ضرورت توجه بیشتر به تولید کتاب صوتی و الکترونیک

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ مراسم رونمایی از صدمین کتاب صوتی انتشارات سوره مهر با حضور عبدالحمید قره داغی، مدیر عامل انتشارات سوره مهر، علی کاشفی پور مدیر حوزه هنری دیجیتال، محمد صدوقی مدیر نرم افزار کاربردی طاقچه، امین نادری مدیر سوره مهر الکترونیک، میرطاهر مظلومی گوینده در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.

عبدالحمید قره داغی مدیرعامل انتشارات سوره مهر در این مراسم گفت: همکارانم در سوره مهر الکترونیک مبتکر و خلاق بودند و تا حد زیادی به اهدافی که ترسیم کرده بودند، رسیدند.

وی افزود: ما در کنار کمیت آثار به کیفیت هم توجه کردیم که برگزیده شدن سوره مهر الکترونیک در برخی جشنواره‌ها نشان می‌دهد آثار کیفیت خوبی دارد و برنامه ریزی آن‌ها به گونه‌ای بوده است که توانستند آثارشان را به آثاری قابل عرضه تبدیل کنند. از این رو امیدوارم بتوانیم با کمک و همیاری دوستان سوره مهر الکترونیک، تعداد این آثار را افزایش دهیم.

قره داغی گفت: در شرایطی هستیم که تولید فیزیکی کتاب مشکلاتی دارد و از این رو توجه هر چه بیشتر به بستر‌های جدید همچون کتاب صوتی و الکترونیک ضروری است و ما هم تلاش می‌کنیم در این زمینه پیشگام باشیم.

امین نادری مدیر سوره مهر الکترونیک در ادامه برنامه با اشاره به راهبرد‌های سوره مهر از جمله دسترسی آسان مخاطب به کتاب، قیمت ارزان و گسترده جهانی کتاب‌ها گفت: وقتی به راهبرد‌های سوره مهر فکر می‌کنم گزینه‌ای جز الکترونیک صوتی باقی نمی‌ماند.

وی با بیان اینکه از سال ۹۳ تولید کتاب صوتی پایه ریزی شد، بیان کرد: در ابتدا از ۵ عنوان کتاب و ظرفیت شاعران و گویندگان انتشارات سوره مهر استفاده کردیم بعد از آن با کمک رادیو نمایش، تعداد عناوین را افزایش دادیم و در آن روز کسب و کار نشر در ایران و جهان را بررسی دقیقی کردیم.

نادری با اشاره به تغییراتی که در ذائقه مخاطب کتاب ایجاد شده است، گفت: میزان استفاده از دستگاه‌های هوشمند محتوا و زیرساخت‌های اینترنتی کشور نشان می‌دهد مردم محتوای مورد نیاز را از جای دیگری می‌گیرند.

وی با بیان اینکه ما به عنوان ناشر محتوا شناخته شده ایم و در زمینه تولید کتاب‌های صوتی فعالیت کردیم، افزود: این هدف را در تولید کتاب‌های صوتی دنبال کردیم تا محتوای مناسبی برای تغییرات در زیر ساخت اینترنتی ایجاد شده به خانواده‌ها بدهیم. در این سال‌ها سعی کردیم در تولید کتاب‌های الکترونیک به خودمان تکیه کنیم.

نادری با بیان اینکه این کتاب‌ها می‌توانند تعداد مخاطب‌های قابل قبولی پیدا کنند، گفت: نخواستیم با بخش خصوصی دراین حوزه رقابت کنیم و سعی کردیم محتوایمان را در سوره مهر در اختیار تولید کنندگان کتاب الکترونیک بگذاریم و با این شیوه از آن‌ها حمایت کنیم. سوره مهر از ابتدا به دنبال رشد بسته‌های کتاب‌های صوتی بود و در این راه از تمام ظرفیت‌های رسانه‌ای استفاده کرد.

وی بیان کرد: قبل از تولید کتاب‌های صوتی کار پژوهشی در این زمینه انجام دادیم و پس از آن مدل‌ها را به محصول تبدیل و محصولات را در بازار عرضه کردیم. حداقل ۲۵ کتاب صوتی در نوار و ۲۵ کتاب صوتی در آوا نامه در دست تولید داریم.

علی کاشفی پور مدیر حوزه هنری دیجیتال در این مراسم با اشاره به اینکه ۸ سال پیش توفیق پیدا کردم به طور جدی در حوزه هنری باشم، گفت: سوره مهر الکترونیک یکی از مکان‌های جذاب در حوزه هنری بود.

وی با بیان اینکه سوره مهر در آن سال‌ها یک مدل موفقیت در زمینه انتشار کتاب بود و نگاهی نوآورانه به عرصه کتاب برایم جذاب بود، گفت: سوره مهر الکترونیک یکی از نمونه‌های موفق نوآوری در سازمان‌های دولتی و کسب و کار بود. مدل سوره مهر الکترونیک نشان می‌دهد نوآوری بسته یا نوآوری که بخواهد در یک سازمان اتفاق بیفتد کار را مشکل می‌کند. در آن سال‌ها مفاهیمی مانند کتاب صوتی، کتاب الکترونیک شوخی بود، اما دوستان سوره مهر الکترونیک به این مفاهیم به طور جدی پرداختند.

کاشفی پور بیان کرد: در سال‌های ۹۴ و ۹۵ شتاب در تولید کتاب‌های صوتی داشتیم و متوجه شدیم سوره مهر الکترونیک چه طور از محدودیت‌های سازمانی عقب می‌افتد این تغییر وضعیت را تا حدودی در همان سال‌ها دیدیم و در سال‌های اخیر شاهد بودیم که جایگاه و نقش خود را در زمینه کتاب‌های صوتی تنظیم و تعریف می‌کنند.

محمد صدوقی مدیر نرم افزار کاربردی طاقچه در این مراسم با اشاره به میزان فروش کتاب‌های صوتی بیان کرد: میزان فروش کتاب‌های صوتی از سال ۹۶ تا کنون نزدیک به سه برابر افزایش یافته است که این نشان می‌دهد که شیب علاقه مردم به سمت کتاب‌های صوتی بیشتر از کتاب‌های الکترونیک است و این در حالی است که در کشور ما تعداد کتاب‌های صوتی که تولید شده کمتر از کتاب‌های خوب است.

وی با اشاره به مهمترین مسائل در تولید کتاب صوتی افزود: معتقدم مهمترین مسأله در زمینه تولید کتاب‌های صوتی بحث تبلیغ این کتاب‌هاست علاوه بر آن باید تولیداتمان را در زمینه کتاب‌های صوتی افزایش دهیم. اکنون با یک روش کتاب‌های صوتی تولید می‌شود درحالی که تولید این نوع کتاب در جهان روش‌های متعددی دارد.

در ادامه این مراسم صادق زنگنه مدیر گروه فرهنگ رادیو نمایش با اشاره به بازخورد‌های خوبی که از پخش کتاب‌های صوتی در این رادیو گرفتند، گفت: قبل از اینکه کتاب‌های صوتی را در رادیو نمایش پخش کنیم چند نمونه آن را گوش کردم. فکر نمی‌کردم پخش کتاب‌های صوتی در رادیو نمایش تا این حد بازخورد خوبی داشته باشد. در طول یک سال و نیم گذشته ۲۵ هزار بازخورد در زمینه پخش کتاب‌های صوتی داشتیم.

وی با اشاره به مدل‌های مختلف تولید کتاب صوتی در دنیا و استانداردترین مدل آن اظهار داشت: استاندارد‌ترین مدل تولید کتاب‌های صوتی همین مدلی است که سوره مهر الکترونیک برای تولید کتاب‌هایش استفاده می‌کند. در حال حاضر حدود ۷۳ عنوان کتاب صوتی سوره مهر الکترونیک را در رادیو نمایش تولید کرده‌ایم و امیدوارم تعداد آن به ۱۰۰ کتاب صوتی تولید شده در این انتشارات برسد.

همچنین میرطاهر مظلومی گوینده و بازیگر با اشاره به اینکه در مراکز دانش بنیان حتی یک اتاق هم به حوزه فرهنگ اختصاص نمی‌دهند، گفت: وقتی به میزان سرانه مطالعه در کشور نگاه می‌کنیم به اهمیت تولید و پخش کتاب‌های صوتی پی می‌بریم. تولید کننده کتاب صوتی باید به طور کامل گوینده را بشناسد از این رو شاید بودجه‌ای که برای تولید آن تعریف کردند پایین باشد و باید بودجه ویژه‌ای به تولید کتاب صوتی اختصاص دهند.

وی با اشاره به اینکه گوینده باید هنگام خواندن کتاب، حالش خوب باشد تا نتیجه خوبی به دست بیاید، بیان کرد: ضبط کتاب «آبنبات هل دار» سی روز طول کشید. من در زمانی که حالم بد بود کار ضبط را انجام نمی‌دادم، چون آقای صدقی کتاب را خوب نوشته بود.

مظلومی با بیان اینکه کتاب صوتی برای نابینایان ایجاد شد، گفت:داستان مردان جنگی به کتاب صوتی، تبدیل شده است، اما هرچقدر نویسندگان ما درباره همت‌ها و باکری‌ها بنویسند باز هم کم است و نمی‌توانند اصل قصه را بگویند.

فاطمه محمدی مدیر نرم افزار کاربردی کتاب نوین گویا با اشاره به اینکه در سال ۸۵ که کار خود را در زمینه تولید کتاب‌های صوتی آغاز کردم فکر نمی‌کردم مردم از آن استقبال کنند، تصریح کرد: پلتفرم‌هایی که در فضای مجازی وجود دارد سبب شد کتاب‌های گویا به راحتی در دسترس مردم قرار بگیرد.

وی در ادامه گفت: متأسفانه اتفاقی که در این بخش افتاده این است که سازمان صدا و سیما در این بخش ورود کرده در حالی که برای این کار هیچ ساز و کاری ندارد. برای مثال سایت ایران صدا بدون داشتن هیچ قرار دادی از ناشر و پرداخت هیچ حق و حقوقی کتاب‌ها را رایگان ارائه می‌دهد که این هم جفا در حق ناشر و مؤلف است و هم به فعالان بخش خصوصی ضربه می‌زند که باید جلوی این کار گرفته شود.

محمد محمدپور مدیر نرم افزار کاربردی دانی هم با اشاره به اینکه در نمایشگاه کتاب امسال بیش از ۳۵۰ هزار عنوان کتاب چاپی تولید و عرضه شده است گفت: اکنون در بهترین حالت سهم کتاب‌های الکترونیک ۵ دصد است که از این ۵ درصد چیزی حدود ۳۰ درصد آن کتاب‌های صوتی است که خیلی ناچیز است.
وی افزود: اگرچه در دو سه سال گذشته میزان تولید کتاب‌های صوتی رشد داشته، اما میان مردم هنوز به صورت کامل جانیفتاده است و بر همین اساس در این بخش بازاری شکل نگرفته است.

این فعال بخش کتاب‌های صوتی گفت: یکی از دلایلی که در ایران هنوز بازار کتاب صوتی ایجاد نشده است نبود همگرایی و همکاری میان فعالان این عرصه است و کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند برای آسیب شناسی جلسه‌ای نداشتند و هرکس تنها به فکر توسعه خودش بوده و برای توسعه بازار، فکری نکرده است.

محمد پور گفت: با یک تحول در فضای مجازی رو به رو هستیم، اما فعالیت‌هایمان با این تحولات سنخیتی ندارد. در بخش تولید محتوا پارسال ۵ هزار میلیارد تومان گردش مالی نصیب اپراتور‌ها و دولت شده و این در حالی است که فعالان واقعی این عرصه عایدی چندانی از این رقم بزرگ نداشته اند.

چهره قانی هم در این مراسم گفت: متأسفانه استارتاپ‌هایی که در حوزه کتاب صوتی و الکترونیک فعالیت می‌کنند هنوز در مرحله آغازین فعالیت و کپی برداری از متد‌های خارجی هستند و هنوز زود است که عنوان شود در این بخش حرکت نوین و شگفتی روی داده است.

وی گفت: اکنون در بیش از ۴ هزار کتابخانه عمومی کشور و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و مدارس کتاب‌های صوتی و الکترونیک هیچ جایی ندارند در حالی که باید در این مکان‌ها در کنار کتاب‌های چاپی، کتاب‌های صوتی و الکترونیک هم در دسترس مراجعه کننده باشد.

این پژوهشگر عرصه کتاب صوتی گفت: در بحث تولید محتوا هم ما دچار مشکل هستیم و این قضیه به این برمی گردد که در ایران کارخانه تولید کتاب صوتی نداریم.

چهره قانی افزود: یکی از عرصه‌های دیپلماسی فرهنگی زبان و خط است و به یقین کتاب صوتی و الکترونیک می‌تواند در زمینه دیپلماسی فرهنگی راهگشا باشد. همچنین فعالان این بخش باید با ناشران کشور‌های فارسی زبان تعامل و همکاری را شروع و در این کشور‌ها تولیداتشان را عرضه کنند.