پخش زنده
امروز: -
در یادداشتی بررسی می‌شود
سایه سنگین قوم گرایی بر انتخابات افغانستان
افغانستان کشوری است که فرهنگ سیاسی در آن سخت متاثر از مسائل قومی است و علاوه بر اینکه فعالیت احزاب در قالب قوم و قبیله تعریف می‌شود بزرگان قبیله هم به عنوان رهبران احزاب مطرح هستند.
به بیان دیگر افرادی که در معادلات سیاسی افغانستان نقش ایفا می‌کنند بیشتر با نام افرادی که در راس یک قوم قرار دارند شناخته می‌شوند. بنابر این، چون هر یک از احزاب محدود به قوم خاصی در افغانستان هستند هیچ یک از احزاب این کشور را نمی‌توان حزبی فراگیر، ملی و سراسری دانست.
بزرگترین اقوام افغانستان قوم‌های پشتو، تاجیک، هزاره و ازبک هستند. قوم پشتو، پشتون زبان و سه قوم دیگر به عنوان اقوام فارسی زبان شناخته می‌شوند. بنابر این هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری سعی دارد یکی از رهبران ویا شخصیت‌های این اقوام را در دولت آینده خود معرفی کند.
اقوام کوچک‌تر مثل ترکمن، بلوچ، ایماق و قزلباش هم آینده سیاسی خود را در سایه یکی از اقوام بزرگتر می‌بینند و سعی می‌کنند زیر مجموعه آن‌ها باشند به عنوان مثال قوم ترکمن که در مناطق شمالی افغانستان زندگی می‌کنند بیشتر خود را به قوم ازبک و حزب جنبش اسلامی افغانستان نزدیک می‌دانند و از ژنرال دوستم حمایت می‌کنند.
رئیس حزب جمعیت اسلامی، " صلاح الدین ربانی " وزیر خارجه کنونی افغانستان و فرزند " برهان الدین ربانی " است که از بزرگان قوم تاجیک به شمار می‌رود.
حزب اسلامی نیز یکی از احزاب قدیمی در افغانستان است که به رهبری " گلبدین حکمتیار " بیشترین حامیان را در بین قوم پشتون دارد.
حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان هم یکی از بزرگترین حزب‌های سیاسی قوم هزاره است که به رهبری محمد محقق معاون دوم ریاست اجرائیه افغانستان شناخته می‌شود.
جنبش ملی اسلامی افغانستان هم رئیسش " عبدالرشید دوستم " است که در افغانستان او را رهبر قوم ازبک می‌دانند.
در انتخابات پارلمانی افغانستان از آنجا که فعالیت نامزد‌ها محدود به استانی خاص می‌شود احزاب کارکرد بیشتری دارند، اما در انتخابات ریاست جمهوری، چون کاندیدا‌ها باید خود را نامزد سراسر افغانستان معرفی کنند به همین علت از احزاب حتی حزبی که خود در آن عضو هستند فاصله می‌گیرند.
شاید به همین دلیل است که حزب جمعیت اسلامی افغانستان اعلام کرد از هیچ یک از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور حمایت نمی‌کند، چون هیچ نامزدی در این انتخابات خود را بعنوان نماینده حزب جمعیت اسلامی افغانستان معرفی نکرده است. این حزب که یکی از احزاب با سابقه و با نفوذ در جامعه افغانستان است بیشترین هوادار را در بین احزاب این کشور دارد. با این حال در آستانه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان این حزب ترجیح داده است تا از هیچ نامزدی حمایت نکند و به نوعی خود را کنار بکشد.
با وجود این بدلیل قدرت فراوانی که رهبران اقوام و یا احزاب دارند نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری هر یک سعی دارند بزرگان اقوام را بعنوان معاونان در دولت آینده خود معرفی کنند.
در زمان تبلیغات انتخاباتی برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هر نامزد باید معاون اول و دوم خود را معرفی کند بنابر این نامزد‌ها برای کسب آراء بیشتر سعی می‌کنند رهبران اقوام بزرگ و یا چهره‌های شناخته شده اقوام را به عنوان معاونان خود انتخاب کنند مثلا"اشرف غنی رئیس جمهور فعلی برای انتخابات پیش رو " امرالله صالح " از قوم تاجیک را به عنوان معاون اول و سرور دانش از قوم هزاره را به عنوان معاون دوم ریاست جمهوری معرفی کرده است بنابر این از آنجا که خود اشرف غنی از قوم پشتو هست در انتخابات افغانستان می‌تواند آرای هر سه قوم بزرگ افغانستان را برای خود جمع کند.
اکنون " ژنرال عبدالرشید دوستم " معاون اول رئیس جمهور افغانستان است، اما اشرف غنی اعلام کرد که ژنرال دوستم در تیم انتخاباتی آینده‌اش حضور نخواهد داشت که این بدین معنی است که اشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روی رای قوم ازبک حساب باز نکرده است.
مردم افغانستان امروز قبل از اینکه با برنامه‌های نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در قالب حزب یا گروهی خاص آشنا شوند آینده خود را در چهره‌های سیاسی که تعلقات قومی بیشتری به آنان دارند می‌بینند.
به دلیل همین تعصبات قومی و قبیله‌ای است که بستری برای بروز و ظهور احزاب کار آمد در افغانستان فراهم نشده است و آن‌ها را در فضای سیاسی این کشور گوشه گیر کرده است.
معمولا" در انتخابات ریاست جمهوری برخی از احزاب افغانستان سعی می‌کنند با ائتلاف و تشکیل شورا‌های حزبی به قدرت سیاسی خود بیافزایند و یک نامزد واحد را برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان معرفی کنند، ولی به دلیل اینکه باز هم در نهایت آن نامزد واحد از یک قوم خاص معرفی می‌شود این ائتلاف‌ها هم به نتیجه دلخواه نمی‌رسند.
شورای متحد ملی افغانستان متشکل از ۵۷ حزب و نهاد سیاسی و جبهه ملی افغانستان با عضویت ۲۲ حزب بزرگ سیاسی برای حضوری قدرتمند در دوره‌های قبلی ریاست جمهوری شکل گرفتند، ولی به اهداف خود برای پیروزی در انتخابات دست نیافتند.
اکنون بیش از ۱۲۰ حزب در افغانستان فعالند، اما در زمان انتخابات ریاست جمهوری این احزاب در گرایش‌های قومی ذوب می‌شوند و به دلیل فقدان قدرتی فراگیر ترجیح می‌دهند از نامزد‌های مطرح ریاست جمهوری حمایت کنند تا اینکه خود نامزد مستقلی داشته باشند.
امروز مردم افغانستان خسته از جنگ و بحران چهل ساله در این کشور بیش از هر چیز نیاز به وحدت و همگرایی دارند تا با روی کار آوردن دولتی کارآمد در انتخابات ریاست جمهوری این کشور بتوانند به صلح، آرامش و افغانستانی آباد برسند. وحدتی که با دوری از تعصبات قومی بدست می‌آید و باید راهبرد‌ها و برنامه‌های عملی ملاک انتخاب نامزد‌ها در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ششم مهر باشد.
به بیان دیگر افرادی که در معادلات سیاسی افغانستان نقش ایفا می‌کنند بیشتر با نام افرادی که در راس یک قوم قرار دارند شناخته می‌شوند. بنابر این، چون هر یک از احزاب محدود به قوم خاصی در افغانستان هستند هیچ یک از احزاب این کشور را نمی‌توان حزبی فراگیر، ملی و سراسری دانست.
بزرگترین اقوام افغانستان قوم‌های پشتو، تاجیک، هزاره و ازبک هستند. قوم پشتو، پشتون زبان و سه قوم دیگر به عنوان اقوام فارسی زبان شناخته می‌شوند. بنابر این هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری سعی دارد یکی از رهبران ویا شخصیت‌های این اقوام را در دولت آینده خود معرفی کند.
اقوام کوچک‌تر مثل ترکمن، بلوچ، ایماق و قزلباش هم آینده سیاسی خود را در سایه یکی از اقوام بزرگتر می‌بینند و سعی می‌کنند زیر مجموعه آن‌ها باشند به عنوان مثال قوم ترکمن که در مناطق شمالی افغانستان زندگی می‌کنند بیشتر خود را به قوم ازبک و حزب جنبش اسلامی افغانستان نزدیک می‌دانند و از ژنرال دوستم حمایت می‌کنند.
رئیس حزب جمعیت اسلامی، " صلاح الدین ربانی " وزیر خارجه کنونی افغانستان و فرزند " برهان الدین ربانی " است که از بزرگان قوم تاجیک به شمار می‌رود.
حزب اسلامی نیز یکی از احزاب قدیمی در افغانستان است که به رهبری " گلبدین حکمتیار " بیشترین حامیان را در بین قوم پشتون دارد.
حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان هم یکی از بزرگترین حزب‌های سیاسی قوم هزاره است که به رهبری محمد محقق معاون دوم ریاست اجرائیه افغانستان شناخته می‌شود.
جنبش ملی اسلامی افغانستان هم رئیسش " عبدالرشید دوستم " است که در افغانستان او را رهبر قوم ازبک می‌دانند.
در انتخابات پارلمانی افغانستان از آنجا که فعالیت نامزد‌ها محدود به استانی خاص می‌شود احزاب کارکرد بیشتری دارند، اما در انتخابات ریاست جمهوری، چون کاندیدا‌ها باید خود را نامزد سراسر افغانستان معرفی کنند به همین علت از احزاب حتی حزبی که خود در آن عضو هستند فاصله می‌گیرند.
شاید به همین دلیل است که حزب جمعیت اسلامی افغانستان اعلام کرد از هیچ یک از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور حمایت نمی‌کند، چون هیچ نامزدی در این انتخابات خود را بعنوان نماینده حزب جمعیت اسلامی افغانستان معرفی نکرده است. این حزب که یکی از احزاب با سابقه و با نفوذ در جامعه افغانستان است بیشترین هوادار را در بین احزاب این کشور دارد. با این حال در آستانه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان این حزب ترجیح داده است تا از هیچ نامزدی حمایت نکند و به نوعی خود را کنار بکشد.
با وجود این بدلیل قدرت فراوانی که رهبران اقوام و یا احزاب دارند نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری هر یک سعی دارند بزرگان اقوام را بعنوان معاونان در دولت آینده خود معرفی کنند.
در زمان تبلیغات انتخاباتی برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هر نامزد باید معاون اول و دوم خود را معرفی کند بنابر این نامزد‌ها برای کسب آراء بیشتر سعی می‌کنند رهبران اقوام بزرگ و یا چهره‌های شناخته شده اقوام را به عنوان معاونان خود انتخاب کنند مثلا"اشرف غنی رئیس جمهور فعلی برای انتخابات پیش رو " امرالله صالح " از قوم تاجیک را به عنوان معاون اول و سرور دانش از قوم هزاره را به عنوان معاون دوم ریاست جمهوری معرفی کرده است بنابر این از آنجا که خود اشرف غنی از قوم پشتو هست در انتخابات افغانستان می‌تواند آرای هر سه قوم بزرگ افغانستان را برای خود جمع کند.
اکنون " ژنرال عبدالرشید دوستم " معاون اول رئیس جمهور افغانستان است، اما اشرف غنی اعلام کرد که ژنرال دوستم در تیم انتخاباتی آینده‌اش حضور نخواهد داشت که این بدین معنی است که اشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روی رای قوم ازبک حساب باز نکرده است.
مردم افغانستان امروز قبل از اینکه با برنامه‌های نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در قالب حزب یا گروهی خاص آشنا شوند آینده خود را در چهره‌های سیاسی که تعلقات قومی بیشتری به آنان دارند می‌بینند.
به دلیل همین تعصبات قومی و قبیله‌ای است که بستری برای بروز و ظهور احزاب کار آمد در افغانستان فراهم نشده است و آن‌ها را در فضای سیاسی این کشور گوشه گیر کرده است.
معمولا" در انتخابات ریاست جمهوری برخی از احزاب افغانستان سعی می‌کنند با ائتلاف و تشکیل شورا‌های حزبی به قدرت سیاسی خود بیافزایند و یک نامزد واحد را برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان معرفی کنند، ولی به دلیل اینکه باز هم در نهایت آن نامزد واحد از یک قوم خاص معرفی می‌شود این ائتلاف‌ها هم به نتیجه دلخواه نمی‌رسند.
شورای متحد ملی افغانستان متشکل از ۵۷ حزب و نهاد سیاسی و جبهه ملی افغانستان با عضویت ۲۲ حزب بزرگ سیاسی برای حضوری قدرتمند در دوره‌های قبلی ریاست جمهوری شکل گرفتند، ولی به اهداف خود برای پیروزی در انتخابات دست نیافتند.
اکنون بیش از ۱۲۰ حزب در افغانستان فعالند، اما در زمان انتخابات ریاست جمهوری این احزاب در گرایش‌های قومی ذوب می‌شوند و به دلیل فقدان قدرتی فراگیر ترجیح می‌دهند از نامزد‌های مطرح ریاست جمهوری حمایت کنند تا اینکه خود نامزد مستقلی داشته باشند.
امروز مردم افغانستان خسته از جنگ و بحران چهل ساله در این کشور بیش از هر چیز نیاز به وحدت و همگرایی دارند تا با روی کار آوردن دولتی کارآمد در انتخابات ریاست جمهوری این کشور بتوانند به صلح، آرامش و افغانستانی آباد برسند. وحدتی که با دوری از تعصبات قومی بدست می‌آید و باید راهبرد‌ها و برنامه‌های عملی ملاک انتخاب نامزد‌ها در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ششم مهر باشد.
نظر شما