بیش از ۵۰۰ هزار نفر متقاضی دریافت وام ازدواج

 

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه میز اقتصاد شبکه خبر، پنجشنبه سوم آبان ۱۴۰۳ با موضوع پیگیری مشکلات دریافت وام ازدواج و با حضور میرهادی رهگشای، کارشناس اقتصادی- نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی (ارتباط تصویری از استودیو مشهد)- محسن زنگنه، نایب رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی(ارتباط تلفنی)- انسیه کتابچی، معاون برنامه ریزی پایش و ارزیابی عملکرد ستاد ملی جمعیت (ارتباط تلفنی) و سارا جلالی، معاون اداره عملیات اعتباری بانک مرکزی (ارتباط تلفنی) پخش شد که مشروح این برنامه را در زیر می خوانید:

 

رهگشای: ابتدا فکر می‌کنم که لازم است که یکبار دیگر تاکید کنیم به اهمیت این وام ازدواج و کمکی که به اقشار نیازمند به این منابع می‌کند.

 

رهگشای: بله، نظام بانکی ما یکی از مشکلاتش این است که منابع را به خوبی و براساس عدالت توزیع نمی‌کند در اقتصاد یعنی بخش خوبی از تسهیلات به سمت سهامداران شبکه بانکی و شرکت‌های زیرمجموعه شان که لزوما هم کار‌های تولیدی نمی‌کنند می‌رود. این وام ازدواجی که در این هفت هشت سال اخیر نهادینه شده و از طرف بانک‌ها دارد به مردم پرداخت می‌شود به نوعی می‌توانیم بگوییم یک مسئولیت اجتماعی بانک هاست و توانسته در جهت عدالت این توزیع منابع و تسهیلات بانکی گام بردارد و از طرف دیگر در سیاست‌های کلان هم حمایت از جمعیت و فرزندآوری یک اصل اساسی همه کشور‌ها به این سمت رفتند اتفاقا در کشورمان ما خیلی هم عقبیم یعنی فقط هم یک تسهیلات را پرداخت می‌کنیم به ازدواج و فرزندآوری پس در اهمیتش شکی نیست و همه مجموعه حاکمیت از مجلس و دولت و بانک مرکزی گرفته باید در این امر تا جایی که می‌توانند تسهیل ایجاد کنند، اما اتفاقاتی که امسال افتاد و هم خود شما گفتید هم در گزارش بود به دلیل افزایش ۶۰ درصدی سقف وام هر فرد و عدم افزایش منابع کل ما الان شاهد این هستیم که همین طور دارد صف افزایش و افزایش پیدا می‌کند از طرفی بانک مرکزی دارد براساس محاسباتی که کرده می‌گوید که منابع کافی را نداریم و به همین میزان می‌خواهیم اتکا کنیم. 

 

رهگشای: قطعا قابل پیش بینی بود ولی خب نمایندگان مجلس می‌گویند ما صد هزار میلیارد تومان بیش از این منابع در بودجه درنظر گرفته بودیم نمایندگان بانک مرکزی رفتند و در مجمع تشخیص به دلیل حالا آن توضیحات کارشناسی که دادند صد هزار میلیارد تومان کم کردند آن حداقل تعهد بانک‌ها را. به هر حال آن چیزی که می‌شد از اول امسال حدس زد اینکه امسال حداقل سیصد چهارصد هزار نفر به صف اضافه می‌شوند یعنی اگر انتهای سال گذشته صف وام ازدواج ۱۱۰ هزار نفر تا ۱۵۰ هزار نفر بوده امسال به ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر برسد، اما یک مساله مهم در این صف وام ازدواج بحث ثبت نام آن است ببینید در آن جلسه‌ای که بین کمیسیون اصل ۹۰ و نمایندگان بانک مرکزی برگزار شد بر این تاکید شد که ما بخواهیم بدانیم چند نفر متقاضی در صف است باید امکان ثبت نام در هر لحظه‌ای فراهم باشد یعنی هر فردی که امکان یعنی وام ازدواج بهش تعلق می‌گیرد یا وام فرزندآوری بهش تعلق می‌گیرد در هر زمان از شبانه روز در هر ماهی در هر روزی مراجعه کرد به سایت بتواند به لیست ثبت نام اضافه شود.

 

رهگشای: بله، ثبت نام بشود و بعد از آن معرفی به شعبه، اما گفته می‌شود که تسهیل شده ولی براساس شنیده‌هایی که وجود دارد در گزارش خودتان بود به نظر می‌آید در حال حاضر همچنان امکان ثبت نام نیست یعنی مثل روال سابق بانک مرکزی اول هر ماه سهمیه‌های بانک‌ها را مشخص می‌کند در آن ماه چه میزان می‌توانند تسهیلات بدهند و وقتی آن تعداد پر می‌شود که همان روز اول یا دوم هر ماه اتفاق می‌افتد دیگر امکان حتی پیش ثبت نام هم فراهم نیست یعنی آماری که داده می‌شود مشخص نیست یک نکته خیلی مهم دیگر این است که در سال ۱۴۰۲ در قانون بودجه آمده بود که بانک مرکی موظف است آمار تسهیلات اعطایی و افراد در صف را به شکل عمومی منتشر کند این آمار هر ماه در سایت بانک مرکزی بروز می‌شد، اما در قانون بودجه ۱۴۰۳ این تصریح نشده که به شکل عمومی منتشر شود گفتند مثلا به کمیسیون‌های مجلس اعلام شود منتشر نمی‌شود به نظرم این یک نقص بزرگ است یعنی بانک مرکزی نباید منتظر مثلا بند قانونی باشد که حتما در سایتش این را بگذارد خب مردم و کارشناسان می‌خواهند در مورد این قانون مهم این تسهیلات مهمی که شبکه بانکی دارد در مسئولیت اجتماعیش انجام می‌دهد اطلاع داشته باشند در سایتش نیست به طور دقیق نمی‌دانیم الان چند نفر در صفند نمی‌دانیم هر کدام از بانک‌ها چه میزان تسهیلات دادند هر کدام از بانک‌ها چه مقدار صف دارند این یک نقص بزرگ است. 

 

کتابچی: قبل از اینکه وضعیت صف را مرور کنیم باهم در مورد آخرین فرمایشی که مطرح شد باید بگویم که ماده ۶۸ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در تبصره دو آمده است که همه بانک‌ها موظفند به صورت ماهانه تعداد تسهیلات قرض الحسنه ازدواج پرداختی و تعداد افراد در نوبت دریافت این تسهیلات را به صورت عمومی اعلام کنند.

 

کتابچی: بله، بانک‌ها مکلفند که اعلام کنند. به صورت متمرکز بانک مرکزی درصدی اعلام می‌کند یا اینکه تک تک بانک‌ها باید اعلام کنند. مدیریتش برعهده بانک مرکزی است. 

 

رهگشای: انجام نمی‌شود. 

 

کتابچی: ما قانون مجلس داریم که در قانون مجلس ماهانه باید اعلام شود. متاسفانه سال ۱۴۰۲ خیلی خوب و منظم در پایگاه اینترنتی بانک مرکزی قرار می‌گرفت ولی در سال ۱۴۰۳ این طور نیست و جدول وام فرزندآوری نسبتا منظم قرار می‌گیرد روی پایگاه ولی جدول وام ازدواج نه.

 

کتابچی: در سال ۱۴۰۳ طبق آماری که از بانک مرکزی دریافت کردیم تا ۲۷ مهرماه آماری که به ما دادند تعداد ۳۳۰ هزار و ۳۴۵ فقره به مبلغ تقریبا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان به متقاضیان تسهیلات پرداخت شده و ۳۳۵ هزار و ۵۰۰ نفر هم در صف وام ازدواجند در مورد وام فرزندآوری هم ۲۹۵ هزار و ۷۴۰ فقره پرداخت وام داشتیم به مبلغ تقریبا ۲۴ هزار میلیارد تومان و ۴۱۶ هزار نفر در صف وام فرزندآوریند که این صف نسبت به مدت مشابه سال گذشته متاسفانه طویل‌تر شده است. 

 

کتابچی: مشکل ثبت نام نسبت به یکی دو ماه گذشته وضع بهتر شده از جهت باز بودن سامانه ولی متاسفانه همان طور که گفتند این در ابتدای ماه‌ها وضع بهتر است هرچه به سمت انتهای ماه می‌رویم متقاضیان باید بار‌ها و بار‌ها تلاش بکنند تا برسند به آن ساعتی که موفق شوند که در سامانه ثبت نام کنند و بعد از این هم که ثبت نام می‌کنند در انتخاب شعبه خیلی دستشان باز نیست به جهت اینکه شعبه‌های مختلف اعتبارشان را ادعا می‌کنند که اعتبارمان تمام شده و اینها مجبورند که چه بانک عامل و چه شعبه خاصی را انتخاب کنند. 

 

کتابچی: قانون می‌گوید اگر کسی اعتبارسنجیش کافی بود اصلا نیازی به ضامن ندارد تقریبا می‌شود گفت در اکثر بانک‌ها متاسفانه رعایت نمی‌شود شکایت‌های بسیار زیادی داریم از کسانی که اعتبارسنجیشان عالی است همچنان از آنها ضامن می‌خواهند و کسی هم که اعتبارسنجیش عالی نیست و بالاخره نیاز به ضمانت دارد قانون تکلیف کرده که با یک فقره سفته و یک ضامن آن فرد بتواند وامش را بگیرد. 

 

کتابچی: ولی متاسفانه در بازدید‌های ما از شعب مختلف بانک‌ها این طور نیست و اکثر بانک‌ها حداقل دو تا ضامن را می‌خواهند و باز سخت گیری‌هایی دارند در شکل ضمانت یعنی تکلیف می‌کنند که یک شعبه تکلیف می‌کند که حتما باید دو تا ضامن کارمند دولت باشند فیش کسر از حقوق بیارند شعبه دیگر تکلیف می‌کند که حتما باید دو نفر چک بیاورند و این در اختیار افراد نیست که طبق آن امکاناتی که در اختیار دارند ضمانت را بیاورند ضمن این که بحثی که دو سال گذشته در قانون بودجه آمده بودجه افرادی که بالاخره امکانش را ندارند بتوانند حساب یارانه خودشان و خانواده درجه یکشان یا سهام عدالت خودشان و خانواده درجه یکشان را به عنوان وثیقه نزد بانک‌ها بگذارند این رعایت نمی‌شود شاید به تعداد بسیار اندک شعبی این بحث یارانه و سهام عدالت را به عنوان ضمانت قبول کردند. 

 

پژمانفر: متاسفانه ما در موضوع هم بحث تسهیلات ازدواج و هم موضوع فرزندآوری هنوز با یک صف طویلی مواجهیم که اینها در انتظارند که بتوانند از تسهیلات دریافت داشته باشند اولین اقدامی که ما در ارتباط با این موضوع در جلسه کمیسیون اصل ۹۰ از رئیس کل بانک مرکزی خواستیم و ایشان هم قول دادند که نسبت به این موضوع اقدام بشود بازکردن سامانه، چون تا سامانه باز نباشد و روشن نباشد چه تعدادی متقاضی وجود دارد برنامه ریزی نمی‌توانیم بکنیم یعنی تاکید می‌کنم. بدون داشتن اطلاعات هیچ نوع اقدام و تصمیمی در مورد مسایل نمی‌توانیم بگیریم. 

 

پژمانفر: بله، وقتی هنوز سامانه وضعیتی دارد که همین امروز که من دارم با شما صحبت می‌کنم اختلالاتی در ثبت نام متقاضیان در سامانه وجود دارد که نمی‌توانند ثبت نام بکنند علتش هر چی باشد که باشد، اما در عین حال موجب این شده که ما نمی‌توانیم دقیقا بگوییم چه تعداد افرادی وجود دارند که واجد شرایطند و امروز در صف انتظار ایستاده اند. 

 

پژمانفر: بله، در آستانه بودجه سال ۱۴۰۴ هستیم ما این اشکالی که در بودجه سال ۱۴۰۳ پیش آمد و بعضی‌ها می‌گویند که بانک می‌گوید بیش برآوردی شده یا مسایل این چنینی پیش آمده علتش نداشتن اطلاعات است. امروز از بانک مرکزی تقاضا می‌کنیم و این موضوع را تاکید می‌کنیم که اشکالاتی هم اگر در سیستم سامانه وجود دارد با سرعت این اشکالات را برطرف کنند تا همه کسانی که واجد شرایطند بروز بروند ثبت نام خودشان را انجام بدهند وقتی این طور شد می‌دانیم دقیقا افراد متقاضی چه تعدادی هستند و چه تعداد در صف ایستاده اند و چه تعدادی ثبت نام کرده اند و اینها باید بروند معرفی به بانک‌ها شوند و تسهیلاتشان را بگیرند اولین خواسته‌ای که داشتیم که متاسفانه علی رغم این که تلاش شد و یک چند روزی را بانک مرکزی این سامانه را باز نگه داشت و کمک کرد این اتفاق بیفتد، اما هنوز کامل صورت نگرفته است این بود که سامانه باز باشد من با دوستان در جریان هستیم با همدیگر داریم صحبت می‌کنیم اشکالاتی می‌گویند اینجا وجود دارد که باید این اشکالات برطرف شود من هم می‌گویم باید این اشکالات برطرف شود، اما عزیزان بانک مرکزی آقای دکتر فرزین مساله را من در جلسه گفتم آقای دکتر من الان به عنوان رئیس کمیسیون اصل ۹۰ می‌خواهم تصمیم بگیرم در این موضوع این حرف شما را به عنوان یک دستگاه نظارتی بررسی کنم وقتی من نمی‌دانم چه تعدادی در بیرون ایستاده اند شما تعدادی که سایت باز نمی‌شود و ثبت نام می‌شود اینها مشخصند، اما بیرون این مقدار که مشخص نیستند که چه تعدادی بیرون ایستاده اند بنابراین سایت را باز کنید همه واجدین شرایط مشخص بشوند پس قدم اول مشخص شدن واجدین شرایط است قدم دوم در ارتباط با این موضوع بود که بیایند بررسی بکنند که آیا منابع موجود در بانک در بانک‌ها آیا جوابگوست یا جوابگو نیست یعنی مانده تسهیلات تکلیفی را با تسهیلات غیرتکلیفی که به صورت قرض الحسنه داده شده این باید مشخص می‌شد ما می‌گوییم تسهیلات تکلیفی اولویت دارد بلکه اصل است و در صورتی که تسهیلات تکلیفی ما وجود دارد حق نداریم ما ریالی تسهیلات غیرتکلیفی قرض الحسنه بپرداریم. این موضوع را هم که می‌خواهیم بررسی کنیم باید بانک به ما گزارش بدهد. 

 

پژمانفر: می‌خواهم بگویم هنوز برای این تعداد عدد واقعی نیست، چون یک تعدادی هنوز به علل مختلف نتوانسته اند ثبت نام کنند. وقتی ثبت نام می‌شود ما برنامه ریزی می‌کنیم.

 

پژمانفر: این یک نکته اولی بود که من این را توضیح بدهم در کمیسیون اصل ۹۰ چه گذشت نکته دوم این بود که ما معتقد بودیم منابعی به غیر از این ۲۰۰ هزار میلیاردی که پیش بینی شده از طرف بانک مرکزی بیش از این مقدار وجود دارد و بانک مرکزی باید برود به سمت حساب کشی و دقت گرفتن از بررسی دقیق نسبت به بانک‌ها که منابعشان حساب بکنند به دلیل این که ما در این موضوع یک مساله‌ای داریم. این که برای وام ازدواج می‌دهند برای وام فرزندآوری می‌دهند یا وام ایثارگران می‌دهند یا امثال و ذلک اینها وام‌های تکلیفی است، اما متاسفانه در بانک‌ها دارند به صورت قرض الحسنه وام‌های غیرتکلیفی هم دارند می‌دهند ما می‌گوییم وقتی ما وام تکلیفی داریم چرا می‌روید وام غیرتکلیفی به صورت قرض الحسنه جایی پرداخت می‌کنید پس باید گزارش بدهند که ما چقدر منابع داریم یعنی الان دقیقا منابع هم باید مشخص شود یک اختلافی بین بانک مرکزی و دوستان کارشناس کمیسیون ما و مرکز پژوهش هاست در یک جلسه‌ای برآورد کردند که ۳۲۹ هزار میلیارد منابعی است که در اینجا وجود دارد اگر ۳۲۹ هزار منابع وجود دارد که مطمئنم بیش از این مقدار منابع وجود دارد اینها می‌توانست اگر رسوبات قرض الحسنه آنها هم در حساب جاری را هم به این اضافه می‌کردید، چون در قانون آمده هم از منابع قرض الحسنه باید اینها تسهیلات پرداخت بشود و هم از منابعی که در حساب جاری وجود دارد اینها باید پرداخت شود هنوز ما سراغ منابع جاری نرفتیم پس بنابراین هنوز اختلاف بین برداشت ما و بانک مرکزی که آیا این منابع مثلا ۳۲۹ همت است یا مثلا حدود ۳۰۰ همت است در این موضوع هنوز این موضوع باید حل شود که متاسفانه هنوز هم که دارم با شما صحبت می‌کنم این موضوع حل نشده است یعنی باید روشن شود ما این موضوع را باید دقیقا این کار را انجام بدهند که زمان هم گذاشتیم یعنی بانک مرکزی در این موضوع کوتاهی کرده و ما پیگیریم و هفته آینده جلسه داریم و بانک مرکزی باید جواب بدهد.

 

پژمانفر: هفته آینده جلسه با بانک مرکزی داریم و این موضوع را رسیدگی دقیق خواهیم کرد گزارش هم به مردم شریف خواهیم داد ضمن اینکه خود رئیس کل بانک مرکزی گفته اند تعهد کرده اند امضا هم شده صورتجلسه هم شده که تا انتهای امسال هر تعدادی باشند موظف است بانک مرکزی منابع لازم را پیش بینی بکند و به عنوان این تسهیلات به آنها پرداخت شود یعنی این جور نیست که مثلا بگویند ما منابع نداریم این کار را باید بکنیم. 

 

پژمانفر: بانک مرکزی اگر بنا شود بیاید قولی بدهد و تعهد بکنند و متاسفانه این تعهدات اجرایی نشود این به نظرم خیلی جای تاسف دارد در بانک مرکزی که آمدند کمیسیون دو سه تا مساله یادآوری می‌کنم. 

 

پژمانفر: حتما این کار را خواهیم کرد یعنی این گزارش را هم به صحن علنی مجلس خواهم داد و هم به دستگاه قضایی در ارتباط با این موضوع که کوتاهی‌هایی اگر صورت گرفته باشد به دستگاه قضایی منتقل می‌کنیم که بانک‌ها دارند کوتاهی می‌کنند یعنی بانک‌ها همراهی لازم را با بانک مرکزی در ارتباط با این موضوع ندارند یعنی به نظرم تخلفی است از ناحیه بانک‌ها نسبت به این موضوع که باید به صورت ویژه رسیدگی شود این مساله را ما باید داشته باشیم. 

 

رهگشای: همان طور که گفتند خب مصوبه اول آن جلسه بین کمیسیون اصل ۹۰ و نمایندگان محترم این بود که سامانه باز شود به نظر می‌آید این باز بودن فقط در دو سه روز اول هر ماه است یعنی یک سهمیه‌ای است که پر می‌شود بعد تا آخر ماه دوباره به همان روال 

 

رهگشای: دو سه روز اول برای هر بانک سهمیه تعیین می‌شود وقتی که شما ثبت نام می‌کنید معرفی می‌شوید یعنی شعبه را انتخاب می‌کنید حالا منتظر می‌مانید تا به شعبه معرفی شوید ولی برای مثلا هر بانک سهمیه مشخصی قایل شدند به خاطر همین با پر شدنش بعد از یکی دو روز دیگر سامانه بسته می‌شود قرار بود پیش ثبت نام به این سبک باشد که اصلا نیاز نباشد در لحظه ثبت نام بانک را انتخاب کنیم حداقل ثبت نام بدون هیچ پیش نیازی صرفا با ورود به سایت انجام شود بعد مراحل بعدی. مصوبه دوم هم بحث شفاف شدن همه تسهیلات قرض الحسنه بانک‌ها بود گفتند آن تکلیفی‌ها و غیرتکلیفی‌ها مشخص باشد هر کدام چقدر است گزارشی هم از آن ندیدیم در کل بحث وام ازدواج این است که ازدواج و فرزندآوری این است که وقتی می‌خواهیم حمایتی کنیم از یک قشر خاص به واسطه در زحمتی که افتاده کاری که کرده نباید این حمایت را به کامش تلخ بکنیم از نمایندگان مجلس گرفته که می‌خواهند بودجه را تصویب کنند از نمایندگان بانک مرکزی تا شبکه بانکی باید حتی اگر شما مبلغش هم زیاد نمی‌کنید باید این طور باشد که وقتی می‌خواهند این حمایت را به آن برسند در زحمت نیفتند و نمایندگان بانک با آنها بدرفتاری نکنند یک طوری برخورد نشود از همان هم دلسرد بشوند. 

 

جلالی: براساس آماری که همین امروز از سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزندآوری همین امروز از همکارانم خواهش کردم برایم ارسال کردند آمار اخذ شده از سامانه نشان دهنده این است که از ابتدای سال جاری تا امروز ۱۱۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به تعداد ۳۵۵ هزار نفر متقاضیان توسط شبکه بانکی پرداخت کردیم که موید این است که بیش از ۱۳۹ درصد از سهمیه ابلاغی به بانک‌ها تا امروز توسط شبکه بانکی به متقاضیان پرداخت شده بابت تسهیلات ازدواج. 

 

جلالی: درخصوص تسهیلات فرزندآوری هم از ابتدای سال جاری تا امروز بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان به تعداد ۳۰۵ هزار نفر از متقاضیان در کنار سایر تسهیلات قرض الحسنه مثل اشتغال، مشاغل خانگی و ... توسط شبکه بانکی به متقاضیان پرداخت شده که عملکرد قابل قبولی باتوجه به توان قرض الحسنه شبکه بانکی است.

 

جلالی: متقاضیان در صفمان در حال حاضر ۳۴۷ هزار نفر در صف قطعی تسهیلات ازدواجند و باتوجه به اینکه ما یک شرایطی را فراهم کردیم که متقاضیان بتوانند پیش ثبت نامی انجام بدهند بانک عامل را به صورت ذخیره انتخاب کنند ۱۰۴ هزار نفر هم در صف ذخیره بانک‌ها در حال حاضرند. 

 

جلالی: پیش ثبت نام انجام دادند بانکی که مدنظرشان بوده به عنوان بانک ذخیره انتخاب کردند تا به محض اینکه سهمیه برای بانک‌ها ایجاد بشود و پرداخت‌ها از متقاضیانی که در صف قطعی هستند انجام شود به صورت هوشمند سامانه می‌آید متقاضیانی که در صف ذخیره اند هدایت می‌کند به صف قطعی. 

 

جلالی: نزدیک به ۴۰ هزار نفر وجود دارند که در سامانه ثبت نام کردند ولی خود متقاضیان انتخاب بانک عاملی انجام ندادند چه به صورت قطعی خب الان فرآیندی دارد که اول باید بروند در ذخیره و بعد قطعی شود چرا به صورت ذخیره یعنی خودشان هنوز بانکی را به صورت ذخیره انتخاب نکردند. نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر متقاضی ازدواج داریم. 

 

جلالی: قبلا فرآیند ثبت نام در سامانه همین بود که مهمانان محترمتان گفتند.

 

جلالی: متقاضی سخت می‌تواند ثبت نام کند به این دلیل که باید ابتدای حالا ماه بانک‌های عامل سهمیه هایشان در سامانه توسط حوزه اعتباری بانک مرکزی بارگذاری می‌شد و آنها هم حالا ساعت‌های مشخصی بلافاصله باید مراجعه می‌کردند به سامانه و می‌توانستند آن بانک‌ها را ثبت نام کنند و در صف بانک‌ها بروند این تغییراتی که در حال حاضر در سامانه اتفاق افتاد بر این پایه بود که بیاییم این فرآیند ثبت نام را از آن شیوه‌ای که گفتم تغییر بدهیم به این شیوه که متقاضی لازم نباشد حتما یک ساعت مشخصی از شبانه روز معمولا ساعت بارگذاری در سامانه اگر ۹ صبح بود متقاضیان باید ۱۰ دقیقه به ۹ شروع می‌کردند به ثبت نام تا ۹ و ۱۰ دقیقه که بتوانند بانکی را انتخاب کنند الان به این صورت نیست متقاضیان می‌توانند در همه ساعات شبانه روز مراجعه کنند به سامانه ساعت‌های غیراداری هم باشد که کمتر متقاضی مراجعه می‌کند به سامانه راحت‌تر می‌توانند ثبت نام کنند.

جلالی: بله ۲۴ ساعته می‌توانند مراجعه کنند.

 

جلالی: ۲۴ ساعته می‌توانند مراجعه کنند بانک عامل نه به صورت قطعی به صورت ذخیره می‌توانند انتخاب کنند در لیست ذخیره بانک عامل موردنظرشان قرار می‌گیرند.

 

جلالی: مشکلی در ثبت نام در حال حاضر وجود ندارد. 

رهگشای: برای وام فرزند و ازدواج برای هر دو این فرآیند تعبیه شده است؟ 

جلالی: مشکلی در ثبت نام وام فرزند نداشتیم الان متقاضیان چنانچه بخواهند وام فرزند ثبت نام کنند با همان روال قبلی می‌توانند به راحتی ثبت نام را انجام بدهند.

رهگشای: این ادعا با آن چیزی که در سطح جامعه دیده می‌شود تفاوت دارد یعنی کسانی که می‌خواهند ثبت نام کنند چند روز باید هر روز سایت را چک کنند تا امکان ثبت نام وجود داشته باشد.

جلالی: آقای دکتر این جوری نیست حتما برای فرزند ما بانک‌های عامل باز داریم که به راحتی می‌روند انتخاب می‌کنند.

رهگشای: چند روز ابتدای ماه است.

 

جلالی: بابت فرزند مشکلی از قبل نداشتیم الان هم نداریم.

رهگشای: یعنی برای فرزند اصلا امکان پیش ثبت نام هم فراهم نشده. 

جلالی: اصلا لزومی نداشت که فراهم شود الان حتما پنج بانک عامل منتخب وجود دارد که متقاضیان می‌توانند بروند آنها را انتخاب کنند. 

 

جلالی: برای وام ازدواج باتوجه به اینکه سهمیه بانک‌ها خیلی جوابگو نبود ما امکان پیش ثبت نام را فراهم کردیم.

رهگشای: چرا آمار‌های وام ازدواج را منتشر نمی‌کنید در حالی که گفتند براساس قانون جوانی جمعیت باوجودی که در بودجه ۱۴۰۳ تصریح نشده ولی براساس قانون جوانی جمعیت آن هم باید منتشر شود.

جلالی: براساس قانون جوانی جمعیت ما صرفا فکر می‌کنم الزام انتشار آمار تسهیلات قرض الحسنه فرزند را داریم که آن را هم در سامانه بانک مرکزی اگر مراجعه بکنند.

رهگشای: ولی ابتدای برنامه مهمانی که تلفنی صحبت کردند گفتند برای وام ازدواج هم در همان قانون آمده و بانک مرکزی مکلف است که منتشر کند اگر هم فرض بگیریم که در آن قانون فقط به فرزند اشاره شده خب چرا بانک مرکزی معطل قانون می‌ماند منتشر بکند مگر در آن آمار میزان تسهیلات وام ازدواج مگر یک عملکردی از شبکه بانکی چه مشکلی دارد؟

جلالی معاون اداره عملیات اعتباری بانک مرکزی در ارتباط تلفنی: ما مشکلی بابت انتشار آمار نداریم اگر. بفرمایند حتما منتشر خواهد شد.

 

جلالی: من یک گزارش کوتاهی بدهم خدمتتون از اقداماتی که در این سه ماه اخیر بانک مرکزی انجام داده که تسهیل و تسهیل بشود در فرآیند هم ثبت نام، هم اخذ تسهیلات ازدواج و فرزند، نکته‌ای که وجود دارد ما سنوات گذشته به واسطه خود قوانین بودجه سنواتی امکان پرداخت سهمیه تسهیلات ازدواج و فرزند به بانک‌های قرض الحسنه را نداشتیم امسال بانک مرکزی پیشنهاد خودش را به هیأت محترم وزیران برد آنجا هم تصویب شد و از مرداد ماه امسال بانک‌های قرض الحسنه مهر و رسالت هم در زمره بانک‌های پرداخت کننده تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزند قرار گرفته است سهمیه به آنها تخصیص داده شده متقاضی‌ها این دو تا بانک را هم می‌توانند انتخاب بکنند و از طریق این دو تا بانک هم پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند دارد انجام می‌شود که توانسته یک کمکی به ما در این چند ماه بکند علی رغم تجهیزات پیاپی که شبکه بانکی بابت پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند به بانک‌ها داشت چه به صورت مکتوب و چه در جلساتی که ریاست محترم کل بانک مرکزی با شبکه مدیران عامل شبکه بانکی برگزار می‌کردند باز هم در راستای تأکید بیشتر به صورت خاصه روی تسهیلات ازدواج و فرزند یک جلسه ۲۲ / ۵ امسال برگزار شد با مدیران عامل بانک‌ها و آنجا مقرر شد که بانک‌های عامل ضمن تصحیح و تسهیل در پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند نسبت به پرداخت سهمیه شهریور ماه خودشان زودتر از حالا موعد مقرر یعنی تا پایان شهریور ماه اعزام بکنند که این کار نه تنها بابت سهمیه شهریور ماه در جهت بابت سهمیه مهرماه هم توسط بانک‌های عامل انجام شد.

 

جلالی: آقای دکتر من خدمتتان عرض کنم که پیرو آن جلسه‌ای که در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی برگزار شد و نکته‌ای که خیلی آنجا تأکید شد شفاف سازی توان قرض الحسنه شبکه بانکی و مصارف قرض الحسنه شبکه بانکی بود بلافاصله بعد از این جلسه ما جلسات کارشناسی را با نماینده‌های محترم مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار کردیم.

 

رهگشا: یکی از مصوبات که مرتبط با همین هم بود این بود که شبکه بانکی کل تسهیلات قرض الحسنه‌ای که داده به تفکیک بانک‌ها و به تفکیک اینکه چه مقدارش تسهیلات تکلیفی بوده و چه مقداری از آن تسهیلات غیر تکلیفی خواست خود بانک‌ها بوده این را گزارشش را منتشر بکند که الان خود رئیس کمیسیون گفتند همچنین گزارشی تا حالا منتشر نشده است. 

 

جلالی: ما در جلسه‌ای که خدمت نماینده‌های محترم مرکز پژوهش‌ها بودیم هم توان شبکه بانکی را بابت پرداخت تسهیلات قرض الحسنه بررسی کردیم هم مصارف و آن مواردی که باید تسهیلات قرض الحسنه پرداخت بشود را احصاء کردیم صرفا برای سال هزار و ۴۰۳ ماحصل این جلسه این بود که توان قرض الحسنه شبکه بانکی در سال جاری با احتساب منابع سپرده‌های قرض الحسنه پس انداز شبکه بانکی به اضافه وصولی‌های قرض الحسنه شبکه بانکی که حالا به صورت یک هشت و نیمش بود و منابع قرض الحسنه سپرده‌های حتی جاری شبکه بانکی که بالغ بر ۵۰ درصد سپرده‌های جاری.

 

رهگشا: من در جریان آن محاسبات هستم من سؤالم این است که قرار بود گزارشی از کل تسهیالت که چقدر تکلیفی است و چقدر غیر تکلیفی منتشر بشود این گزارش منتشر نشده.

 

جلالی: آقای دکتر ما توان قرض الحسنه شبکه بانکی مان ۳۱۹ همت برآورد شده یعنی ۳۱۹ هزار میلیارد تومان ما می‌توانیم از مجموع پرداختی قرض الحسنه شبکه بانکی مان.

 

جلالی: اگر ... تسهیلات تخصیصی قرض الحسنه مثل اشتغال که بر اساس قانون خودش.

 

جلالی: اگر همه آنها را بگذاریم کنار بابت ازدواج، ما در سال جاری با احتساب آن ۵۰ همتی که بانک مرکزی آمد از محل آزادسازی سپرده قانونی به ازدواج و فرزند تخصیص داد ۵۷۲ هزار نفر می‌توانیم تسهیلات پرداخت کنیم. 

 

محسن زنگنه: ببینید در ابتدا تبصره ۱۵ در خصوص وام ازدواج اشاره کرده که میزان وامی که به هر فرد داده می‌شود بر اساس قانون جوانی جمعیت قانون دائمی را نقض بکنید بنابراین میزان وام قطعا همان چیزی است که در قانون جوانی جمعیت مشخص کرده بر اساس تورم هم سال ۴۰۴ نسبت به ۴۰۳ افزایش را خواهد داشت منتهی نکته‌ای که وجود داره در سایه دولت گفته میزان مجموع تسهیلات را هیأت عالی بانک مرکزی مشخص می‌کند که اینجا رقم را تعیین نکرده و مشخص نیست که رقم، مجموع چقدر است حتما کمیسیون تلفیق و صحن مجلس رقم را تعیین خواهد کرد و برای این یک صدا سقفی را با هماهنگی خود بانکی مرکزی معین می‌کند.

 

زنگنه: ببینید من یک واقعیتی را عرض بکنم بانک‌هایی که می‌گویند آقا ما این تسهیلات تکلیفی ازدواج و اشتغال و اینها خیلی ما را اذیت می‌کند در جریان باشید ما سال گذشته بیش از ۵ و نیم هزار میلیارد یعنی درست بخواهم بگویم ۵ هزار و تقریبا ۵۰۰ همت بانک‌ها تسهیلات می‌دهند تسهیلات تکلیفی هر دهم درصد گل تسهیلاتی که بانک‌ها پرداخت کردند یعنی اصلا این رقم، رقم زیادی نیست حداقل بنده دارم قرض الحسنه و همین ازدواج و فرزندآوری در اشتغال را عرض می‌کنم یعنی اصولا دعوای ما بر سر کمتر از ۱ درصد تسهیلاتی است که بانک‌ها دارند می‌دهند منتهی بانک‌ها می‌گویند که ما تسهیلات قرض الحسنه مان به این میزان نیست ما در قانون برنامه هفتم در همان به اصطلاح تبصره ۳ بند ب ماده ۶ به دولت و بانک‌ها را مکلف کردیم که از طریق اقسام مختلف امکان را داشته باشند بتوانند میزان تسهیلات قرض الحسنه را به اصطلاح تعیین بکنند.

 

زنگنه: بستگی دارد دیگر ما باید در قانون بودجه یک مقداری شفاف‌تر و صریح‌تر این تکلیف را.

 

زنگنه: کمیسیون تلفیق بعد از اینکه کلیات رأی آورد بعد از آن تازه وارد مواد و تبصره‌ها می‌شود. 

 

نصرالله پژمان فر: همانطوری که اشاره کردم ما در آن جلسه چند تا مسئله داشتیم صورت جلسه شده و با تأیید خود رئیس کل بانک مرکزی این کار انجام شده یک قرار بود باز عرض می‌کنم که این کار را ما باز پیگیری می‌کنیم ان شاءالله در این هفته به ما گزارش بدهند البته اعلام کردند چند تا اشکال فنی داشته که به روز نیست، اما ان شاءالله این اشکالات فنی برطرف بشود و در واقع به صورت دائمی و ۲۴ ساعته افراد بتوانند ثبت نام بکنند دوم گزارشی باید بدهند که در ارتباط با تسهیلات، چون اینها در تصمیم گیری و ادامه این روند مؤثر است دوم اینکه مقدار تسهیلات قرض الحسنه غیر تکلیفی و تکلیفی را دقیقا به ما گزارش بکنند که همانطور که اشاره کردم دو سه مرتبه گزارش نشده سوم اینکه که در عین حال من به رئیس کل بانک مرکزی گفتم به هر حال امروز قانون هست و همانطور که شما این ۵۰ همت را که فرمودید البته این ۵۰ همت نباید در همان قالب ۲۰۰ همتی که فرمودند وجود داشته باشد همان طور که ۵۰ همت را به عنوان یک خط اعتباری قرار دادید باید بگردیم از منابع دیگر اگر در صورتی هم که وجود نداشته باشد امروز تا انتهای سال کسی در صف نباشد و این را رئیس کل بانک مرکزی پذیرفتند و وعده دادند بنابراین ما بر وعده داده شده مبنی بر اینکه تا انتهای سال ما هیچ کسی را نمی‌گذاریم در صف بماند و همه واجدین شرایط را پرداخت خواهد شد به آنها وام تسهیلات این موضوع بر اساس این قضیه پیگیری خواهیم کرد که کار انجام بشود.

 

پژمان فر: من یک مقداری به نظرم دوستانه یک مقداری دوستان کمیسیون تلفیق هم باید نسبت به مقدار افزایش عرض شود که مقدار قرض الحسنه باید یک مقداری ملاحظه می‌کردند که شرایط اینقدر سخت نباشد این که این درصد افزایش پیدا کرده یک مقداری به نظرم باید مورد توجه قرار بگیرد، اما همانطوری که همکار محترم جناب آقای زنگنه اشاره کردند ببینید ما که تمامی این حرفه و با همه این بحث‌هایی که داریم صحبت می‌کنیم این در موضوع یک اقدامی هستش که کمتر از یک درصد تسهیلاتی است که بانک‌ها دارند به مجموعه‌های مختلف دارند می‌دهند ما راجع به این داریم صحبت می‌کنیم بنابراین اگر یک مقداری هم بیشتر از آن مقداری باشد یعنی بیشتر از آن مقداری که سپرده‌های قرض الحسنه هستش یا عرض شود که سپرده‌های جاری هست که من می‌گویم جوابگو هستش، اما بر فرض هم جوابگو نباشد با توجه به وعده‌ای که جناب آقای فرزین دادند ان شاءالله باید عملیاتی و اجرایی بشود در سال آینده هم باز باید بنشینیم ما در تلفیق حتما نقطه نظراتمان و گزارشمان را نسبت به این موضوع خواهیم داد روند رو به جلو است و من مطمئن هستم آقای فرزین به وعده خودشون با توجه به انتظاری که مردم دارند و اینی که این موضوع فرزند آوری و مسئله وام ازدواج یکی از مسائل مهمی است که در کشور ما می‌تواند نهایتا یک امیدی را در جامعه ما ایجاد بکند و بخشی از گره مشکلات مردم را حل بکند ان شاءالله عملیاتی بشود حتما من پیگیری خواهم کرد و گزارش هفته آینده را هم خدمتتان خواهیم داد.

 

رهگشا: ببینید حداقل در موضوع وام ازدواج و فرزند کاملا این فرضیه رد می‌شود گفتند گفته شد اولا که بانک‌ها موظف هستند از منابع قرض الحسنه شان این وام را بدهند یعنی با منابع دیگری که در اختیار دارند اصلا متفاوت است به طور کامل نکته دوم هم این است که یک درصد کل تسهیلات بانکی است این وام ازدواج و فرزند مجموع آن یعنی بانک‌ها عرض کردم عمده تسهیلاتشان را الان دارند به شرکت‌های زیر مجموعه شبکه سهامداری و بخشی هم تسهیلات تکلیفی غیر از قرض الحسنه که حالا وزارتخانه‌های مختلف می‌گیرند که ما هم ممکن است در مقام کارشناسی با آن مخالف باشیم با آن بخش از تسهیلات تکلیفی ولی این تسهیلات تکلیفی که مربوط به وام ازدواج و فرزند است به هیچ عنوان نمی‌تواند حتی کوچکترین اثری در آن بحث ناترازی شبکه بانکی داشته باشد، چون متناسب با منابع قرض الحسنه‌ای که دارند باید مسئولیت اجتماعی شان را انجام بدهند و وام فرزند و ازدواج حتی در قانون بودجه هم تصریح شده که در این زمینه باید در اولویت قرار بگیرد پس به نظر می‌آید که این مواردی که مطرح می‌شود این در واقع نشان از عدم آگاهی دارد که اگر کسی بگوید که تسهیلات ازدواج و فرزند دلیل ناترازی شبکه بانکی است، اما در مورد بودجه سال بعد یک نکته خیلی مهم است آن هم این است که تمرکز مجلس و بانک مرکزی باید بر این باشد که تسهیلات را بتوانند بدهند نباید طوری برنامه ریزی کنند که دوباره این افزایش صف به میزان ۳۰۰، ۴۰۰ هزار نفر کاملا قابل پیش بینی بود که کما اینکه در سال قبل اتفاق افتاد تمرکز باید بر این باشد که به صفر برساند یعنی به طور مثال عرض می‌کنم.

 

رهگشا: بله اینطور نباشه یعنی حداقل به نظر می‌آید حداقل باید برای ازدواج و فرزند چهارصد تا پانصد هزار میلیارد تومان منابع قرض الحسنه از طرف بانک‌ها در نظر گرفته بشود در قانون بودجه و آنها هم همکاری بکنند.

یک نکته خیلی پایانی هم بگویم ببینید در این بحث ما چند بار هم گفتیم این را بانک مرکزی یک نهاد حاکمیت است انتظار از بانک مرکزی این است که در کنار کمیسیون اصل نود در کنار دولت که از وزارت ورزش آمدند صحبت کردند در کنار بقیه نهاد‌های عمومی بانک‌ها را تا جای ممکن همراه کند با این تسهیلات ازدواج و فرزند نه اینکه برای آنها یک محدوده‌ای یک سقفی را در نظر بگیرد و به آنها بگوید همین هم که قائل شده الان گفتند گزارش دادند نماینده بانک مرکزی ۱۳۹ درصد محقق کردیم آن حداقل تکلیف قانونی شما بوده که بعد بیشتر از آن هم که انجام می‌دهیم می‌گوییم ما ۱۳۹ درصد محقق کردیم این از بانک مرکزی انتظار می‌رود که کنار مردم باشند.