کشف مکان ایمن برای زندگی در کهکشان راه شیری

به گزارش خبرنگار حوزه علم و فناوری گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا وسیما؛ اگرچه ممکن است شگفت‌انگیز باشد، اما زمین نیز در مکان ایده‌آل زندگی در کهکشان راه شیری قرار نگرفته است. نتایج تحقیقات جدید نشان داده است که بهترین شانس برای زندگی در یک سیاره یا ماه شناور در اطراف مرکز کهکشان است که کمترین ابرنواخترها، انفجار‌های اشعه گاما و دیگر هیولا‌های فضایی طی ۱۱ میلیارد سال گذشته را داشته است. چون زمین در لبه قرار داشته است، احتمالا یک انفجار خاص اشعه گاما باعث بدترین انقراض دسته‌جمعی در آن شده است.

زمین در واقع در لبه منطقه قرار دارد و حدود ۲۶هزار سال نوری از هسته کهکشانی فاصله دارد و سیاهچاله مذکور در کمین آن است. مرز‌های زمین در هنگام ظهور کهکشان امن‌تر بود، اما بعد‌ها اوضاع تغییر کرد.

محقق این تحقیق، ستاره‌شناس ریکاردو اسپینلی اظهار کرد: «ما سکونتگاه راه شیری (MW) را در طول تاریخ کیهانی خود در برابر رویداد‌های اخترفیزیکی مخرب ناپایدار بالقوه، با هدف شناسایی امن‌ترین مکان‌ها و دوره‌های تاریخی طولانی‌مدت ارزیابی می‌کنیم.»

اشکال حیات فرازمینی احتمالا بیشترین شانس زنده ماندن را در اقیانوس‌های زیر سطحی سیارات منجمد دارند که در لایه‌های تقریبا غیر قابل نفوذ سنگ و یخ پوشانده شده‌اند. هر چیزی می‌تواند به چنین سیاره‌ای برخورد کند بدون اینکه موجوداتی که در اعماق این سیاره زندگی می‌کنند حتی این برخورد را احساس کنند و ممکن است این علت نادر بودن سیاره‌ای مانند زمین باشد، حال سیاره فرضی دیگر، در معرض پدیده‌های فضایی را تصور کنید؛ ما در حال حاضر در میان آن قرار داریم. سیاره ما در معرض تابش‌های مرگبار، انفجار اشعه گاما، انجماد ابر‌های مولکولی و خطر دنباله‌دار‌ها و سیارک‌ها قرار دارد. زندگی روی زمین تقریبا چندین بار نابود شده است که البته در مقایسه با مریخ هیچ چیز نیست.

اگر موجودات زنده برای مدتی در سیارات مشابه آنچه گفته شد، قرار بگیرند همان خطراتی که کره زمین نمی‌تواند از آن‌ها فرار کند، در آنجا نیز وجود خواهد داشت. اگر ستاره‌ای به ابرنواختر تبدیل شود، بهترین موارد از بین می‌رود و هر چرخش سیاره‌ای بی‌حاصل خواهد بود. اسپینلی و گروه وی برای یافتن چنین الگویی، نحوه تشکیل و تکامل ستاره‌های کهکشان راه شیری را کشف کردند تا بفهمند میلیارد‌ها سال پیش در کدام مناطق بمباران تشعشع اتفاق افتاده است. از درونی‌ترین قسمت‌های کهکشان تا حدود ۳۳هزار سال نوری خارج از آن، شکل‌گیری ستاره (و تمام پلاسما و تلاطم‌های ناشی از آن) برای حیات طولانی مدت هر چیزی بسیار زیاد است.

شاید اگر ویژگی‌های سوسک‌ها را داشته باشیم، فرصتی برای زندگی بیابیم. سوسک‌ها می‌تواند به طور بالقوه در برابر میزان تابش تشعشعات زنده بمانند و هر چیز دیگری غیر از آن‌ها محکوم به فنا هستند.

اسپینلی گفت: «کشنده بودن رویداد‌های اخترفیزیکی گذرا به انرژی آزاد شده به‌عنوان تابش پرانرژی و میزان وقوع آن‌ها در کهکشان بستگی دارد. رویداد‌های قدرتمندتر می‌توانند برای یک سیاره در فواصل بزرگ‌تر کشنده باشند. همچنین میزان بالای رویداد‌ها می‌تواند توانایی سیاره را برای بازیابی از اثرات زیست‌محیطی کاهش دهند.»

این گروه پس از اندازه‌گیری میزان مرگبار بودن انواع مختلف پدیده‌های فضایی دریافتند که انفجار‌های طولانی مدت اشعه گاما (LGRB) خطرناک‌ترین رویداد‌ها برای سیارات یا قمر‌هایی هستند که سعی در ادامه حیات دارند. میزان انرژی آزاد شده آن‌ها می‌تواند کل یک سیاره را از بین ببرد. در میانه کهکشان راه شیری، بدترین دشمنان زندگی، انفجار‌های پرتوی گاما و ابرنواختر‌های کوتاه‌مدت هستند و بعید به نظر می‌رسد موجودی بتواند آن را تحمل کند. البته کره زمین در معرض خطر کمتر آن‌ها قرار گرفته است و به‌تازگی نیز اعلام شد، سیارک آپوفیس (Apophis)، بزرگ‌ترین تهدیدکننده زمین، دیگر رسما تهدیدی محسوب نمی‌شود، بنابراین ما می‌توانیم نفس راحتی بکشیم.