هفتم آبان ماه؛ یادآور حادثه فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما استان خوزستان، عملیات مهار چاه ۱۴۷ رگ سفید که در سال ۱۳۹۶ انجام شد، به علت فشار و حجیم بودن گنبد گازی، سخت گذر بودن منطقه، ساختار سنگی موقعیت و فشار ۲ هزار و ۴۰۰ پوندی چاه در سطح، یکی از دشوارترین عملیات‌های مهار چاه در ۴ دهه اخیر محسوب می‌شود.

مهارگران برای تضمین موفقیت برنامه کنترل از عمق، علاوه بر تجهیزات پیشرفته حفاری انحرافی، تیمی از برگزیده‌ترین متخصصان حفاری، زمین شناسی و نظارت در عملیات حفاری چاه‌های انحرافی به کار گرفتند.

مهار این چاه با ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های خاص، نشاندهنده  توان و تخصص کم نظیر کارشناسان ایرانی و مصداق بارز ما می‌توانیم است.

این موفقیت که در سایه همدلی و انسجام نیرو‌های متخصص  شرکت‌های مناطق نفت‌خیز جنوب و ملی حفاری ایران بدست آمد بار دیگر توان و تخصص و تجربه کم‌نظیر مهارگران ایرانی را در کنترل فوران چاه‌های پرفشار به رخ کشید و برگ زرین دیگری به کارنامه درخشان صنعت نفت ایران افزود.

حادثه فوران و آتش سوزی چاه ۱۴۷ رگ سفید – ۲ در حوزه عملیاتی شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران از شرکت‌های زیر مجموعه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به هنگام حفاری بوسیله دکل ۹۵ شرکت ملی حفاری ایران، هفتم آبان ماه سال ۱۳۹۶ اتفاق افتاد که در جریان آن دو نفر از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران شهادت گونه جان باختند و دستگاه حفاری و بخش عمده تجهیزات آن به طور کامل در آتش سوخت.  

لحظاتی پس از وقوع این حادثه کمیته بحران در شرکت ملی حفاری ایران و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب تشکیل جلسه داد و تیم‌های تخصصی و عملیاتی از این شرکت‌ها و همچنین شرکت‌های بهره برداری نفت و گاز گچساران و آغاجاری با تجهیزات لازم عازم منطقه شدند.  

نقطه قوت در این اقدام عاجل حضور مدیران عامل و معاونان عملیاتی آنان در کمتر از دو ساعت در موقعیت چاه در حال فوران و ایجاد ستاد بحران و راهبری عملیات مهار چاه در نزدیکی محل حادثه بود.

در زمانی کوتاه محور جاده اهواز - دیلم  به سمت رگ سفید شاهد تردد پر حجم خودرو‌های سبک و سنگین و جابجایی حجم انبوهی از تجهیزات فنی و ماشین آلات راهسازی، ایمنی و آتش نشانی، امدادی و پشتیبانی بود که تا روز‌ها ادامه داشت.  

نشست‌های مستمر کارشناسی، تهیه برنامه و جدول زمانبندی، تقسیم کار‌ها و وظایف، اتخاذ راهکار‌های مهندسی و تخصصی، بازنگری تجربیات گذشته از مهار فوران‌ها و تلفیق با شرایط جدید از نظر فشار، دما، سیال، حجم نفت و گاز در حال سوختن و  موقعیت جغرافیایی، حضور متخصصان و مهندسان مجرب و مدیران ارشد صنعت نفت، زمینه را برای اجرای عملیات منسجم و موفق فراهم و به ثمر رساند.

احداث راه‌های دسترسی آسان به محوطه چاه، استخر‌های ذخیره آب به گنجایش ۲۰۰ هزار بشکه، چهار خط انتقال آب از رودخانه زهره به موقعیت چاه به طول ۲۵۰ کیلومتر، ایجاد شبکه خنک کننده پیرامون چاه با نصب پمپ‌های فشار قوی و سیستم پاشش آب، ایجاد اردوگاه‌های اسکان کارکنان اعزامی از بخش‌های مختلف عملیاتی، فنی و مهندسی و پشتیبانی، استقرار تیم‌های پزشکی با تجهیزات لازم، فناوری اطلاعات و ارتباطات با امکانات رادیویی، ماهواره‌ای، اینترنتی و راه اندازی شبکه مخابراتی، سازماندهی نیرو‌های حراست، HSE و خدمات رفاهی و اردوگاهی از جمله اقداماتی بود که در راستای مهار کنترل و فوران این چاه صورت گرفت.  

به طور همزمان با برنامه ریزی برای کنترل و مهار فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید از سطح، ساخت دو محوطه جدید برای استقرار دو دستگاه حفاری سنگین ۹۳ و ۹۴ فتح جهت حفر دو حلقه چاه امدادی در دستور کار قرار گرفت و با هماهنگی، همیاری

و انسجام میان نیرو‌های تخصصی و پشتیبانی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران و شتاب بخشی در اجرای کار از نظر صرف زمان به میزان حدود ۵۰ درصد نسبت به عرف معمول کار، انجام و در مدار عملیات قرار گرفت.

با تحقق عملیات بزرگ بستن چاه ۱۴۷ رگ سفید از عمق، مهار گران و نیرو‌های عملیاتی با ایمن سازی ۱۴۷،  چاه امدادی دوم با نظر کارفرما به عنوان چاه توسعه‌ای (تولیدی) مورد استفاده گرفت.

این موفقیت برگ زرین دیگری در کارنامه این صنعت راهبردی به ثبت رساند و نشان داد که متخصصان ایرانی توانمندی راهبری از صفر تا صد میادین نفت و گاز را دارند و در این زمینه در جهان یک برند محسوب میشوند.

فوران‌ها بسته به فشار، دما، سیال، حجم گاز و موقعیت جغرافیائی محل چاه متفاوت و از پیچیدگی خاصی برخوردار و برای کنترل فوران هر چاه نیاز به برنامه ریزی و بسیج امکانات و تجهیزات منحصر به همان فوران است، هر چند در تعاریف شیوه مهار مشابهت دارد و به هم نزدیک است.

فوران و آتش سوزی چاه ۱۴۷ رگ سفید – ۲ با توجه به فشار بالای گاز میدان نفتی رگ سفید از جمله حوادثی بود که در نوع خود منحصر به فرد و مهار آن نیازمند محاسبات فنی و مهندسی دقیق بود که متخصصان صنعت نفت به خوبی توانستند در نتیجه هم افزایی و بکارگیری ظرفیت‌های موجود از نظر دانش فنی،  عملیاتی، پشتیبانی و لجستیکی به نحو مطلوب به آن عینیت بخشند.  

ساخت انواع استینگر، آماده سازی آتی واگن ها، و سایر تجهیزات مختص عملیات کشتن چاه از سطح (TOP KILL) و همچنین ایجاد محل استقرار دو دستگاه حفاری ۹۳ و ۹۴ فتح برای حفر چاه‌های امدادی و بستن چاه از عمق (BOTTOM KILL) در فرصتی بسیار کوتاه‌تر نسبت به عرف معمول اماده سازی و اجرایی شد که در نوع خود قابل توجه و حایز اهمیت می‌باشد.

در سالروز فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید یاد و خاطره حفار مردان شرکت ملی حفاری ایران زنده یاد فرزاد ارزانی و محمد سلیمی که شهادت گونه جان باختند، گرامی باد.