پخش زنده
امروز: -
در مکتب نهج البلاغه
حوادث سخت آینده در نهج البلاغه
خطبه ۱۰۸ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه را در این مطلب وب گردی دنبال کنید.
به گزارش وب گردی خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۱۰۸ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است:
یکى از سخنرانى هاى امام علي عليه السلام در شهر کوفه که حوادث سخت آینده را بیان فرمودند:
۱. خدا شناسى
ستایش خدایى را سزاست که با آفرینش مخلوقات، بر انسانها تجلّى کرد، و با برهان و دلیل خود را بر قلب هایشان آشکار کرد. مخلوقات را بدون نیاز به فکر و اندیشه آفرید، که فکر و اندیشه مخصوص کسانى است که دلى درون سینه داشته باشند و او چنین نیست،
که علم خداوندى ژرفاى پرده هاى غیب را شکافته است، و به افکار و عقاید پنهان احاطه دارد.
(و از همین خطبه است که پیرامون پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) فرمود:)
۲. وصف پیامبر اسلام (ص)
پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) را از درخت تنومند پیامبران، از سرچشمه نور هدایت، از جایگاه بلند و بى همانند، از سرزمین بطحاء، از چراغ هاى بر افروخته در تاریکى ها و از سر چشمه هاى حکمت برگزید. پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) طبیبى است که براى درمان بیماران سیّار است. مرهم هاى شفا بخش او آماده و ابزار داغ کردن زخمها را گداخته. براى شفاى قلب هاى کور و گوش هاى ناشنوا و زبان هاى لال، آماده، و با داروى خود در پى یافتن بیماران فراموش شده و سرگردان است.
۲. وصف پیامبر اسلام (ص)
پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) را از درخت تنومند پیامبران، از سرچشمه نور هدایت، از جایگاه بلند و بى همانند، از سرزمین بطحاء، از چراغ هاى بر افروخته در تاریکى ها و از سر چشمه هاى حکمت برگزید. پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) طبیبى است که براى درمان بیماران سیّار است. مرهم هاى شفا بخش او آماده و ابزار داغ کردن زخمها را گداخته. براى شفاى قلب هاى کور و گوش هاى ناشنوا و زبان هاى لال، آماده، و با داروى خود در پى یافتن بیماران فراموش شده و سرگردان است.
۳. علل انحراف فرزندان امیّه
بنى امیّه، با نور حکمت، جان و دل خود را روشن نساخته و با شعله هاى فروزان دانش، قلب خود را نورانى نکرده اند، چونان چهارپایان صحرایى و سنگ هاى سخت و نفوذ ناپذیرند. به تحقیق رازهاى درون براى صاحبان آگاهى آشکار و راه حق براى گمراهان نیز روشن است، و رستاخیز نقاب از چهره بر انداخت و نشانه هاى خود را براى زیرکان و آنان که طالب حقّند نمایاند.
۴. نکوهش کوفیان
مردم کوفه چرا شما را پیکرهاى بى روح و روح هاى بدون جسد مى نگرم چرا شما را عبادت کنندگانى بدون صلاحیّت و بازرگانانى بدون سود و تجارت و بیدارانى خفته و حاضرانى غایب از صحنه، بینندگانى نابینا، شنوندگانى کر و سخن گویانى لال، مشاهده مى کنم پرچم گمراهى بر پایه هاى خود بر افراشته شده و طرفداران آن فراوان گشته شما را با پیمانه خود مى سنجند و سرکوب مى کنند، پرچمدارشان (معاویه)، از ملّت اسلام خارج و بر راه گمراهى ایستاده است.
۵. خبر از کشتار و فساد بنى امیّه
پس آن روز که بر شما دست یابند جز تعداد کمى از شما باقى نگذارند، چونان باقى مانده غذایى اندک در ته دیگ یا دانه هاى غذاى چسبیده در اطراف ظرف شما را مانند پوست هاى چرمى به هم پیچانده مى فشارند و همانند خرمن شما را به شدّت مى کوبند و چونان پرنده اى که دانه هاى درشت را از لاغر جدا کند، این گمراهان، مؤمنان را از میان شما جدا ساخته نابود مى کنند.
۶. هشدار و سفارش به اطاعت از اهل بیت علیهم السّلام
با توجّه به این همه خطرات، روشهاى گمراه کننده شما را به کجا مى کشاند تاریکىها و ظلمتها، تا کى شما را متحیّر مى سازد . دروغ پردازیها تا چه زمانى شما را مى فریبد از کجا دشمن در شما نفوذ کرده به اینجا آورده و به کجا باز مى گرداند آگاه باشید که هر سر آمدى را پرونده اى و هر غیبتى را بازگشت دو باره اى است. مردم به سخن عالم خداشناس خود گوش فرا دهید، دل هاى خود را در پیشگاه او حاضر کنید، و با فریادهاى او بیدار شوید رهبر جامعه باید با مردم به راستى سخن گوید و پراکندگى مردم را به وحدت تبدیل و اندیشه خود را براى پذیرفتن حق آماده گرداند. پیشواى شما چنان واقعیّتها را براى شما شکافت چونان شکافتن مهره هاى ظریف و حقیقت را از باطل، چون شیره درختى که از بدنه آن خارج شود، بیرون کشید.
۷. خبر از مسخ ارزشها در حکومت بنى امیّه
پس در آن هنگام که امویان بر شما تسلط یابند، باطل بر جاى خود استوار شود، و جهل و نادانى بر مرکبها سوار و طاغوت زمان عظمت یافته و دعوت کنندگان به حق اندک و بى مشترى خواهند شد. روزگار چونان درنده خطرناکى حمله ور شده و باطل پس از مدّتها سکوت، نعره مى کشد، مردم در شکستن قوانین خدا دست در دست هم مى گذارند و در جدا شدن از دین متّحد مى گردند و در دروغ پردازى با هم دوست و در راستگویى دشمن یکدیگرند. و چون چنین روزگارى مى رسد، فرزند با پدر دشمنى ورزد و باران خنک کننده، گرمى و سوزش آورد، پست فطرتان همه جا را پر مى کنند، نیکان و بزرگواران کمیاب مى شوند، مردم آن روزگار، چون گرگان، و پادشاهان، چون درندگان، تهیدستان طعمه آنان و مستمندان چونان مردگان خواهند بود، راستى از میانشان رخت بر مى بندد و دروغ فراوان مى شود. با زبان تظاهر به دوستى دارند، اما در دل دشمن هستند، به گناه افتخار مى کنند و از پاکدامنى به شگفت مى آیند و اسلام را، چون پوستینى واژگونه مى پوشند.
۱۰۸- و من خطبة له (علیه السلام) و هی من خطب الملاحم:
اللّه تعالى
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّی لِخَلْقِهِ بِخَلْقِهِ وَ الظَّاهِرِ لِقُلُوبِهِمْ بِحُجَّتِهِ خَلَقَ الْخَلْقَ مِنْ غَیْرِ رَوِیَّةٍ إِذْ کَانَتِ الرَّوِیَّاتُ لَا تَلِیقُ إِلَّا بِذَوِی الضَّمَائِرِ وَ لَیْسَ بِذِی ضَمِیرٍ فِی نَفْسِهِ خَرَقَ عِلْمُهُ بَاطِنَ غَیْبِ السُّتُرَاتِ وَ أَحَاطَ بِغُمُوضِ عَقَائِدِ السَّرِیرَاتِ.
وَ مِنْهَا فِی ذِکْرِ النَّبِیِّ (صلى الله علیه وآله)
اخْتَارَهُ مِنْ شَجَرَةِ الْأَنْبِیَاءِ وَ مِشْکَاةِ الضِّیَاءِ وَ ذُؤَابَةِ الْعَلْیَاءِ وَ سُرَّةِ الْبَطْحَاءِ وَ مَصَابِیحِ الظُّلْمَةِ وَ یَنَابِیعِ الْحِکْمَةِ.
فتنة بنی أمیة
و منها: طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ قَدْ أَحْکَمَ مَرَاهِمَهُ وَ أَحْمَى مَوَاسِمَهُ یَضَعُ ذَلِکَ حَیْثُ الْحَاجَةُ إِلَیْهِ مِنْ قُلُوبٍ عُمْیٍ وَ آذَانٍ صُمٍّ وَ أَلْسِنَةٍ بُکْمٍ مُتَتَبِّعٌ بِدَوَائِهِ مَوَاضِعَ الْغَفْلَةِ وَ مَوَاطِنَ الْحَیْرَةِ لَمْ یَسْتَضِیئُوا بِأَضْوَاءِ الْحِکْمَةِ وَ لَمْ یَقْدَحُوا بِزِنَادِ الْعُلُومِ الثَّاقِبَةِ فَهُمْ فِی ذَلِکَ کَالْأَنْعَامِ السَّائِمَةِ وَ الصُّخُورِ الْقَاسِیَةِ قَدِ انْجَابَتِ السَّرَائِرُ لِأَهْلِ الْبَصَائِرِ وَ وَضَحَتْ مَحَجَّةُ الْحَقِّ لِخَابِطِهَا وَ أَسْفَرَتِ السَّاعَةُ عَنْ وَجْهِهَا وَ ظَهَرَتِ الْعَلَامَةُ لِمُتَوَسِّمِهَا مَا لِی أَرَاکُمْ أَشْبَاحاً بِلَا أَرْوَاحٍ وَ أَرْوَاحاً بِلَا أَشْبَاحٍ وَ نُسَّاکاً بِلَا صَلَاحٍ وَ تُجَّاراً بِلَا أَرْبَاحٍ وَ أَیْقَاظاً نُوَّماً وَ شُهُوداً غُیَّباً وَ نَاظِرَةً عَمْیَاءَ وَ سَامِعَةً صَمَّاءَ وَ نَاطِقَةً بَکْمَاءَ رَایَةُ ضَلَالٍ قَدْ قَامَتْ عَلَى قُطْبِهَا وَ تَفَرَّقَتْ بِشُعَبِهَا تَکِیلُکُمْ بِصَاعِهَا وَ تَخْبِطُکُمْ بِبَاعِهَا قَائِدُهَا خَارِجٌ مِنَ الْمِلَّةِ قَائِمٌ عَلَى الضِّلَّةِ فَلَا یَبْقَى یَوْمَئِذٍ مِنْکُمْ إِلَّا ثُفَالَةٌ کَثُفَالَةِ الْقِدْرِ أَوْ نُفَاضَةٌ کَنُفَاضَةِ الْعِکْمِ تَعْرُکُکُمْ عَرْکَ الْأَدِیمِ وَ تَدُوسُکُمْ دَوْسَ الْحَصِیدِ وَ تَسْتَخْلِصُ الْمُؤْمِنَ مِنْ بَیْنِکُمُ اسْتِخْلَاصَ الطَّیْرِ الْحَبَّةَ الْبَطِینَةَ مِنْ بَیْنِ هَزِیلِ الْحَبِّ أَیْنَ تَذْهَبُ بِکُمُ الْمَذَاهِبُ وَ تَتِیهُ بِکُمُ الْغَیَاهِبُ وَ تَخْدَعُکُمُ الْکَوَاذِبُ وَ مِنْ أَیْنَ تُؤْتَوْنَ وَ أَنَّى تُؤْفَکُونَ فَ لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ وَ لِکُلِّ غَیْبَةٍ إِیَابٌ فَاسْتَمِعُوا مِنْ رَبَّانِیِّکُمْ وَ أَحْضِرُوهُ قُلُوبَکُمْ وَ اسْتَیْقِظُوا إِنْ هَتَفَ بِکُمْ وَ لْیَصْدُقْ رَائِدٌ أَهْلَهُ وَ لْیَجْمَعْ شَمْلَهُ وَ لْیُحْضِرْ ذِهْنَهُ فَلَقَدْ فَلَقَ لَکُمُ الْأَمْرَ فَلْقَ الْخَرَزَةِ وَ قَرَفَهُ قَرْفَ الصَّمْغَةِ فَعِنْدَ ذَلِکَ أَخَذَ الْبَاطِلُ مَآخِذَهُ وَ رَکِبَ الْجَهْلُ مَرَاکِبَهُ وَ عَظُمَتِ الطَّاغِیَةُ وَ قَلَّتِ الدَّاعِیَةُ وَ صَالَ الدَّهْرُ صِیَالَ السَّبُعِ الْعَقُورِ وَ هَدَرَ فَنِیقُ الْبَاطِلِ بَعْدَ کُظُومٍ وَ تَوَاخَى النَّاسُ عَلَى الْفُجُورِ وَ تَهَاجَرُوا عَلَى الدِّینِ وَ تَحَابُّوا عَلَى الْکَذِبِ وَ تَبَاغَضُوا عَلَى الصِّدْقِ فَإِذَا کَانَ ذَلِکَ کَانَ الْوَلَدُ غَیْظاً وَ الْمَطَرُ قَیْظاً وَ تَفِیضُ اللِّئَامُ فَیْضاً وَ تَغِیضُ الْکِرَامُ غَیْضاً وَ کَانَ أَهْلُ ذَلِکَ الزَّمَانِ ذِئَاباً وَ سَلَاطِینُهُ سِبَاعاً وَ أَوْسَاطُهُ أُکَّالًا وَ فُقَرَاؤُهُ أَمْوَاتاً وَ غَارَ الصِّدْقُ وَ فَاضَ الْکَذِبُ وَ اسْتُعْمِلَتِ الْمَوَدَّةُ بِاللِّسَانِ وَ تَشَاجَرَ النَّاسُ بِالْقُلُوبِ وَ صَارَ الْفُسُوقُ نَسَباً وَ الْعَفَافُ عَجَباً وَ لُبِسَ الْإِسْلَامُ لُبْسَ الْفَرْوِ مَقْلُوباً.
اللّه تعالى
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّی لِخَلْقِهِ بِخَلْقِهِ وَ الظَّاهِرِ لِقُلُوبِهِمْ بِحُجَّتِهِ خَلَقَ الْخَلْقَ مِنْ غَیْرِ رَوِیَّةٍ إِذْ کَانَتِ الرَّوِیَّاتُ لَا تَلِیقُ إِلَّا بِذَوِی الضَّمَائِرِ وَ لَیْسَ بِذِی ضَمِیرٍ فِی نَفْسِهِ خَرَقَ عِلْمُهُ بَاطِنَ غَیْبِ السُّتُرَاتِ وَ أَحَاطَ بِغُمُوضِ عَقَائِدِ السَّرِیرَاتِ.
وَ مِنْهَا فِی ذِکْرِ النَّبِیِّ (صلى الله علیه وآله)
اخْتَارَهُ مِنْ شَجَرَةِ الْأَنْبِیَاءِ وَ مِشْکَاةِ الضِّیَاءِ وَ ذُؤَابَةِ الْعَلْیَاءِ وَ سُرَّةِ الْبَطْحَاءِ وَ مَصَابِیحِ الظُّلْمَةِ وَ یَنَابِیعِ الْحِکْمَةِ.
فتنة بنی أمیة
و منها: طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ قَدْ أَحْکَمَ مَرَاهِمَهُ وَ أَحْمَى مَوَاسِمَهُ یَضَعُ ذَلِکَ حَیْثُ الْحَاجَةُ إِلَیْهِ مِنْ قُلُوبٍ عُمْیٍ وَ آذَانٍ صُمٍّ وَ أَلْسِنَةٍ بُکْمٍ مُتَتَبِّعٌ بِدَوَائِهِ مَوَاضِعَ الْغَفْلَةِ وَ مَوَاطِنَ الْحَیْرَةِ لَمْ یَسْتَضِیئُوا بِأَضْوَاءِ الْحِکْمَةِ وَ لَمْ یَقْدَحُوا بِزِنَادِ الْعُلُومِ الثَّاقِبَةِ فَهُمْ فِی ذَلِکَ کَالْأَنْعَامِ السَّائِمَةِ وَ الصُّخُورِ الْقَاسِیَةِ قَدِ انْجَابَتِ السَّرَائِرُ لِأَهْلِ الْبَصَائِرِ وَ وَضَحَتْ مَحَجَّةُ الْحَقِّ لِخَابِطِهَا وَ أَسْفَرَتِ السَّاعَةُ عَنْ وَجْهِهَا وَ ظَهَرَتِ الْعَلَامَةُ لِمُتَوَسِّمِهَا مَا لِی أَرَاکُمْ أَشْبَاحاً بِلَا أَرْوَاحٍ وَ أَرْوَاحاً بِلَا أَشْبَاحٍ وَ نُسَّاکاً بِلَا صَلَاحٍ وَ تُجَّاراً بِلَا أَرْبَاحٍ وَ أَیْقَاظاً نُوَّماً وَ شُهُوداً غُیَّباً وَ نَاظِرَةً عَمْیَاءَ وَ سَامِعَةً صَمَّاءَ وَ نَاطِقَةً بَکْمَاءَ رَایَةُ ضَلَالٍ قَدْ قَامَتْ عَلَى قُطْبِهَا وَ تَفَرَّقَتْ بِشُعَبِهَا تَکِیلُکُمْ بِصَاعِهَا وَ تَخْبِطُکُمْ بِبَاعِهَا قَائِدُهَا خَارِجٌ مِنَ الْمِلَّةِ قَائِمٌ عَلَى الضِّلَّةِ فَلَا یَبْقَى یَوْمَئِذٍ مِنْکُمْ إِلَّا ثُفَالَةٌ کَثُفَالَةِ الْقِدْرِ أَوْ نُفَاضَةٌ کَنُفَاضَةِ الْعِکْمِ تَعْرُکُکُمْ عَرْکَ الْأَدِیمِ وَ تَدُوسُکُمْ دَوْسَ الْحَصِیدِ وَ تَسْتَخْلِصُ الْمُؤْمِنَ مِنْ بَیْنِکُمُ اسْتِخْلَاصَ الطَّیْرِ الْحَبَّةَ الْبَطِینَةَ مِنْ بَیْنِ هَزِیلِ الْحَبِّ أَیْنَ تَذْهَبُ بِکُمُ الْمَذَاهِبُ وَ تَتِیهُ بِکُمُ الْغَیَاهِبُ وَ تَخْدَعُکُمُ الْکَوَاذِبُ وَ مِنْ أَیْنَ تُؤْتَوْنَ وَ أَنَّى تُؤْفَکُونَ فَ لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ وَ لِکُلِّ غَیْبَةٍ إِیَابٌ فَاسْتَمِعُوا مِنْ رَبَّانِیِّکُمْ وَ أَحْضِرُوهُ قُلُوبَکُمْ وَ اسْتَیْقِظُوا إِنْ هَتَفَ بِکُمْ وَ لْیَصْدُقْ رَائِدٌ أَهْلَهُ وَ لْیَجْمَعْ شَمْلَهُ وَ لْیُحْضِرْ ذِهْنَهُ فَلَقَدْ فَلَقَ لَکُمُ الْأَمْرَ فَلْقَ الْخَرَزَةِ وَ قَرَفَهُ قَرْفَ الصَّمْغَةِ فَعِنْدَ ذَلِکَ أَخَذَ الْبَاطِلُ مَآخِذَهُ وَ رَکِبَ الْجَهْلُ مَرَاکِبَهُ وَ عَظُمَتِ الطَّاغِیَةُ وَ قَلَّتِ الدَّاعِیَةُ وَ صَالَ الدَّهْرُ صِیَالَ السَّبُعِ الْعَقُورِ وَ هَدَرَ فَنِیقُ الْبَاطِلِ بَعْدَ کُظُومٍ وَ تَوَاخَى النَّاسُ عَلَى الْفُجُورِ وَ تَهَاجَرُوا عَلَى الدِّینِ وَ تَحَابُّوا عَلَى الْکَذِبِ وَ تَبَاغَضُوا عَلَى الصِّدْقِ فَإِذَا کَانَ ذَلِکَ کَانَ الْوَلَدُ غَیْظاً وَ الْمَطَرُ قَیْظاً وَ تَفِیضُ اللِّئَامُ فَیْضاً وَ تَغِیضُ الْکِرَامُ غَیْضاً وَ کَانَ أَهْلُ ذَلِکَ الزَّمَانِ ذِئَاباً وَ سَلَاطِینُهُ سِبَاعاً وَ أَوْسَاطُهُ أُکَّالًا وَ فُقَرَاؤُهُ أَمْوَاتاً وَ غَارَ الصِّدْقُ وَ فَاضَ الْکَذِبُ وَ اسْتُعْمِلَتِ الْمَوَدَّةُ بِاللِّسَانِ وَ تَشَاجَرَ النَّاسُ بِالْقُلُوبِ وَ صَارَ الْفُسُوقُ نَسَباً وَ الْعَفَافُ عَجَباً وَ لُبِسَ الْإِسْلَامُ لُبْسَ الْفَرْوِ مَقْلُوباً.
نظر شما