وسواس در عبادات و راه‌های درمان آن+ فیلم

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، وسواس کسی است که از حد متعارف خارج شود.  
امام خمینی (ره) می‌فرماید: وسواس داشتن ربطی به دین و دیانت ندارد. کسانی که گمان می‌کنند وسواس آن‌ها از روی احتیاط در دین است چرا راجع به امور دیگری از احکام الهی که احتیاط بیشتری لازم دارد احتیاط نمی‌کنند. آیا تا کنون کسی را می‌شناسید که در اموال شبهه ناک وسواس داشته باشد و از تصرف در آن پرهیز کند؟ تا کنون کدام شخص وسواسی را دیده اید که عوض یک مرتبه خمس و زکات دادن، چند مرتبه خمس و زکات بدهد؟ و به جای یک مرتبه حج چند مرتبه حج رفته باشد؟ [۱]

برای درمان وسواس می‌توان از راه‌های مختلف استفاده کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱- تقویت اراده: از آن جا که سرچشمه وسواس، ضعف اراده است، برای درمان آن، اعتماد به نفس و قاطعیت در امور، خودباوری و تردیدستیزی، نقش تعیین کننده‌ای می‌تواند داشته باشد.
۲- دوری گزیدن از وسواسی‌ها: کسی که زمینه وسواس در او هست، نباید با افراد وسواسی معاشرت داشته باشد، زیرا ناخودآگاه از آن‌ها متأثر می‌شود.
۳- اشتغال و سرگرمی: دوباره کاری‌ها برای آن است که شخص وسواس، وقت و فرصت کافی برای انجام آن را در خود احساس می‌کند و وقت و زمانی فراخ در اختیار دارد.
اشتغال و سرگرمی و تنگ گرفتن وقت، او را وادار می‌کند که به برخی از امور بی اعتنا گردد.
۴- زیر پا گذاشتن موضوع وسواس: در مواردی برای درمان وسواس چاره‌ای نیست جز این که به فرد گفته شود:
اگر در نماز وسواس دارد و آن را ناتمام می‌داند، به نیت نماز باطل نماز را به پایان برساند و یا اگر در طهارت و نجاسات، وسواس دارد با خود بگوید: با بدن نجس نماز می‌خوانم.
۵- آشنایی با احکام وسواس: چه بسا فرد وسواس به خاطر جهل و بی اطلاعی از وظیفه شرعی گرفتار این بیماری شده است. از این رو، آشنایی با احکام وسواس در درمان آن اثر مثبت دارد، زیرا وسواس درحقیقت به منزله قبول نداشتن حکم خدا و رسول خداست.
بر این اساس، علمای بزرگ، عمل به وسواس را حرام دانسته اند و این نکته‌ای است که افراد وسواسی از آن غافل شده اند؛ یعنی اگر کسی به دلیل وسواس چند بار وضو بگیرد، در همان حال کار حرامی را مرتکب شده است.

امام خمینی قدس سره می‌فرماید: وسواسی از شیطان است و جایز نیست [شخص]به آن اعتنا نماید، بلکه باید در طهارت و نجاست و غسل و وضو مثل متعارف مردم عمل کند. [۲]

در جایی دیگر می‌فرماید: وسواسی نباید به شک‌های خود اعتنا کند و اگر اعتنا کند، کار حرامی کرده است و هر عمل را بیش از یک بار نباید انجام دهد. [۳]اگر وسواس سلیقه شخصی خود را کنار گذاشته و متعبّد و مؤمن به دستورات شرع مقدس باشد و چیزی که یقین به نجس بودن آن ندارد، نجس نداند و طبق فتوا و نظر مرجع تقلید خود عمل کند (مانند افراد متدین معمولی)، از این بیماری نجات پیدا می‌کند.
صاحب عروة الوثقی می‌فرماید: یشکلُ صحةُ الوضوءِ الوسواسی اذا زادَ فی غسلِ الیسری من الیدین... [۴]وسواسی در صورتی که دست چپ را در وضو بیشتر بشوید وضویش اشکال پیدا می‌کند.
۶- مسافرت رفتن: ترتیب دادن مسافرت‌های دسته جمعی که در آن همه افراد ناگزیر شوند شیوه واحدی را در زندگی پذیرا شوند، در تخفیف و حتی درمان این بیماری مخصوصاً در افراد کم رو مؤثر است.
شخص وسواسی در خانه اش به راحتی می‌تواند دستشویی و حمام برود، آب زیاد مصرف کند، لباسش را چند بار آب بکشد، اما در سفر چاره‌ای ندارد که شرایط خود را تغییر دهد؛ لذا مناسب است بیشتر به مسافرت برود.
۷- دعا برای رفع وسواس: اعُوذُ بِاللّه القوی وَ اعوذُ بِمُحمدِ الرَّضی من شَرِّ کل شیطان غَوی [۵]

۸- توجه به زیان‌های وسواس: بیماری وسواس زیان‌های بسیاری دارد. همچون زیان‌های اقتصادی، فراری دادن دیگران از دین، آزار دیگران، تنش‌های خانوادگی، آسیب‌های روحی و روانی و... اگر انسان وسواسی به این زیان‌ها توجه داشته باشد، انگیزه بیشتری برای درمان بیماری خود پیدا می‌کند.
۹- تمرین: اگر شخص وسواس، بخواهد از این بیماری نجات یابد، باید هر روز به میزانی که می‌تواند کمی از حساسیت خود بکاهد و تمرین ترک وسواس کند.
۱۰- زیاد خواندن سوره ناس [۶]

پی نوشت‌ها
[۱]. چهل حدیث، امام خمینى، ص ۴۰۶
[۲]. چهل حدیث امام خمینى، ص ۴۰۶
[۳]. استفتائات امام خمینى، ج ۱، ص ۱۱۱، س ۲۹۸
[۴]. عروة الوثقى، فى افعال الوضوء، م ۴۷
[۵]. وسواس در اسلام، ارگانى، ص ۹۶
[۶]. همان
منبع: اکبری، محمود؛ مهارت‌های زندگی، ص: ۸۶