قالیباف: پایان برنامه هفتم ثبات اقتصادی و مهار شدن تورم است

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  محمدباقر قالیباف نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری ۲۲ خرداد ۱۴۰۳ درباره دولت چهاردهم  و برنامه پنج ساله هفتم گفتگو کرد . 
مقدمه : ۱۷ روز تا برگزاری چهاردمین انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، رئیس جمهور آینده فردی است که باید مجری برنامه هفتم باشد، رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروز امسالشان تاکید کردند که باید در پایان مهلت اجرای این برنامه که  بر شکوفایی اقتصادی همراه با عدالت تاکید شده است ضمن تک رقمی شدن تورم اصلاحات اساسی در ساختار بودجه انجام شود.
اغلب مواد لایحه هفتم بعد از چند مرحله رفت و برگشت بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به تایید شورای نگهبان رسید، چندماه هم باقی مانده است که به نظر شورای نگهبان نیاز به اصلاحات دارد، اما این مواد با اصرار مجلس برای تصویب این موارد در نهایت لایحه برنامه هفتم الان در انتظار تصویب نهایی در مجمع تشخیص مصلحت نظام هست.امشب در گفتگوی ویژه خبری میزبان آقای دکتر محمد باقرقالیباف یکی از شش نامزد چهاردهمین دوره ریاست جمهوری هستیم.

سوال : آقای دکتر یکی از شش نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، ریاست مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد بررسی کننده و البته تصویب کننده این برنامه هفتم برعهده داشتید یک روایتی از مراحل ارائه و تصویب برنامه هفتم داشته باشید؟
قالیباف: برنامه هفتم از شروع دولت سیزدهم دولت شهید رئیسی که سال ابتدای آن‌ها با سال برنامه، پایان برنامه توام شد، برنامه ششم، که بعد تصمیم گرفته شد که برنامه ششم تمدید شود عملا، این گونه شد به مدت دو سال، خیلی برای آن وقت گذاشته شد.چه در مجلس یازدهم و چه در دولت سیزدهم، یک کار کارشناسی دقیق رفت و برگشتی خوبی در تنظیم لایحه، یعنی یکی از اتفاقات خوبی که افتاد این بود که از زمان تنظیم لایحه یک هماهنگی بین مجلس و دولت توام با هم بود که این کار شکل گرفت و من فکر می‌کنم که برنامه هفتم همه تلاش ما این گونه بود که ضعف‌ها و اشکالات برنامه‌های گذشته را نداشته باشد و من اگر لازم شد به وقت توضیح خواهیم داد، این برنامه رفت و برگشت کرد و این برنامه امروز از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است، قبل از واردشدن به این نکته خیلی مهم است که امروز در برنامه بدانیم که به هر حال مهم‌ترین بحث و یکی از سیاست‌های قطعی ما در برنامه هفتم این بود که معطوف به خانواده و خانوار توجه کنیم.به چه معنا، اگر به ما بگویید مخاطب این برنامه کجاست، می‌گوییم خانواده، این نگاه برنامه هست .

ما با نگاه مسئله محور به برنامه هفتم نگاه کردیم

قالیباف: نکته بعدی مسائل اقتصادی به صورت سیستمی نگاه کنیم که یکی از موضوعات بوده است، رشد اقتصادی بوده است، توجه به خود سرمایه گذاری، نظام مالی که باید انجام شود، سیاست‌های ارزی که باید بشود، سیاست‌های پولی و بانکی که باید باشد، در حوزه توزیع درآمد‌ها برای ما مهم بوده است، یعنی نظام مالیاتی، نظام یارانه‌ای، در حوزه اشتغال که موضوع مهم است، در تسهیل گری آن‌ها، در اصلاح نهادی در این بخش، این‌ها از نکاتی است که به آن توجه شده است، که مدنظر باشد.یکی از موضوعات مهمی که امروز مردم ما از آن نگران هستند، موضوع گرانی که فشار زیادی در سطوح مختلف آورده است، به تعبیری همان تورم که ریشه در کسری بودجه، کسری عملیاتی بودجه، ریشه در ناترازی بانکی و ریشه در سیاست‌های پولی و بانکی است، برنامه امروز نتیجه یک کار مشترک بین دولت و مجلس بوده است که همان طور که اشاره کردید دارد مراحل پایانی خودش را طی می‌کند.یک نکته مهمی که در برنامه به آن توجه کردیم، این است که ما با نگاه مسئله محوری کلا اساسا نگاه کردیم به برنامه، چون دو رویکرد وجود دارد، یک رویکرد جامع هست نوع نگاه برنامه ریزی جامع، در برنامه ریزی جامع خیلی روان و راحت بگویم هر چه آرزو دارند در آن می‌نویسند بدون توجه به این که آیا مقدورات کشور، ظرفیت‌های کشور امکان دارد یا ندارد.این جا دقیقا آمدیم مسئله محوری را مبنای کار قرار دادیم و با توجه به همان رویکرد خانوار.

سوال: شاخص‌های برنامه هفتم را اشاره کردید، نقاط قوت این برنامه را گفتید، ولی تاکید داشتید که بسیار تلاش شد ضعف‌ها ونقایص و اشکالات برنامه‌های گذشته تصویب شده در کشور که شش برنامه پنج ساله در کشور تصویب و تدوین شده است که این اشکالات را در برنامه هفتم نداشته باشد، از نقاط متمایز برنامه هفتم نسبت به برنامه‌های گذشته بفرمایید؟
قالیباف: یکی از نکات متمایز آن با رویکرد با برنامه جامع بود ولی در این جا مسئله محوری اساس کار ماست، یک نکته مهم دیگر که اتفاق افتاد که در قانونگذاری توجه کردیم این بود که وقتی قانون را می‌نویسیم، مخصوصا قانونگذار‌ها، بنده، مجلس و همکاران به این دقت کردیم، که ما باید دو موضوع را دقت کنیم، یک قانونی را که می‌نویسیم، دقیق و روشن و مشخص باشد، نکته دوم این که این قانون قابلیت اجرایی داشته باشد، قانونی ننویسیم که قابلیت اجرایی نداشته باشد و بخش سوم اجرای قانون است. طبیعتا این بخش را در اجرای قانون اشاره کردم با دولت با هم این کار را در رفت و برگشت انجام دادیم و کار پیش رفت، یک ویژگی دیگر این برنامه این شد که با آن دو سال زمانی که پیش آمد، الان ما برنامه در جهت زمانی، هم در این پنج سال برنامه در چهار مجلس قرار گرفته است، هم در چهار سال دولت، یک سندی داریم که ۵ ساله است، دولت و مجلس هم با هم این را تهیه کردند، با هم این را می‌خواهند اجرا کنند و این کار مشترک مجلس و دولت سیزدهم شهید رئیسی بودند، یعنی یکی از بحث‌هایی که ما می‌گوییم چه ضرورتی دارد که این مسیر دنبال شود، این است که بخشی از این برنامه که تنظیم شده است، این رویکرد که در مجلس و دولت تنظیم شده است، باید این ادامه پیدا کند. در امتداد دولت، دولت بخشی از مقدمات آن فراهم کرده است و بودجه امسال دولت سیزدهم داده است، یعنی بودجه، چون برنامه در دست بوده است و تصویب شده است بودجه بر این اساس بوده است، همه تلاش ما یکی از ضرورت‌هایی که بنده احساس کردم این جا عافیت طلبی را کنار بگذاریم، اجرای برنامه است، در دوره قبل یکی از اشکالات جامع محوری بود، دومی این بود که مسئله محوری نبود، سوم برنامه باید در اجرا به آن توجه شود. یکی از ویژگی‌های این برنامه این است که برنامه ششم عمدتا همه برنامه‌ها کمتر از سی درصد حداکثر انجام شده است، در این برنامه تلاش کردیم که بتوانیم یک ماده‌ای که در هیچ برنامه شش برنامه گذشته نبوده است، ماده ۱۱۸ می‌گوید ما یک شورای راهبری برای برنامه گذاشتیم که ضمانت اجرایی داشته باشد، این را با یک مدیریت سایبرنیتیکی به آن نگاه کردیم که در بند الف ماده ۱۱۸ برنامه ما بتوانیم این برنامه کنترل پذیر باشد، یک شورای راهبری زیر نظر معاون اول رئیس جمهور و نمایندگانی از مجلس در طول اجرای برنامه کار شود.کنترل پذیر باشد، معطوف به هدف حرکت کند، بازگشت پذیری داشته باشد، به این معنا که در برش‌های بودجه‌های سالانه‌ای که می‌زنیم در طول یک سال که داریم نظارت می‌کنیم اگر اشکالی بر این وجود آمد، این را بتوانیم در بودجه سال اصلاح کنیم.

برنامه هفتم میثاق ملی همه ما خواهد بود

قالیباف : نکته بعدی این که خود تنظیم گر باشد، به این معنا که همان نظارت و کنترل مرتب مشکلاتی که به وجود می‌آید این‌ها را پیش ببرد که این در ماده ۱۱۱ دیده شده است، این برنامه هم بدون شک هم رفتار سیستمی می‌خواهد، هم مدیریت قوی می‌خواهد که این کار انجام شود و یک خطری که بنده احساس کردم برای اجرای این برنامه که امروز میثاق ملی همه ما خواهد بود، قانون همه ما، هر کدام از عزیزان امروز مردم انتخاب بکنند مکلف هستند همین برنامه‌ای که تبدیل به قانون شده است دنبال کنیم برای اجرایی، یکی از نگرانی‌های ما این است، ما در دهه نود مشکلاتی داشتیم در این بخش، چه مشکلاتی؟ ما در دهه نود، نقدینگی ۲۶ برابر شد در طول دهه ۹۰ ولی رشد اقتصادی ما کمتر از یک درصد، در طول این ۱۰ سال، چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند، حتما شما  چالش‌هایی یادتان است، بین مجلس و دولت برای برنامه ششم این گونه شد که معتقد بودند که دولت، دولت در دهه ۹۰ می‌گفت اصلا برنامه ضرورت ندارد مجلس تصویب شود، دولت خودش مسئول برنامه است و خودش تصویب می‌کند و خودش اجرا می‌کند و این چالش‌ها بود، ما مصر هستیم که در حقیقت این نگرانی که ما داریم، این نگرانی به آن توجه کنیم که ما را از مسابقه پیشرفت در مقایسه با بقیه کشور‌ها حتی کشور‌های منطقه عقب نیافتیم و بتوانیم این مسیر را طی کنیم و پیش برویم و شاید، شاید که نه، حتما یکی از فلسفه‌های حضور من، من با این برنامه زندگی کردم، ما این برنامه حداقل قریب به ۱۲۰ ساعت در صحن مجلس درباره آن بحث شده است و چندین هفته در کمیسیون تلفیق بحث شده است، صد‌ها جلسه در طول این دو سال گذشته بین دولت و مجلس و جلساتی که در حوزه‌های کارشناسی انجام دادیم و امیداریم که بتوانیم با اجرای قوی برنامه هفتم مشکلاتی که مردم دارند بتوانیم حل و فصل کنیم.

پایان برنامه هفتم ثبات اقتصادی و مهار تورم است
قالیباف : برنامه یک ضرورت دارد، یکی از ضرورت‌های مهم اداره کشور برنامه است، ما یک وقتی یک چشم انداز را می‌گذاریم این چشم انداز برای تبدیل شدن گام‌های این چشم انداز حتما ما نیازمند به برنامه‌های میان مدت ۵ ساله هستیم و حتما برنامه ۵ ساله نیازمند به برنامه‌های یک ساله است که بتوانیم در بودجه این کار انجام دهیم و معتقدیم که بودجه و برنامه برای دولت نیست، بودجه و برنامه قبل از این که دستورالعمل و روند دولت‌ها را مشخص کند، زندگی مردم است، ما این را باور داشتیم و باور داریم که این برنامه باید تغییری در زندگی مردم ایجاد کند، در معیشت شان و در حقیقت در رشد و توسعه‌ای که باید انجام شود، این برنامه باید یک چشم انداز دهد، این برنامه باید قابل پیش بینی باشد، که سرمایه گذار ما، مردم ما، کارگر ما، کارمند ما، همین طور که گفتم مبنای برنامه هدف آن و مخاطب آن خانواده است، خانواده‌ها باید بتوانند برای خودشان برنامه ریزی کنند، متاسفانه الان این گونه نیست؛ لذا این نقشه راه و حرکت ماست و با این برنامه بنده معتقد هستم، چون در طرح ریزی هم جزئیات این کار بودم گام به گام با قدرت این برنامه را اجرا خواهیم کرد به فضل الهی اگر مردم به ما اعتماد کردند  و مطمئن باشند که پایان این برنامه ثبات اقتصادی و مهار شدن تورم در کشور خواهد بود.
سوال: هدف کلی و اولویت اصلی برنامه هفتم که موضوع پیشرفت اقتصادی توام با عدالت است، نرخ رشد اقتصادی متوسط هشت درصد و البته با تاکید بر افزایش بهره وری و راهکار شما در دولت آینده تان برای این موضوع تحقق آن چیست؟
قالیباف: این سوال خیلی مهمی است، ما این شاخص‌ها را براساس سیاست‌های کلانی که در مجمع بررسی شده است و نهایتا به تصویب مقام معظم رهبری رسیده است و  ابلاغ شده است که ما متوسط نرخ هشت درصد را در طول برنامه انجام بدهیم.این نکته را بدانید که ما در برنامه گذشته و دهه گذشته متوسط رشدمان کمتر از یک درصد بوده است، سختی کار این جا کاملا روشن است ولی این کار شدنی است. ما همین طور که اشاره کردید به دو موضوع نگاه می‌کنیم برای رشد اقتصادی، یک بخش بهره وری است، یک بخش آن بحث مربوط به سرمایه گذاری، من موضوع بهره وری، مهم‌تر از حوزه سرمایه گذاری است، چرا این حرف را می‌گویم به خاطر این که در بهره وری فرصت‌های داریم که الان توضیح می‌دهیم که از آن فرصت‌ها سرمایه گذاری ما شکل بگیرد و حرکت کنیم، به این خاطر ماده ۱۱۱ قانون برنامه ما متمرکز به بحث بهره وری است.در بهره وری وقتی حرف می‌زنیم، از چه می‌گوییم، دو عنصر مهم در بهره وری است با توجه به رویکرد علمی و موضوعات علمی و تخصصی در برنامه که در این بخش داشته باشیم و نکته بعدی نکته مدیریتی، همه شاخص‌ها را در همه بخش‌ها، بهداشت وسلامت، کشاورزی، صنعت، در همه جا این شاخص‌های بهره وری را دنبال کردیم و نقش ملی و استانی را کاملا روشن کردیم که چه وظایفی انجام شود. مزیت‌های نسبی را در نظر گرفتیم در این برنامه و تمرکززدایی، وقتی می‌گوییم تفکیک کار بین استانی و ملی پس یعنی ما یک کار ملی – استانی را تقسیم کردیم، اختیارات را به استان بیشتر کردیم و تمرکز زدایی در این برنامه انجام دادیم، به تعبیری دیگر از برش دیگر نگاه کنم، فرق قائل شدیم بین کار‌های تولی گری و تصدی گری، کار‌های تصدی گری هم به مردم واگذار کنیم و هم به نهاد‌های عمومی غیر دولتی و کار‌های تولی گری، این‌ها همه حاکی از آن بخش عناصری است که می‌خواهد در حوزه بهره وری این کار را انجام دهد.

باید به سمت بهره‌وری حرکت کنیم
قالیباف : در بعضی کشور‌ها که نمی‌خواهم نام ببرم، رشد ۹ درصد داشتند متوسط در طول یک دهه، این‌ها ۵۰ درصد از این رشد ۹ درصد را یعنی ۴ و نیم درصد آن را از بهره وری بردند، ۴ و نیم درصد این ها، که ما در این برنامه ۲ و هفت دهم در رشد هشت درصد، یعنی ۳۵ درصد گذاشتیم برای بهره وری، ولی در بهره وری این‌ها را باید دقت کنیم. به طور نمونه انگیزش خود نیرو‌هایی که در این سیستم بخش دولتی دارند کار می‌کنند.رفتار کاری ما، فرهنگ کاری ما، انگیزشی آن‌ها، الان یکی از مشکلاتی که الان هست و مشکل حقی هم هست، در خیلی از بخش‌های دولتی، نگاه کنید، می‌بینید که در یک اتاق دو ایرانی، دو شهروند ما آن جا کار می‌کنند، شاید یک نفر از جهت تحصیلات بالاتر، تخصص بالاتر، وقت بیشتری می‌گذارد، ولی، چون مثلا قراردادی، ساعتی، پیمانی، از این بحث‌ها داریم، دریافتی کمتری دارد، امنیت شغلی هم ندارد.یکی دیگر، چون آمده است رسمی شده است، این سیستم اشکال ما در حوزه وزارت است، رسمی شده است و احساس امنیت شغلی دارد شاید انگیزه لازم کاری نداشته باشد، این‌ها را در مجلس چهاردهم چاره اندیشی کردیم و در برنامه به درستی چاره اندیشی کردیم که انجام دهیم.

دولت باید مداخلات دقیق داشته باشد

قالیباف :نقطه مهم در بهره وری، نحوه مدیریت و مداخلات دولت در این بخش است، چه اتفاقی می‌افتد که وقتی می‌گوییم بهره وری در سرمایه گذاری اثر می‌گذارد این جاست، مثلا خودرو، سهم دولت در خودرو، در این ایران خودرو حدود هفت درصد است، ولی شما نگاه کنید با این ۷ درصد دولت صد درصد دارد سیاست گذاری، قیمت گذاری این کار را انجام می‌دهد، نتیجه چه شده است، در حقیقت دیون باقی مانده آن جا چقدر است.امروز مجبور می‌شود که در قیمت گذاری دخالت کند.بعد باید برود رانت آنجا را بدهد و هزینه‌هایش را دولت خودش جبران کند، مگر ۷ درصد آنجا ۵ تا هیئت مدیره هم داشته باشد تازه ۲۰ درصد سهم داشته باشد یک صندلی بهش می‌دهند، این با ۷ درصد دارد آنجا هیئت مدیره عوض می‌کند مدیرعامل عوض می‌کند و چه کار می‌کند از پول بخش دولت و منافع عمومی در خودرو می‌گذارد، چی تولید می‌کند؟ دولت ناراضی دیونی آنجا گذاشته بخش خصوصی ناراضی دارد، خسارتش را می‌بیند و تولید کننده و حوزه صنعت ما مردم هم از این ناراضی پس نگاه کنید این یک بخش بهره وری همین موضوع درست اینجا که دولت باید برود مداخلات دقیق داشته باشد و وظیفه خودش را به درستی انجام بدهد در حوزه انفال، شما بیایید ببینید دولت حالا در حوزه انرژی چه کار‌هایی انجام می‌دهد در حوزه انرژی من اگر بخواهم یک عدد و رقم به شما بدهم امروز ما نزدیک به ۵۰ درصد انرژی ما وقتی که استحصال می‌شود و می‌آید قبل از اینکه وارد مصرف شود ما ۵۰ درصد اینجا را همان اول هدر می‌دهیم هدر می‌دهیم یعنی چی؟ یعنی یک بخشی را اتلاف می‌کنیم در نیروگاه‌ها یک بخشی را می‌بریم اینها در این گاز‌های مشعلی که می‌سوزانیم گاز‌های مشعل همه گاز‌هایی است که ارزشمند و قیمتی هستند و ارزش افزوده بسیار زیادی دارند یک بخش اینها میشه قاچاق، پس نگاه کنیم بهره وری در اینجاست یعنی ما داریم سرمایه که باید بیاوریم دارایی‌هایی را که باید بیاوریم تبدیل به ثروت بکنیم و مشکل دیگران نشویم، این کار‌ها اینجا انجام نمی‌شود در حقیقت اینطوری بگویم مثل چی می‌ماند؟ مثل خانه‌ای که داریم زندگی می‌کنیم لوله مصرف آبمان در این طرف کنتور نشتی پیدا کرده هی مرتب دارد روزی چند ۱۰ متر مکعب ازش آب می‌رود هی ما در خانه فشار می‌آوریم به خانوم که آب کمتر مصرف کنید اگر بنا است که آب کمتر مصرف کنی در خانواده پدر خانواده یک چاره‌ای به حال این لوله‌ای که نشتی پیدا کرده کند ما داریم این حجم از انرژی را که همش دارایی‌ها و ثروت ماست که می‌تواند این تحول را در ۸ درصد درست کند انجام نمی‌دهیم من به شما عرض می‌کنم این مشکل دقیقاً در معدن است این مشکل دقیقاً در حوزه پتروشیمی است ما از حجم نه و نیم میلیون بشکه مجموعه نفت و گازی که ما در کشور داریم تولید می‌کنیم فقط هفت و نیم درصد این در پتروشیمی‌ها می‌آید که خود این نزدیک به ۲۰ میلیارد است حالا بعد در فرصت بعدی در نشست‌های بعدی من خواهم گفت پس نگاه کنیم وقتی حرف از بهره وری می‌زنیم یک بخشش چابکی دولت است یک بخشش این روند‌هایی است که باید اصلاح کنیم بهش توجه نمی‌کنیم اشکال کجاست ما در همین معدن حداقل الان با تلاشی که در دو سال گذشته در مجلس شده قبلاً حدود سهم دولت از معادن حدود ۶ تا ۷ همت بوده الان با یک کنترل دقت این شده حدود ۴۴ همت ولی ۴۴ همت هم ما داریم سوبسید گازوئیل به این معادن می‌دهیم یعنی دولت عملاً هیچ بهره‌برداری از معدن نمی‌کند این یعنی چی این یعنی بهره‌وری اینها از آن جا‌هایی است که بنده معتقدم این فرصت‌ها را باید به درستی دنبال کنیم و پیش ببریم.

سازمان ملی زمین و مسکن یک میلیون هکتار زمین در اختیار دارد

قالیباف :  باز همین در مسکن شما نگاه کنید در برنامه هفتم شما می‌دانید که ما قانون دائمی تولید جهت مسکن را تولید کردیم یعنی قانون مسکن را چه برای تولید مسکن در طول برنامه که الان در برنامه است و قانون ابلاغ شده هم در میان مدت بحث قانون اجاره بها را اخیرا ابلاغ کرده‌ایم هم بحث اجاره و مالیات سنگین روی خانه‌های خالی که با احتکارمان دنبال کنیم، خوب مهمترین بخش اینجا کجاست دارایی‌های دولت چیست؟ این بحثی که می‌گوییم بهره‌وری الان سهم قابل توجهی از هزینه مسکن زمین است امروز به شما عرض می‌کنم سازمان ملی و مسکن سازمان زمین و مسکن یک میلیون هکتار زمین در اختیار دارد، اگر بخواهید اشلی بفرمایید این چه عظمتی است بهره وری یعنی این کل مسکن مهر ۹ هزار هکتار زمین داشته اینجا یک میلیون هکتار زمین در این بانک زمین زمین وجود دارد ما در برنامه هفتم فکر می‌کنم که ماده ۴۹ نامه هفتم ما است در آنجا مشخص کرده‌ایم که ما دو صدم درصد از مساحت کل کشور که می‌شود ۳۳۰ هکتار اختصاص بدهیم به زمین این می‌شود، بهره وری یعنی؛ یک مرتبه قیمت زمین را به عنوان آورده می‌آوریم، پس اگر ما می‌گوییم تلاشمان این است که به ثبات اقتصادی می‌رسیم، یعنی این بهره‌وری را به دقت در حوزه مسکن دنبال می‌کنیم لذا حرف از ۸ درصد رشد اقتصادی یعنی ما حدود ۳ درصد از این ۸ درصد را با بهره‌وری دنبال می‌کنیم همه نکاتی که من به شما عرض کردم خود اینجا هم یک ظرفیتی برای ما ایجاد می‌کند که بتوانیم از این بهینه استفاده کردن‌ها آن سرمایه‌گذاری را در حوزه بخش سرمایه هم به دست بیاوریم و بتوانیم کار را پیش ببریم.