پخش زنده
امروز: -
بیست و هشتم مهر ماه مصادف است با تظاهرات گسترده مردم ایران در اعتراض به ناکارآمدی حاکمان قاجار، اعتراضاتی که در نهایت به نابودی سلسله قاجار منجر شد.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، هر چند تظاهرات مردم علیه قاجار به ضرر این سلسله تمام شد، اما راه را برای سلطنت رضا خان که پشت پرده این تظاهرات قرار داشت، هموار کرد.
بیست و هشتم مهر ۱۳۰۴، مردم در بسیاری از شهرهای کشور تظاهرات گستردهای علیه حکومت قاجار برگزار کردند. این تظاهرات در نتیجه تبلیغات رضا پهلوی برای فراهمسازی زمینه اعلام براندازی حکومت قاجار در مجلس صورت گرفت.
در این روزها تظاهرات علیه سلطنت قاجاریه در تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ کشور به اوج خود رسید و رضاخان پهلوی خود را برای نشستن بر کرسی فرمانروایی ایران آماده کرد.
احمدشاه که در اروپا به سر میبرد، حدود یک ماه پیش از آن در تاریخ ۲۲ شهریور در تلگرافی به رضاخان نوشته بود: «جناب اشرف رییس الوزرا! بعونالله تعالی دوم اکتبر (۱۳ ربیع الاول) با کشتی «نالدار» از پاریس از راه بمبئی به ایران حرکت میکنیم. از مراجعت به وطن عزیز نهایت مسرت حاصل و خوشوقتیم که آن جناب اشرف را به زودی ملاقات خواهیم کرد.»
مدتی بعد احمدشاه که در اروپا به سر میبرد در نامهای به رضاخان تاریخ بازگشت خود را اعلام کرد.
اما سردارسپه در پاسخ او نوشت: «تلگراف مبارک که مبشر تشریف فرمایی اعلیحضرت همایونی بود زیارت. حقیقتاً باعث کمال مسرت شد. استدعا دارم معلوم فرمایند موکب ملوکانه از کدامیک از بنادر سرحدی نزول اجلال خواهند فرمود. رضا رییس عالی کل قوا.»
حتی اگر احمدشاه قصد واقعی برای بازگشت به ایران نداشت، تبادل این تلگرافها باعث شد سردار سپه برای برداشتن گام آخر مصمم شود. چند روز پس از این تلگراف بود که انبار غله (گویا به اشاره رییس الوزرا) ارایه آرد را کم کرد و بحران نان پدید آمد. تظاهرات مردم معترض به خشونت کشیده شد و دولت تعدادی از شاهزادگان و درباریان را به بهانه دست داشتن در غائله دستگیر کرد.
بیشتر بخوانید:نگاهی به اتفاقات پس از جنگ جهانی اول در کلام خسرو معتضد
این بلوا در عین حال یادآور کمبود نان در جریان جنگ جهانی اول و طمعکاری سلطان احمدشاه بود که گفته میشد به جای تلاش برای حل بحران، به احتکار گندم پرداخته بود. هواداران سردارسپه از فرصت استفاده کردند و تظاهرات علیه قاجاریه را آغاز کردند. نظامیان نیز در سازماندهی این تظاهرات نقش روشنی داشتند. فضا برای خلع قاجاریه آماده میشد.
سرانجام احمدشاه
سرانجام در نهم آبان ۱۳۰۴ با رأی مجلس شورای ملی احمدشاه از پادشاهی خلع و سلسله قاجاریه منقرض اعلام شد.
منابع: روزنامه تعادل، ویکی پدیا