ایجاد ظرفیت روزانه ۲۰ هزار تست تشخیص کرونا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ آقای دکتر علیرضا بیگلری، در نشست خبری که ظهر امروز و از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، ضمن تشریح جدیدترین اقدامات تشخیصی در زمینه کووید۱۹، تصریح کرد: از دو ماه پیش از تشخیص اولین موارد ابتلا به کرونا در کشورمان، انستیتو پاستور ایران طراحی روش‌های تشخیص را برای این ویروس منحوس آغاز کرد. آن زمان دانش کمی در دسترس همکاران‌مان بود، اما براساس مطالعاتی که انجام شد، سعی کردیم بهترین روش تشخیصی طراحی شود.
رییس انستیتو پاستور ایران افزود: بعد از مثبت اعلام شدن تست کرونا در قم، بلافاصله آزمایشگاه‌های محیطی در قم و اراک شروع به کار کردند و در کمتر از ۱۰ روز بیش از ۶۰ آزمایشگاه در سراسر کشور راه اندازی و فرصتی فراهم شد که به تدریج آزمایشگاه‌ها در همه استان‌ها با یک پروتکل و دستورالعمل یکسان به تشخیص کرونا بپردازند.
وی ادامه داد: این شبکه منسجم و یکپارچه، یکی از فرصتی‌هایی بود که در بطن بحران کرونا برای کشورمان ایجاد شد و تحسین کارشناسان فنی در سطح جهانی را به دنبال داشت. باتوجه به اینکه بسیاری از کشور‌های مدعی تکنولوژی نتوانسته بودند همین سطح تشخیصی را ایجاد کنند، این کار بزرگ با دانش بومی محققان ایرانی محقق شد که نقطه قوتی است و سالیان سال در تاریخ کشور از آن یاد خواهد شد.
آقای دکتر بیگلری افزود: این شبکه بزرگ آزمایشگاهی در روز‌هایی شکل گرفت که در شرایط تحریم‌های ددمنشانه و ظالمانه آمریکا هستیم. این شبکه بزرگ و منسجم حتی در تهدید‌های آتی می‌تواند خدمات بزرگی به کشور ارائه دهد. اکنون به شرایطی رسیدیم که می‌توانیم موارد مثبت و منفی ابتلا را به خوبی افتراق دهیم و باعث شدیم که کادر درمان با سلامت بیشتر و ابتلای کمتر به مردم خدمات ارائه دهد.
وی با بیان اینکه با ظرفیت‌های ایجاد شده در انستیتو پاستور تعداد آزمایشگاه‌ها در سراسر کشور به بیش از ۹۰ آزمایشگاه رسیده است، گفت: در عین حال زمینه‌ها آماده می‌شود که ۱۰ هزار تست به ظرفیت تست‌های کشور اضافه کنیم و به ظرفیت بالای ۲۰ هزار تست در روز برسیم تا برای غربالگری شرکت کنندگان در بسیج ملی مقابله با کرونا استفاده کنیم.
رییس انستیتو پاستور ایران بیان کرد: این دانش به طور کامل بومی در ایران ثبات پیدا کرده است و با فراخوان داده شده، بیش از ۵۰ شرکت فناور آمادگی خود را برای تولید کیت در کشور اعلام کردند و بیش از ۵ شرکت در انستیتو مورد تأیید قرار گرفتند که وارد مرحله تولید شوند و حالا از این نظر بی نیاز از خارج کشور هستیم.
وی ادامه داد: ما با اتکا به دانش جوانانمان نه تنها می‌توانیم نیاز کشور را تأمین کنیم، بلکه اگر اتفاقی در منطقه رخ دهد، سازمان جهانی بهداشت از ایران درخواست خواهد کرد تا این شبکه آزمایشی را در منطقه ایجاد کند. انستیو پاستور پرچمدار مبارزه با بیماری‌های واگیر بوده است و در خارج از کشور بار‌ها اقدامات شایسته خود را به اثبات رسانده است و توانسته نام خود را پر آوازه کند امروز نیز انستیتو پاستور ایران آماده است که اگر در کشور‌های اطراف اتفاقی افتاد خدمات خود را به مردم منطقه ارائه دهد.
آقای دکتر بیگلری در پاسخ به سؤالی درخصوص وضعیت دارو و واکسن کرونا در کشور گفت: با توجه به اینکه هیچ یک از کشور‌های دنیا که این بیماری در آن‌ها شیوع پیدا کرده است، یک پروتکل واحد را اجرا نمی‌کنند، در کشور ما هم تمام پروتکل‌های اجرایی بر اساس شواهدی است که پزشکان از نقاط مختلف جهان عرضه کرده اند و ثابت نشده است که هیچ یک از این‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد. بر همین اساس، هر کشوری با توجه به تجربیاتی که دارد، اقدام می‌کند.

*امیدواری برای یافتن درمان و واکسن کرونا
وی افزود: با توجه به اینکه طرح‌های مختلفی هم در دنیا هم در ایران و به طور مثال در انستیتو پاستور طی می‌شود تا بتوانیم عملکرد این ویروس و پاسخ بدن را از نظر ژنتیکی و ایمنی بهتر شناسایی کنیم، امیدواریم که بتوانیم در آینده نزدیک درمان و واکسن مناسب برای این ویروس را در اختیار داشته باشیم.
آقای دکتر بیگلری در پاسخ به سؤالی درخصوص درصد خطای کیت‌های تشخیصی اعم از کیت‌های چینی، اروپایی و ایرانی، گفت: برای هر بیماری روش‌های تشخیص مختلفی وجود دارد، اما سازمان جهانی بهداشت، بهترین تست را برای تشخیص کووید۱۹ تست مولکولی یا PCR می‌داند. به‌طور کلی در بازار چند نوع تست وجود دارد؛ یکی «رپید تست»‌هایی هستند که بر اساس سنجش آنتی بادی کار می‌کنند و می‌توانند در کمتر از ۱۵ دقیقه پاسخ را ارائه دهند، اما از آنجایی که «رپید تست»‌ها می‌توانند موارد منفی کاذب داشته باشند و در طی ۱۴ روز دوره بیماری، ممکن است در هفته اول مثبت نشوند، سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند که به هیچ عنوان برای تشخیص و غربالگری از «رپیدتست»‌های مبتنی بر آنتی بادی استفاده نشود.
وی افزود: تست دیگر که مورد تایید سازمان جهانی بهداشت است، تست مولکولی است که در ایران هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود دو ماه قبل از اینکه اولین موارد ابتلا به کووید ۱۹ را در قم داشته باشیم، در انستیتو پاستور ایران روش‌های تشخیصی را طراحی کردیم و به تست PCR رسیدیم، البته در آن زمان ابزار تشخیصی را نداشتیم و هیچ کیتی هم در دسترس‌مان نبود، بنابراین روش‌های دیگر PCR را راه اندازی کردیم. چند روز قبل از آغاز موارد اولیه ابتلا در قم توانستیم کیت‌های تشخیصی را منطبق با روش‌های تشخیصی که خودمان طراحی کرده بودیم، از خارج از کشور داشته باشیم. اکنون پروتکل استاندارد مورد تایید سازمان بهداشت جهانی را استفاده می‌کنیم.
وی ادامه داد: باید توجه کرد که شرط‌مان برای انجام این تست «نمونه‌گیری درست» است، زیرا در غیر این صورت پاسخ معتبر نخواهد بود، بنابراین اگر نمونه‌گیری درست و تکنیک تست درست انجام شود و تفسیر هم به‌درستی باشد بالای ۹۰ درصد جواب می‌گیریم، اما اگر نمونه‌گیری به درستی انجام نشود، آن نمونه‌گیری افت می‌کند و حتی ممکن است به ۵۰ درصد خطا هم برسد.
رییس انستیتو پاستور ایران درباره تعداد کیت‌هایی که در کشور وجود دارد، گفت: در دوران تحریم هستیم. ادعا می‌شود که ایران در حوزه درمانی آزاد است، اما درواقع اینطور نیست و ارسال پول و دریافت کیت و مواد تشخیصی به راحتی انجام نمی‌شود. به دلیل تحریم‌های ناجوانمردانه محدودیت‌های زیادی داریم و دست بسته وارد این میدان شدیم، اما خوشبختانه با سرافرازی بیرون آمدیم.

*کیت تشخیصی به اندازه کافی در کشور موجود است
وی تأکیدکرد: کیت تشخیصی به اندازه کافی در کشور موجود است و به همین دلیل برنامه بررسی ارجاعی‌ها را که در قالب غربالگری اتفاق می‌افتد را آغاز کرده ایم، بنابراین افرادی که بعد از غربالگری ارجاع داده می‌شوند، برایشان تست انجام می‌شود تا بتوانیم زنجیره انتقال را بشکنیم. اطمینان داریم که هم از نظر کیت‌هایی که از خارج از کشور تهیه کردیم و هم از نظر کیت‌هایی که فناوران ما در داخل ساختند و آمادگی تحویل آن‌ها را دارند، برای اجرای این برنامه به اندازه کافی کیت در کشور موجود است.

*ویروس‌های ضعیف شده کرونا امکان فعالیت مجدد دارند؟
آقای دکتر بیگلری درخصوص امکان فعالیت ویروس‌های ضعیف شده کرونا، گفت: بحثی در رسانه‌ها و مقاله‌ها مطرح شده مبنی بر اینکه افرادی که به ویروس مبتلا شده‌اند می‌توانند دوباره هم مبتلا شوند، اما مشاهداتی بیان شد که این افراد دوباره به ویروس مبتلا نمی‌شوند، بلکه به مدت طولانی‌تر مثبت باقی می‌مانند. با توجه به ناشناخته بودن رفتار ویروس و ناشناخته بودن پاسخ افراد مختلف به این ویروس، به طور کامل می‌دانیم که بدن‌های مختلف به این ویروس پاسخ‌های مختلف می‌دهد.
رییس انستیتو پاستور ایران افزود: ممکن است فردی در یک خانواده گرفتار این بیماری شود و بعد از بررسی کودکان آن خانواده متوجه می‌شویم که آن‌ها مثبت هستند، اما هیچ علائمی ندارند که شاید به این دلیل است که ایمنی کودکان بالا است. نکته بسیار مهم این است که بدانیم درصد زیادی از افراد مثبت بدون علامت هستند و می‌توانند عامل انتقال ویروس به دیگران باشند.
وی تأکید کرد: به احتمال زیاد ویروس کرونا یک نوع است و مسائلی که درباره دو نوع بودن ویروس کرونا مطرح شده بود، تقریبا مورد شک قرار گرفته و امروز باور به این است که با یک ویروس مواجهیم، اما پاسخ ایمنولوژی و بالینی افراد به این ویروس متفاوت است.

*آخرین وضعیت تولید کیت‌های تشخیصی ایرانی
آقای دکتر بیگلری در پاسخ به سؤالی درباره آخرین وضعیت تولید کیت‌های تشخیصی کرونای ایرانی، یادآور شد: مشخص است که توان بومی به کمک کشور آمد و چندین شرکت در کشور تأییدیه دریافت کردند و آماده تولید کیت هستند. به عنوان مثال، یکی از شرکت‌های دانش بنیان اعلام کرده است که می‌تواند هفته‌ای ۸۰ هزار کیت را یا به عبارتی روزانه بیش از ۱۰ هزار کیت را تولید کند و تحویل دهد.
رییس انستیتو پاستور ایران افزود: با توجه به اینکه کیت‌های شرکت‌های دیگری هم در حال بررسی است و با توجه به اینکه به اندازه کافی برای رفع نیاز‌های داخل کشور، کیت در کشور موجود است، مسلما بخشی از ظرفیت و توان می‌تواند در اختیار کشور‌های منطقه و سایر کشور‌هایی که نیازمند هستند، قرار گیرد. این هم فرصتی بود که در تهدید کرونا ایجاد شد و یکی از شگفتی‌های روزگار این است که کشوری که در روز‌های اول نیازمند ورود کیت از خارج از کشور بود، حالا با افتخار آمادگی صادرات کیت را دارد.
وی در پاسخ به سؤالی درخصوص فعالیت‌های انستیتو پاستور در زمینه بیماری‌هایی مانند کرونا که بین انسان و دام مشترک است، گفت: انستیتو پاستور به عنوان مؤسسه‌ای که پایه‌گذار مبارزه با بیماری‌های عفونی در کشور است و به عنوان قدیمی‌ترین مرکز تحقیقاتی کشور که حتی سن تقریبی آن از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی هم بالاتر است و با توجه به اینکه اغلب بیماری‌هایی که در تاریخ انستیتو پاستور با آن‌ها مبارزه شده، بیماری‌های زئونوز یا بیماری‌های مشترک بین انسان و دام بوده‌اند مانند، طاعون و هاری، می‌توان گفت که این مؤسسه بیشترین نقش را در کنترل بیماری‌های زئونوز داشته است.
آقای دکتر بیگلری افزود: در این شرایط تعداد بسیار زیادی از همکاران ما دامپزشک بوده اند و در این مؤسسه مشغول فعالیت هستند. با توجه به گسترش بیماری‌هایی که از سوی جوندگان در دنیا رخ می‌دهد، به یقین تعداد خدماتی که دانشمندان دامپزشک ما ارائه می‌دهند بیشتر و بیشتر خواهد شد. امیدوارم وارد حوزه‌ای شویم که همانطور که درباره طاعون به عنوان یکی از مرجع‌های دنیا عمل می‌کنیم و از کانون‌های آموزش در دنیا به شمار می‌آییم، بتوانیم در مورد این بیماری نیز اقدام کنیم.
آقای دکتر بیگلری درباره مطالعه روی ژنوم ویروس کرونا در ایران اظهار کرد: یکی از پیشرفته‌ترین مؤسسات کشور انستیتو پاستور است که به بررسی ژنوم ویروس کرونا از روز‌های نخست پرداخت و ویروسی که در قم شناسایی شد همان ویروسی بود که در ووهان چین شیوع پیدا کرده بود.
رییس انستیتو پاستور افزود: مطالعات دقیق تری لازم است تا ژنوم ویروس را به‌طور کامل شناسایی و تغییرات آن را در کشور بررسی کنیم و در یابیم که جهش‌هایی در طول زمان در ایران رخ داده است یا خیر که این مطالعه دامنه‌دار است. برخی کشور‌ها با ما در این زمینه همکاری می‌کنند و در عین حال ما در شبکه جهانی انستیتو پاستور مطالعاتی را انجام می‌دهیم و انستیتو پاستور شانگ‌های که همکاری خوبی با انستیتو پاستور ایران دارد در این مطالعه با ما همکاری می‌کند.
وی ادامه داد: ما همراه با شبکه جهانی انستیتو پاستور به شناخت ژنوم ویروس و جهش‌ها می‌پردازیم و چهار حیطه را در شبکه جهانی دنبال می‌کنیم که شامل مطالعه روی ژنوم انسان‌ها با توجه به تفاوت در پاسخ به ویروس، مطالعه برای تولید واکسن و بهترین راهبرد‌های تولید آن، پاسخ ایمنی و بالینی افراد مبتلا شده با درجات مختلف علائم می‌شود و یکی از موضوعاتی که انرژی خوبی روی آن گذاشته شده برنامه‌ریزی برای تولید پادتن ویروس کروناست.
آقای دکتر بیگلری درخصوص تأثیر آب و هوای گرم بر عملکرد ویروس کرونا عنوان کرد: شواهدی وجود دارد که گرم شدن فعالیت ویروس را کند می‌کند، البته در کشور‌هایی که آب و هوایی گرمسیری دارند مانند، استرالیا که اکنون تابستان را سپری می‌کنند و در سنگاپور مواردی از بیماری دیده شده است. در عین حال موارد ابتلا به ویروس کرونا در استان‌های جنوبی ایران کمتر بوده است، اما نمی‌توانیم آن را به وضعیت آب و هوایی ارتباط دهیم و بگوییم با گرم شدن هوا زنجیره انتقال شکسته خواهد شد. ما باید متکی به محدود کردن تماس‌ها باشیم و امیدوار نباشیم که با گرم شدن هوا زنجیره انتقال ویروس کرونا شکسته شود.
رییس انستیتو پاستور ایران درباره تست افراد بدون علامت گفت: هیچ سودی ندارد که افرادی که سالم هستند و هیچ مشکلی ندارند، آزمایش دهند. اگر به آزمایشگاه مراجعه کنید و تست بدهید، جواب منفی حتی یک ساعت هم ارزش ندارد، چرا که بیرون یا داخل آزمایشگاه به دلیل حضور بیماران ممکن است، آلوده شوید، بنابراین برای افرادی که علائمی ندارند و از طرف مراکز بهداشت درخواست نمونه دادن برایشان صادر نشده است، نمونه دادن برای آزمایش سرپایی نفعی ندارد.
آقای دکتر بیگلری ادامه داد: برای کسانی که علائم مشکوک دارند یا در تماس با افراد مثبت هستند و غربالگری و تأیید شده است که باید از آنان نمونه گرفته شود یا افرادی که در تماس طولانی مدت با فرد مبتلا بودند، خود به سیستم بهداشتی مراجعه می‌کنند و در صورت تشخیص سیستم بهداشتی، فرد باید نمونه بدهد و این افراد به سیستم دولتی هدایت می‌شوند و از آنان نمونه گرفته و برای آزمایشگاه‌ها ارسال می‌شود. به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم فرد بدون علامت به آزمایشگاه برای تست گرفتن مراجعه کند، زیرا این کار می‌تواند خود مشکل ایجاد کند.
وی تأکید کرد: تمام خدمات در شبکه آزمایشگاهی کشور و همه خدمات برای بیماران بستری و سرپایی در حوزه کرونا رایگان است. نمونه گیری هم از طریق ارجاع از بیمارستان و ارجاع از مراکز بهداشت انجام می‌شود.
رییس انستیتو پاستور ایران در پاسخ به این سؤال که مبتلایان بدون علامت چه زمانی تست‌شان مثبت یا منفی می‌شود، گفت: ۳۰ درصد کسانی که مبتلا می‌شوند، هیچ علامتی ندارند و ما در آزمایش‌ها این افراد را شناسایی می‌کنیم سپس قرنطینه و ایزولاسیون این افراد و حفظ فاصله اطرافیان آن‌ها، در قطع زنجیره انتقال بسیار موثر است. با این هدف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بسیج ملی مقابله با کرونا را راه اندازه کرده است. عملا تست این افراد بعد از گذشت دو تا سه هفته از بیماری منفی می‌شوند، اما در طول این مدت می‌توانند بیماری را منتقل کنند.

*کرونا از طریق آب منتقل می‌شود؟
آقای دکتر بیگلری در پاسخ به این سؤال که آیا ویروس کرونا از طریق آب منتقل می‌شود، گفت: مهمترین راه انتقال ویروس کرونا از انسان به انسان و از طریق ترشحات سرفه و عطسه فرد آلوده است و این قطرات وقتی روی اجسام می‌نشینند و به سطوح دست و پس از آن به صورت و دهان می‌چسبند، می‌توانند افراد را آلوده کنند. تاکنون شواهد قطعی برای انتقال ویروس کرونا از طریق آب گزارش نشده است و نمی‌توان در این خصوص نظر قطعی داد.