیب میخوریم.
سؤال: میدانید مشکل آن کجا بوده؟ این کامیونهای وارداتی که الان بالای کشندهها بود، بخش اسقاط را برداشتیم، الان خیلیها آمدند اسقاط نکردند و از آن کارتها استفاده میکنند. نکته مهم اینجاست که الان خود شما به عنوان مدیرعامل سازمان صنایع کوچک این که این قدر اشراف دارید و میپذیرید و پیگیری میکنید، این واقعاً نکته مثبتی است و من خیلی خوشحالم از این موضوع، اما یک قدم برویم جلوتر، ما الان اقتصاد دانشبنیان داریم، سعی میکنیم نفوذ فناوری داشته باشیم، از آن سمت بازارهای جدید مثل اوراسیا پیش روی ماست، هم شغل و هم بازار جدید میشود؛ این یعنی استراتژی و توسعه جدید میخواهد. از آن سمت واحدهای صنعتی به معنای واقعی واحد صنعتی مطلوب، بایسته و شایسته اگر بخواهد توسعه پیدا کند باید برود در زنجیرههای ارزش منطقه و جهانی ادغام شود و رشد کند، ما برای این موضوع در نگاه به آینده، چون نگاه علمی هم دارید، راهکار چیست؟
انصاری: اگر ما واقعاً بخواهیم این سخن شما که سخن دقیقی است در کشورمان عملیاتی شود و منافع داشته باشد برای کشور؛ یعنی سرمایهگذار و اقتصاد ملی ما؛ آن بحث قرار گرفتن در زنجیره ارزش جهانی راهش این است که ما باید برویم با بنگاههای صنعتی در دنیا که صاحب تکنولوژی شدند و برند هستند بتوانیم همکاری مشترکتر تعریف کنیم. اصطلاحاً میگویند استراتژی آلایِنس.
سؤال: کاری که ترکیه در خودرو و لوازم خانگی انجام داد؟
انصاری: مثلاً یک صنعت لوازم خانگی ترکیه دارد به نام آرچلیک که یک زمانی به هیچ وجه توان صادرات و قدرت رقابت در دنیا نداشت. از زمانی که من رفتم آن را عمیقاً مطالعه کردم؛ از سالهای حدود دهه ۸۰ میلادی ۳۰ تا ۴۰ سال در لوازم خانگی کار میکردند، اما اصلاً توان رقابت نداشتند. ولی از این جا به بعد؛ بستر نهادی با سیاسـتگذاریهای اقتصاد؛ اقتصاد آنها رقابتی شد. دولت به این نتیجه رسید که باید اجازه دهد اقتصاد به معنی واقعی کلمه....
سؤال: ما الان چطور برویم یک شرکت بزرگ حالا همین آرچلیک را بیاوریم در مناطق آزاد خودمان، شرکتهای مشترک بزنیم، شرکت مثلاً قطعهساز خودمان را بیاوریم بتواند تولید کند؟
انصاری: چین چه کار کرد؟ مثال میگویم، بازارش بزرگ است، چین از روز اول که تکنولوژی نداشت، آمد تکنولوژی را با بازار مبادله کرد. ما اشتباهمان این بوده که از روز اول رفتیم سراغ استراتژی جایگزین واردات، باید میرفتیم سراغ توسعه صادرات.
سؤال: ما انتقال فناوری آن را ندیدیم؟
انصاری: دقیقاً، کسی که صاحب تکنولوژی برند است، بنگاه خیریه که نیست؛ دنبال سود است، سود کجاست؟ در بازار است. ما یک بازار خوب؛ بازار مصرف است، یک کشور ۹۰ میلیونی بازار مصرف؛ چه در لوازم خانگی، چه در خودروسازی. یک خودروساز بیچاره میکند خودش را تا صدهزار تا دویست هزار تیراژ خود را بالا ببرد. بازار خودروی کشور چه بازار جذابی است؟ کافی است در این سالها در لوازم خانگی، همین الان هم میتوانیم، شرایط لوازم خانگی فراهم شود، با صاحبان تکنولوژی و برند بینالمللی همکاری مشترک تعریف کنیم و بازارمان را به او بدهیم و او انتقال تکنولوژی بدهد، این یک معامله است.
سؤال: یک فضایی میخواهد که اقتصاد جامعی میخواهد که همه دستگاهها پای کار بیایند تا این اتفاق بیفتد؟
انصاری: بله، این را باید بپذیریم که الان شما حساب کن ساتبا رفته، مثلاً وزارت نیروی ما میگوید من رفتم و مثلاً میخواهم خودم پنل وارد کنم، بدهم به یک سری شرکتها، نگاه میکنم مثلاً شرکتهای برق استانی ما میروند ببینند کجا زمینها جذابتر است اول تصاحب میکنند، این که نشد، ما باید بپذیریم دولت از بنگاهسازی و بنگاهداری بیرون بکشد.
سؤال: از بنگاهداری برود بنگاهسازی کند؟
انصاری: ما چه کارهایم پنل وارد میکنیم؟ اصلاً شما چه کارهاید؟ این بعداً صدایش در میآید چه داستانی پشت آن است.
سؤال: اگر الان یکی برود پنل را بیاورد؛ دنبال چیست؟
انصاری: سود.
سؤال: نکته اول؛ اما من تولیدکننده اگر بخواهم بروم پنل بیاورم، دنبال چه هستم؟ دنبال کیفیت، افزایش بهرهوری آن هستم، دنبال پنلی هستم که...، الان پنلی که میآوریم حدوداً با یک گرد و خاک و ابری میآید زیر ۲۰ درصد؛ این نظر کارشناسی است. نسل سه پنلها متأسفانه وارد میشود، اما اگر آن تولیدکننده برای کارخانه خود یا نیروگاه پشت بام خود پنل میآورد میرود ۵۰ درصد میآورد.
انصاری: کلی وقت میگذارد، صنایع ما مثلاً پتروشیمی یک زمانی رفتیم با همین روشهای دولتی انتقال تکنولوژی دادیم، کارخانه ساختیم، واقعاً این مثال عینی و عملی را دارم و اسمش را نمیخواهم ببرم که ما رفتیم یک واحد پتروشیمی ایجاد کردیم، بعد از مدت کوتاهی شرکت سابیک عربستان آمد یک بنگاهی ممثل ا تولید کرد با قیمت کمتر. چه بود؟ در تکنولوژی. آن تکنولوژی که ما رفته بودیم با آن کارخانه ساختیم، در تکنولوژی مراحل پایانی چرخه عمرش به ما دادند. از این دو حالت خارج نیست؛ یا گولمان زدند و کلاه سرمان گذاشتند یا نه در آن داستانی بود؛ داستان فساد است. بخش خصوصی که این کار را نمیکند. بخش خصوصی مشاور میگیرد، بهترین تکنولوژی روز دنیا را میآورد، کنارش هم آرندی میآورد که توسعه تکنولوژی بدهد. این مهم است. اینها مسائل مهمی است که باید به آن توجه شود.
سؤال: راجع به برنامه کلان صحبت کردیم، برنامه هفتم، نقشه راه، انرژی، زنجیرههای ارزش، زنجیره تولید، شهرکهای صنعتی؛ محورهای مهم را باهم صحبت کردیم، حالا یک مقدار موضوع مهم دیگری که واحدهای صنعتی با آن درگیر هستند، بحث نقدینگی و آن سرمایه در گردش است. الان در این رکود تورمی و شرایط و عدم ثبات نرخ ارز و این طور مسائل، چه کار میتوانیم کنیم؟ اصلاً فردا صبح متأسفانه نتوانستیم از ظرفیتهای بورس، چون بیشتر بورس صنایع بزرگ را در نظر گرفته، این صنایع کوچک نتوانسته، یک کارخانهداری الان میخواهد خط تولید بعدیاش را راه بیندازد، نمیتواند برود کسب نقدینگی کند از بازار سرمایه؛ آن طور که تسهیل باشد و بتواند دفعتاً این کار را اگر نیاز داشت انجام دهد. چه کار میتوانیم کنیم که سرمایهگذار یا شرکتهای شتاب دهنده را بیاوریم روبروی تولیدکننده بگذاریم بگوییم روبروی هم قرار بگیرید، ایشان این تولید و کارخانه را دارد، این قدر نقدینگی میخواهد، این قدر سود میدهد در این سال، اینها روبهرو شوند نقدینگی به صورت بخش خصوصی؛ این است؟
انصاری: ما چه بپذیریم چه نپذیریم بخش عمده تأمین مالی در این کشور از طریق بانکهاست. نتوانستیم بازار سرمایه و ابزارهای نوین را به آن معنا فعال کنیم. آن بحث کرات فاندینگ هم که شکل گرفته واقعاً سودش بالاست. یک اتفاقی که در دولت آقای پزشکیان و با نگاهی که خود مهندس اتابک داشتند، ما نگاه میکردیم، دیدیدم که بخش عمدهای از این تسهیلات بنگاههای بزرگ میگیرند، بعد هم تمدید میکنند. بنگاههای کوچک و متوسط به خاطر کوچک بودن، توانایی جذب این تسهیلات را ندارند. ما در سفرهای رئیس جمهور، یک بحثی که خوب پیش میود این است که سهم صنایع کوچک و متوسط، بعضی از این تسهیلات در مصوبات سفر مشخص میشود و آن جا هم رفتیم سراغ واحدهایی که در شهرکهای صنعتی در مراحل پایانی هستند، مثلاً بالای ۷۰ درصد در مرحله نصب و جلوتر هم فکر میکنیم، عددهای این، قبل از سفر درمیآید و مشخص میشود.
سؤال: بانک را بگذاریم کنار، دیگر چه راهکاری دارید؟
انصاری: ما در کشورمان نتوانستیم، یکی از راههای خوب تأمین مالی در کشور؛ بازار سرمایه است. ولی بازار سرمایه که من وارد آن نمیشوم، چون نه متخصص و نه متولی آن هستم، حرف هم بزنم شاید درست نباشد، منتها آن چیزی که میفهمیم؛ این است که بازار سرمایه ما در این سالهای اخیر و همین شرایطی که میبینیم؛ بازاری است که نتوانسته کارکرد واقعی خود را برای تأمین مالی حتی برای بنگاههای بزرگ هم فراهم کند، چه برسد کوچک.
سؤال: هنوز متکی به سیستم بودجه دولتی و بانکی هستیم؟
انصاری: بله، ما الان خودمان یک کاری کردیم، باز آمدیم امسال یک بخشی از منابع خود را با فشار و خانواده که یک چیزی میگذارد، ما عددی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان با ۳۰ شرکت استانی صحبت میکنیم، با بانک توسعه تعاون هم یک تفاهمنامه امضا کردیم که بتوانیم خودمان یک عدد ناچیزی است ولی دوهزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات و سرمایه در گردش برای بنگاههای خیلی کوچکمان در شهرکهای صنعتی فراهم کنیم.
سؤال: برخی پیام دادند که بحث این اسناد و صدور اسناد مالکیت در شهرکهای صنعتی یک مقداری روند آن کند شده، چه کار میشود کرد؟
انصاری: یک مقرراتی ما داریم، اگر آن مقررات را طی کنند، زود میشود، ولی در این زمینه ما خودمان هم دغدغه ماست که این مراحل را کوتاه کنیم، حتماً این کار را خواهیم کرد، هر جا موردی بود میتوانند با روابط عمومی خود سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ارتباط بگیرند، پیامک بدهند و ما به طور مستمر چه در استانها، چه در خود تهران، خود بنده وقتهایی داریم که اینها را پیگیری میکنیم و مشکلات را حل میکنیم.
سؤال: بحث ابطال زمینهایی که به مرحله بهرهبرداری نرسیده؟
انصاری: یکی از بحثهای مهمی است که در برنامه هفتم هم تدبیر خوبی اندیشیده شد، بند خ ماده ۴۸ است؛ یک کارگروه سه نفره تشکیل شده و این کارگروه سه نفره آییننامهاش در آذر ماه سال گذشته در دولت؛ هیأت وزیران تصویب شد. الان ما تمام زیرساختها و الزامات قانونی آن را فراهم کردیم؛ از ابتدای امسال؛ تقریباً از ابتدای اردیبهشت ماه این کارگروه فعال شده و مرتب پروندهها میرود آنجا، بر اساس صلاحدید آن کارگروه سه نفره، به بخشی از این پروندهها مهلت مجدداً اعطا میشود. باید بگوییم با فسخ آن موافقت نمیشود، بخشی هم واقعاً مطمئن شوند که کننده نیست، فسخ میشود.
سؤال: یعنی سرمایهگذاری که خود عامل به تأخیر افتادن نیست؟ به او کمک میکنید؟
انصاری: بله، ما خودمان کمیته پایش داریم، بعد میرود در کارگروه سهنفره، کارگروه سه نفره، معاون استاندار هست، معاون قضایی دادگستری است و شرکت شهرک، واقعاً این جمعبندی حاصل شده که این برای تولید نیامده، آمده زمین بگیرد. با کسانی که زمین را میخواهند فریز کنند، ما نگاه متفاوتی دارم.
سؤال: بحث اقتصاد دانشبنیان و این مسائل مطرح میشود، ما میرویم دنبال حکمرانی دادهمحور و نیاز داریم اگر هم این به خوبی به نحو بایسته و شایستهای اجرا نشود، ما حتماً در تصمیمگیری و انتخاب مسیر درست به مشکل میخوریم. الان در سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی هم در تهران و هم در ۳۱ تا ۳۲ استانهایی که داریم الان چه کار میکنید که این دادههای ما شفاف شود، بعد دادههای قابل اتکا شود؟ واقعاً عینیت داشته باشد آن داده؟
انصاری: یکی از برنامههایی که تعریف کردیم در سال جاری؛ سیستم و سامانهسازی است. همه چیز را میخواهیم ببریم نمیخواهم بگویم انقلاب صنعتی چهار، حداقل انقلاب صنعتی سوم را کامل کنیم؛ آیتیبِیس کنیم. یک کار دیگر این بخش است که بتوانیم دیتاهایمان را سامانه سازی و شفاف کنیم. بخش اول هم که اشاره فرمودید صادرات دانشبنیان، ما یک همکاری خیلی خوبی با مجموعه معاونت علمی؛ خود آقای افشین تفاهمنامهای امضا کردیم، کارگروهی تشکیل شده و دنبال این هستیم؛ الان پنج تا هم پایلوت کردیم که بتوانیم در این استانهای پایلوت، ناحیه نوآوری در شهرکهای صنعتی شکل بگیرد.
سؤال: الان شما به عنوان مدیرعامل پشت میزتان نشستید با یک اینتر میبینید که در کدام شهرک صنعتی چند واحد داریم؟ در آن چه تولید میشود، چند کیلو تولید میشود و وضعیت انبار و بازار هم بگویید شما؟ با هوش مصنوعی به لحظه میتوانید پالایش کنید؟
انصاری: دو بخش است؛ یک بخش خود طرحهای صنعتی قبل از تبدیل واحد که کامل اطلاعات زمین آن در اختیار ماست، ولی یک بخش خود واحدهاست مثلاً ما الان دنبال اطلاعات مصرف برق واحدهایمان هستیم، وزارت نیرو میگوید محرمانه است. امیدوارم بتوانیم به کمک هم، همه سالی که در آن قرار داریم؛ سال سرمایهگذاری برای تولید نامگذاری شده، پایانش یک حرکت خوبی داشته باشیم و این نوید را میدهم ما با تلاشهایی که کردیم، بیش از ۶۰۰ واحد صنعتی در شهرکهای صنعتی در هفته دولت انشاءالله با حضور مقام عالی وزارت افتتاح خواهد شد. ما بیش از ۱۳۰ واحد راکد هم در هفته دولت باز شاهد فعالسازی آنها هستیم.