مصرف موز و سبزیجات مانع سکته مغزی

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه خبری دانشگاه هاروارد در اینترنت، پتاسیم برای عملکرد طبیعی همه سلول‌های بدن، ضروری است.

پتاسیم، ضربان قلب را تنظیم می‌کند کارکرد متناسب سلول‌های عضلانی و عصبی را سبب می‌شود و برای ساخته شدن پروتئین‌ها و سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها حیاتی است. هزاران سال پیش هنگامی که انسان، زمین را برای تجمع و شکار انتخاب کرد پتاسیم در غذا‌ها به قدر کافی وجود داشت در حالی که سدیم نه!

میزان پتاسیم موجود در رژیم موسوم به Paleolithic که مربوط به دوران پارینه سنگی است حدود ۱۶ برابر سدیم بود.
امروز، بیشتر آمریکایی‌ها تقریبا نیمی از پتاسیم لازم را در رژیم غذایی شان دارند. میزان سدیم موجود در رژیم غذایی آمریکایی‌ها حدود دو برابر سدیم است، زیرا میزان زیادی نمک به غذا‌های فراوری شده یا غذا‌های آماده افزوده می‌شود، ولی پتاسیم چنین وضعی ندارد. تصور می‌شود این عدم تعادل، که به علت روند تکامل بشر ایجاد شده عامل اصلی ایجاد فشار خون بالا است که از هر سه آمریکایی، یک نفر را درگیر کرده است. میزان پتاسیم توصیه شده روزانه ۴ هزار و ۷۰۰ میلی گرم است.
موز اغلب به عنوان منبع غنی پتاسیم معرفی می‌شود، ولی دیگر میوه‌ها همچون هلو و آلو و همچنین عصاره مرکبات و سبزیجات همچون سیب زمینی و کدو نیز حاوی مقادیر زیادی پتاسیم هستند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. تاثیر پتاسیم بر فشار خون بالا در مقایسه با رژیم‌های کم پتاسیم، رژیم‌هایی که میزان زیادی پتاسیم دارند اغلب قادرند فشار خون را در حد طبیعی نگاه دارند و رژیم غذایی موسوم به دش DASH با همین منظور تدوین شده است.
در مطالعه محققان علوم پزشکی، کسانی که فشار خون طبیعی داشتند با مصرف غذا‌های غنی از سبزیجات و میوه، به میزان ۲/۸ فشار خون سیستولی و ۱/۱ کاهش میزان فشار خون دیاستولی داشتند. در حالی که غذای ترکیبی (که حاوی میوه و سبزیجات و لبنیات کم چرب و میزان اندکی قند و گوشت قرمز بود) توانست فشار خون را ۵/۵ و ۳ میلی متر جیوه کاهش دهد. این نوع تغذیه در مبتلایان به بیماری فشار خون بالا، توانست فشار خون سیستولی را ۱۱ میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولی را ۵/۵ میلی متر جیوه کاهش دهد. فشار خون بالا عامل اصلی ایجاد سکته‌های مغزی است پس جای شگفتی نیست که بالا بودن میزان پتاسیم در غذا، به کاهش خطر بروز سکته مغزی بیانجامد.
در مطالعه‌ای که ۴۳ هزار مرد را به مدت هشت سال مورد بررسی قرار داد مشخص شد مردانی که میزان بیشتری پتاسیم مصرف می‌کنند (به طور متوسط ۴ هزار و ۳۰۰ میلی گرم) به میزان ۳۸ درصد کمتر از آنانی که ۲ هزار و ۴۰۰ میلی گرم در روز پتاسیم مصرف می‌کنند به سکته مغزی مبتلا شده اند. در مطالعه مشابهی که بر روی بیش از ۸۵ هزار زن به مدت ۱۴ سال انجام گرفت مشخص شد بین میزان مصرف پتاسیم بالا و خطر سکته مغزی رابطه برقرار است.
بر اساس این گزارش فشار خون در همان نیروی خون است که بر اثر پمپ خون توسط قلب بر رگ‌ها وارد می‌شود که پرفشاری خون سبب افزایش خطر حملات قلبی، سکته، نارسایی کلیه و در صورت کنترل نشدن منجر به نابینایی، نامنظمی ضربان قلب و نارسایی قلبی می‌شود. با کاهش مصرف نمک، رعایت رژیم غذایی متعادل، پرهیز از مصرف الکل، فعالیت بدنی منظم، ثابت نگه داشتن وزن ایده آل و پرهیز از استعمال دخانیات خطر پیشرفت فشار خون بالا کاهش می‌یابد.
وقتی که مقدار زیادی از غذا‌های شور و پرنمک خورده باشید، مقدار زیادی سدیم از طریق آن نمک وارد بدن می‌شود. به دنبال آن بدن مقدار زیادی آب جذب میکند تا بتواند سدیم اضافی را از خود خارج سازد. این مسأله باعث افزایش فشار خون در بعضی از افراد خواهد شد؛ بنابراین آب اضافه شده به بدن باعث افزایش فشار بر قلب و رگ‌های خونی می‌شود.
طبق توصیه‌های استاندارد بهتر است که میزان سدیم دریافتی در روز بیشتر از ۲۳۰۰ میلیگرم یا کمتر از ۵ گرم (یک قاشق مربا خوری) نمک نباشد که متأسفانه اغلب افراد بیشتر از این مقدار در روز سدیم دریافت می‌کنند. توصیه شده است که بیماران قلبی، افرادی که فشار خون بالا دارند و همچنین افراد بالای ۵۰ سال روزانه کمتر از ۱۵۰۰ میلیگرم سدیم که معادل ۳ گرم نمک است، مصرف کنند.
از جمله غذا‌های پرنمک می‌توان به غذا‌های فرایند شده و آماده از قبیل همبرگر، سوسیس و کالباس، ماهی دودی و غذا‌های کنسروی و پیتزا، انواع پودر سوپ آماده، انواع سس‌ها از قبیل کچاپ، سس سویا و سس سالاد، سیب زمینی سرخ کرده، چیپس سیب زمینی، میان وعده‌هایی نظیر چوب شور، ذرت بوداده، بادام زمینی و فراورده‌های غلات حجیم شده، انواع ترشی‌های آماده و شورجات (مثل خیارشور و کلم شور) و پنیر‌های پر نمک اشاره کرد که فشار خون را افزایش می‌دهد.
برای کنترل فشار خون باید از غذا‌های متنوع استفاده کنید. به عبارت دیگر روزانه از مواد غذایی موجود در ۵ گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه ها، سبزیجات، شیر و لبنیات، پروتئین ها) به مقدار توصیه شده مصرف کنید. از غذا‌های سرشار از فیبر نظیر (نان سنگک و جو) ماکارونی سبوس دار، میوه‌ها و سبزیجات تازه استفاده کنید. نان‌هایی را مصرف کنید که در تهیه آن‌ها جوش شیرین به کار نرفته است. مصرف غذا‌های کنسروی و غذا‌های آماده را که در خارج از منزل تهیه می‌شوند محدود کنید. روزانه از سبزیجات و میوه‌ها به مقدار بیشتری استفاده کنید (حداقل ۵ وعده در روز)
برای بهبود طعم غذا به جای نمک از انواع سبزیجات معطر و تازه، سیر، آبلیمو و آب نارنج استفاده کنید. غذا‌هایی با حداقل چربی ترانس و اشباع را انتخاب کنید. از غذا‌های سرخ شده، گوشت‌های پرچرب، کیک ها، کلوچه‌ها و شیرینی خامه‌ای که چربی بالا دارند دوری کنید. روغن‌های گیاهی (کانولا، روغن زیتون و ...) را بجای روغن‌های حیوانی انتخاب نمایید.
برای کاهش نمک دریافتی نیز توصیه می‌شود هنگام غذا خوردن از نمکدان استفاده نکنید. برچسب‌های تغذیه‌ای را مطالعه کرده و غذا‌هایی را انتخاب کنید که مقدار سدیم کمتری دارند، مواد غذایی را انتخاب کنید که بدون سدیم هستند یا مقدار سدیم موجود در آن‌ها خیلی کم است، ادویه جاتی را استفاده کنید که در تهیه آن‌ها از نمک استفاده نشده است.
پنیر‌های سنتی و زیتون‌های شور را ۲۴ ساعت قبل از مصرف در آب خیسانده و در این دوره زمانی، دو بار آب آن را عوض کنید تا نمک آن کاهش یابد.