برخی گناهان همه ثواب‌های انسان را از بین می‌برد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  آیت‌الله محمدعلی جاودان، استاد اخلاق حوزه علمیه تهران در سلسله گفتار‌هایی به مناسبت ماه مبارک رمضان، نکاتی را برای بهره‌مندی بیشتر و بهتر روزه داران در مهمانی خدا مطرح کرده است.

متن بیانات این استاد حوزه را می‌خوانید.

خطبه‌ای را پیامبر (ص) فرمودند و امیرالمؤمنین (ع) ناقل آن هستند؛ قد اقبل الیکم شهرالله ...؛ ماه خدا به سوی شما روی آورده است. ماه شعبان را ماه پیامبر (ص) و ماه رجب را ماه امیرالمؤمنین (ع) گفته‌اند و ماه رمضان را شهرالله نامیده‌اند. قد اقبل الیکم شهرالله؛ ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به سوی شما روی آورده است. برکتش را در همین خطبه می‌بینیم که پیامبر (ص) فرمود اگر یک واجبی را که قضا شده است به جای آوری هفتاد برابر حساب می‌شود. نفس کشیدن شما تسبیح حساب می‌شود و این تفضل خداست؛ مؤمن اگر نفس می‌کشد نفس او تسبیح حساب می‌شود.

همه جوانب این ماه رحمت است اگر آدمی استعداد قبول آن را داشته باشد و خراب نکند، مغفرت در این ماه به صورت بریز و بپاش وجود دارد و در هر افطاری، خداوند یک میلیون نفر را از آتش جهنم نجات می‌دهد. ما ۳۰ افطار داریم یعنی ۳۰ میلیون نفر و در روز جمعه در هر ساعت هزار هزار نفر و در نیمه ماه به اندازه همه ماه می‌بخشد و در شب عید فطر به اندازه تمام ماه می‌بخشد. مغفرت به صورت سرریز و آبشاری بر سر مردم نازل می‌شود.

بعد فرمود این ماه، ماهی است که نزد خداوند افضل ماه‌های سال حساب می‌شود و روز‌های آن افضل روز‌های سال و شب‌های آن افضل شب‌های سال حساب می‌شود البته اگر انسان آن را خراب نکند. حتی ساعات آن هم افضل ساعات حساب می‌شود و هر کاری انسان در این ساعات انجام دهد برترین کاری است که انجام داده است، البته اگر قدر بدانیم. در این ماه هر ساعت و هر روز، روز قدر است اگر قدر بدانیم.

قدرش را چگونه بدانیم؟ در پایان این خطبه، امیرالمؤمنین (ع) از پیامبر سؤال می‌کند که افضل اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: الورع عن محارم الله؛ پرهیز از گناه از همه چیز برتر است.

ثواب ۷۰ برابر برای یک نماز
این ماه آنقدر بابرکت است که فرمودند شما اگر یک آیه در این ماه بخوانی به اندازه ثواب یک ختم قرآن با شما حساب می‌شود یا اگر یک رکعت نماز بخوانی ۷۰ برابر حساب می‌شود و هر نفس که بکشی که انسان به صورت طبیعی این کار را می‌کند تسبیح حساب می‌کنند که عبادت بزرگی محسوب می‌شود.

در این ماه کار‌هایی انجام می‌شود که ممکن است در ماه‌های دیگر کمتر انجام شود مثلا فردی سال پدر و یا مادر خودش را می‌گیرد و خیرات می‌دهد یا مردم برای افطاری همدیگر را دعوت می‌کنند و خوش و بش کرده و با هم گفتگو و صله رحم می‌کنند.

گناهانی که همه ثواب‌های انسان را از بین می‌برد
اگر در این دورهمی‌ها حرف‌های خوبی بزنند که بهتر، ولی اگر غیبت کنند و بدتر از آن تهمت به کسی بزنند که الان رسم شده است که در یک مجموعه برای کسی که در رده بالاتر اداری است پاپوش درست می‌کنند یا مجموعه تهمت‌هایی، چون اختلاس و دزدی و تخلفات برای او اثبات و او را نابود می‌کنند و اگر مسئولان بالاتر او عاقل نباشند ممکن است او را برکنار کنند.

این گناهان همه زحماتی را که یک نفر در طول ماه رمضان کشیده است بر باد می‌دهد، زیرا توهین، تمسخر، تحقیر، غیبت و تهمت و ... جزء گناهان کبیره است که باعث حبط اعمال دیگر خواهد شد. در مورد غیبت فرمودند که بدتر از گناه زناست که خیلی گناه بدی است و غیبت در درگاه الهی از آن بدتر حساب می‌شود.

کتابی اخیرا منتشر شده است به نام «سه دقیقه در قیامت»؛ آنجا نقل شده است که فردی سه دقیقه از دنیا رفته بود و بعد برگشته بود و در همین سه دقیقه به اندازه سال‌ها سیر کرده و دیده و شنیده است. حاج آقایی در محلشان حسینیه خوبی ساخته است و این فرد در آن عالم دیده است که ثواب ساخت حسینیه را به پرونده این آقا منتقل کرده‌اند، چون آن فرد نیکوکار، حرف بدی علیه این آقا زده بود.

پول زیادی برای ساخت حسینیه خرج می‌شود و زحمات زیادی دارد و انسان چقدر باید دوندگی کند، ولی همه این زحمات با دو کلمه حرف علیه این بنده خدا از نامه عمل او پاک شده و به نامه عمل این فرد رفته است.

سختگیری در قیامت
باز این فرد در آن کتاب نقل می‌کند من با کارمندی دوست بودم و به دیدار او رفته بودم، او از پشت میزش بلند شد و رفت و من به شوخی کاغذ یا پرونده کسی را از روی میزش برداشتم و این دوست کارمندم یک ربع دنبال این کاغذ می‌گشت و بعد به او گفتم که من این کاغذ را برای شوخی برداشتم، ولی در آن عالم از او بازخواست کردند که چرا یک ربع ساعت عمر این کارمند را ضایع کردی و نگذاشتی کار مفیدی انجام دهد. یعنی یک ربع ساعت هم حساب و کتاب دارد و این فرد آن را ضایع کرده بود.

فرموده است اگر کسی روزه دارد باید چشم و گوش و زبان و همه اعضاء و جوارح او هم روزه باشد؛ حرف‌زدن و شنیدن انسان باید کاملا کنترل‌شده باشد، زیرا حتی شنیدن غیبت سبب می‌شود تا فرد یکی از غیبت‌کنندگان شود و در گناه غیبت، شریک است و باید از کسی که غیبت شده است دفاع کند یا حداقل توضیح دهد که فلانی چرا غیبت می‌کنی؟

اگر چنین برخوردی با غیبت‌کننده نداشته باشد و آن را بشنود و بخندد در گناه غیبت‌کننده شریک است و مشکل برای او ایجاد خواهد شد. غیبت گناه کبیره است و گفته شده است که یک غیبت، ۴۰ روز قبولی نماز را از شما می‌گیرند یعنی اینقدر بد است.

در قرآن کریم مثالی آمده است؛ خانمی در عربستان و حجاز ثروتمند بوده و کنیزان بسیاری داشت و آن‌ها را از صبح مشغول به کار می‌کرد تا فرش و پارچه ببافند و نزدیک غروب دوباره دستور می‌داد همه را باز کنید، قرآن به این قضیه مثال زده است یعنی شخصی که گناه می‌کند ممکن است از صبح تا غروب فضیلت و ثواب جمع کرده باشد، ولی وقتی به افطار رسید با چند غیبت و تهمت و ... اجر همه را از بین می‌برد.

صله رحم منجر به گناه جایز نیست
صله رحمی که منجر به گناه شود حرام است و جایز نیست فرد در آن شرکت داشته باشد مگر اینکه از فرد غیبت‌شده دفاع کند، ولی حتی اگر دفاع هم بکنی غیبت دیگران ممکن است برای شما زحمت ایجاد کند مانند سنگی که به بدن انسان بخورد و چیزی هم نشود، ولی به هر حال جراحت کوچک هم به مقدار خودش زحمت دارد؛ غیبت گناه بسیار بزرگی است و البته تهمت بسیار بزرگتر و سخت‌تر است؛ لذا پیامبر (ص) فرمودند افضل اعمال در این ماه، پرهیز از گناه است.

عرض شد که آن خانم دستور بافتن به کنیزانش می‌داد و دم غروب همه را باز می‌کرد که قرآن کریم فرموده است مانند او نباشید: وَلَا تَکُونُوا کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْکَاثًا تَتَّخِذُونَ أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا یَبْلُوکُمُ اللَّهُ بِهِ وَلَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿۹۲﴾

دستوراتی را امام رضا (ع) به اباصلت هروی که از اصحاب خوب ایشان است فرموده است؛ اباصلت اواخر ماه شعبان خدمت امام رسید و امام فرمودند که چرا اینقدر دیر آمدی، چون خیلی از برکات این ماه را از دست داده‌ای، اگر یک روز در ماه شعبان روزه گرفته بودی خیلی بهره‌مند می‌شدی و سعی کن چند روز باقیمانده را جبران کنی و الان این را به ما هم می‌توان گفت تا قدر روز‌های باقیمانده ماه رمضان را در یابیم.

ماه رمضان و شعبان ماه بخشش و مغفرت است؛ ممکن است گاهی برای امام حسین (ع) گریه کرده باشی و یا به زیارت قبر مطهر ایشان رفته باشی و این‌ها دلایل و بهانه برای بخشش انسان است. یا ممکن است انسان به داد مردم برسد و این به داد مردم رسیدن گناهان بزرگ را ریشه‌کن می‌کند.

ثواب فراوان قرض
اگر کسی مقروض است و او را تحت فشار قرارداده‌اند و تو می‌توانی کمک کنی باید بکنی؛ گفته شده است ثواب قرض، ۱۸ تا و ثواب بخشش ۱۰ تا است و ثواب قرض بیشتر است و شما به این بدهکار قرض می‌دهید و او قسطی به شما می‌پردازد و شما هم به پولتان می‌رسید و هم ثواب زیادی می‌برید.

بعد پیامبر (ص) پیش‌بینی می‌کند که یک انسان شقی یعنی ابن ملجم، امیرالمؤمنین (ع) را شهید می‌کند و نام او را اشق الآخرین گذاشتند و اشق‌الاولین کسی بود که شتری را که معجزه یک پیامبر (ص) بزرگ بود کشت. پیامبر پیش‌بینی فرمود که یا علی اشق الاخرین که برادر آن اشق الاولین است شمشیر بر فرق تو خواهد زد و از خون تو را خضاب خواهد کرد.

اگر عادت به یک گناهی داریم دینمان عیب دارد؛ اگر نسبت به کسی حسادت بورزیم دینمان مشکل دارد و باید این مشکل را برطرف کنیم. اگر تکبر، غرور و بخل و حرص و ... داریم هر کدام اشکال در دین است و باید با آن‌ها بجنگیم. من باید از شما یک چیزی را بپرسم، ولی تکبر و غرور اجازه نمی‌دهد و القاء می‌کند که این جوان شاگرد و مانند پسر من است و من از شاگردم چه بپرسم و بیاموزم؟ این همان دین ناقص است و دین ناقص در قیامت باعث زحمت است؛ سرمایه انسان همین دین است و باید آن را سالم به دنیای دیگر ببرد.

روایتی از سفر معراج درباره اعمال نیک
در روایات آمده است انسانی که حج و زیارت امام حسین (ع) می‌رود و زکات و خمس می‌دهد و نماز و روزه می‌گیرد؛ ساختمان برای خودش می‌سازد. پیامبر (ص) در معراج سرزمینی را آماده کشت دیدند که فرشتگان مشغول کار بودند و یک خشت آن از نقره و خشت دیگر از طلا بود؛ بعد از مدتی کار و بعد استراحت می‌کردند البته فرشته استراحت ندارد؛ پیامبر (ص) سؤال کردند که چرا فرشته‌ها بعد از مدتی کار می‌نشینند؛ عرض شد که صاحب این زمین روی زمین کار می‌کرد، ولی برای نماز جماعت به مسجد رفت و در این فاصله فرشتگان قصر او را برای او می‌ساختند.

اگر ما مجلس قرآن برویم و قرآن گوش بدهیم و بخوانیم شبیه ساخت همین بنا با طلا و نقره است. هر کار مثبتی انسان انجام دهد در آنجا حساب می‌شود و بنا را برای انسان می‌سازند، ولی اگر انسان کار بیهوده انجام دهد که متاسفانه خیلی هم داریم و دور هم با دوستان جمع می‌شویم و بگو و بخند داریم ثمری برای ما ندارد و به نفع ما در دنیا و آخرت نیست.

یکی از خویشان ما تعریف کرد که یک فردی را هر وقت بنده می‌دیدم تسبیحی در دست داشت و از خانه به سمت بازار که می‌رفت ذکر می‌گفت و در مجلس روضه هم مشغول چای درست‌کردن و چای دادن بود و در بیکاری ذکر می‌گفت و فرشتگانی که مشغول اعمال او بودند برای او قصر درست می‌کردند؛ فردی او را در خواب دیده بود که قصر او از چهارراه سیروس تا چهار راه مولوی امتداد داشت و صد‌ها نفر می‌توانستند در آن زندگی کنند و خدم و حشم فراوان داشت و خیلی بزرگ بود؛ بنابراین بستگی به مقدار عبادت دارد.

اولویت خدمت فرهنگی
هر کسی به خصوص در خدمت مردم باشد ثواب زیادی دارد و اگر این خدمت فرهنگی باشد در اولویت است، خدمت به سلامت و فهم و معرفت مردم خیلی قیمت دارد و بستگی به توانایی شخص و همت او دارد و وقتی از دنیا رفت به باغستان بزرگتری خواهد رفت که نه سر دارد و نه انتها؛ وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ؛ سرعت بگیرید به سوی مغفرت پروردگار خودتان و بهشتی که عرض آن به اندازه سماوات و زمین است.

کسی که کاملا چشم و گوش و زبان و وقت خودش را مراقبت کند زمین و باغستانی به وسعت آسمان و زمین دارد که حدی هم ندارد، زیرا آسمان دائما در حال گسترش است، زیرا کهکشان‌ها از هم دور می‌شوند و وسعت آسمان‌ها بیشتر می‌شود و سر در یک وسعت بی انتها دارد و در آنجا شادمانی و امنیت و راحتی و هر نوع لذتی که شخص بخواهد برای او فراهم است؛ هر چیزی که بخواهد در اختیار او هست و در آنجا انسان متقی به یک سلطنتی می‌رسد که با هیچ سلطنتی قابل مقایسه نیست و هر چیزی امر کند و دستور بدهد انجام خواهد شد.