ربات ایرانی «سورنا» در جمع ۱۰ ربات برتر دنیا

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از معاونت علمی و فناوری، ربات ایران‌ساخت سورنا که نسل چهارم آن با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ساخته شد در میان ۱۰ ربات شاخص سال ۲۰۲۰ جای گرفت.

سورنا ۴ نسل چهارم ربات انسان‌نمای ایران است که ۲۳ آذرماه سال ۱۳۹۸ با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رونمایی شد.

سورنا ۴ در سال ۱۳۹۸ توسط انجمن بین المللی مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت و به تازگی توسط انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) از آن به عنوان یکی از ۱۰ ربات انسان نمای شاخص سال ۲۰۲۰ میلادی نام برده شده است.

۴ نسل موفق ربات ایران‌ساخت

نخستین ربات انسان‌نما سورنا در سال ۱۳۸۷ با ۸ درجه آزادی و نسل دوم آن در سال ۱۳۸۹ با ۲۲ درجه آزادی تحت حمایت انجمن مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن ایران طراحی و ساخته شد.

در مقایسه با نسل سوم این ربات که ۳۱ درجه آزادی دارد و با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در سال ۱۳۹۴ رونمایی شده است، ربات سورنا ۴ دارای ۴۳ درجه آزادی است. بهبود طراحی دست ربات، قابلیت گیرش اجسام مختلف با اشکال مختلف را فراهم کرده است.

ربات سورنا ۴ همچنین با طراحی بهینه سازه ربات، بومی‌سازی طراحی و ساخت عملگر و استفاده از فناوری چاپ سه بعدی، با قد ۱.۷ متر و وزن ۶۸ کیلوگرم نسبت به نسل قبل خود کاهش یافته و ربات را به بستری مناسب برای پژوهش‌های دانشگاهی تبدیل کرده است.

در حالی که سرعت متوسط ربات سورنا ۳ در هنگام راه رفتن برابر ۰.۳ کیلومتر بر ساعت است، ربات سورنا ۴ با کمک طراحی مسیر دینامیکی و کنترل‌کننده‌های برخط، از قابلیت راه رفتن متداوم با سرعت ۰.۷ کیلومتر بر ساعت برخوردار است.
با استفاده از حسگر‌های تماسی نوین ساخته شده در مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های پیشرفته (CAST) دانشگاه تهران، ربات سورنا ۴ امکان راه رفتن بر روی سطوح ناهموار را علاوه بر سطوح صاف دارد.

برای بررسی و پیاده‌سازی حرکت‌های مختلف ربات از جمله گرفتن اشیا، حرکت به جانب، عقبگرد، دور زدن، شوت زدن و بازیابی تعادل، از شبیه‌ساز‌های گزبو (Gazebo)، کورئونوید (Choreonoid) و متلب (MATLAB) استفاده شده است.

افزایش فرکانس حلقه کنترلی ربات نسل جدید به ۲۰۰ هرتز، امکان پیاده‌سازی کنترلر‌ها و تخمین‌گر‌های برخط بر روی ربات را فراهم کرده است. با کمک میان‌افزار سیستم عامل رباتیک (ROS)، امکان اجرای همزمان برنامه‌ها، پایش وضعیت ربات به صورت برخط و اجرای بلادرنگ الگوریتم‌ها برای ربات سورنا ۴ امکان‌پذیر شده است.

یکی از اهداف اصلی پروژه سورنا ۴، ساخت رباتی با قابلیت تعامل بیش‌تر با محیط اطراف و انسان بوده است. ربات جدید قابلیت تشخیص چهره انسان و شمارش آن‌ها، تشخیص اشیا و یافتن موقعیت آن‌ها، تشخیص حرکت انسان، تشخیص گفتار و پاسخ دادن به آن‌ها را داراست.

همچنین با ترکیب حرکات تمام تنه ربات و هوش مصنوعی، ربات قابلیت گرفتن برخط اجسام، دنبال کردن چهره افراد و اشیا و تقلید حرکات انسان را دارد.

حمایت از توسعه فناوری ربات‌های انسان‌نما

این ربات ایران‌ساخت که در قالب طرح کلان ملی با هدف توسعه دانش و فناوری رباتیک با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با مشارکت بیش از ۵۰ محقق در مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های پیشرفته (CAST) دانشکده مکانیک دانشگاه تهران و شرکت‌های دانش‌بنیان، زیر نظر دکتر عقیل یوسفی‌کما طراحی و ساخته شد.

توسعه فناوری رباتیک جزو اولویت‌های حمایتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است و در راستای همین سیاست‌ها ۹۰ درصد بودجه ساخت سورنا ۴ توسط معاونت علمی ریاست جمهوری تامین شد.