وقتي عقلانيت نظاميان از ديپلماتها پيشي مي گيرد

اين جمله معروف است که در ديپلماسي جنگ هميشه پس از پايان و شکست مذاکره به عنوان آخرين گزينه مطرح است و سياسيون همواره اين عقيده را داشته اند که نبايد به ژنرال ها در ميدان سياست اجازه مانور داد چرا که گزينه اول آنها جنگ وسپس مذاکره است. اما اکنون با تغييراتي که در دولت ترامپ رئيس جمهور امريکا رخ داده و چهره هاي سياسي چون جان بولتون به مشاور امنيت ملي و مايک پمپئو به جاي رکس تيلرسون به سمت وزارت امور خارجه امريکا منصوب شده است ديدگاههايي در باره توافق هسته اي با ايران (برجام ) يا نحوه برخورد با ايران شنيده مي شود که انتظار مي رفت اين سخنان از نظاميان شنيده شود و بالعکس از نظاميان حرف هايي شنيده مي شود که انتظار مي رفت از ديپلماتها شنيده شود.
در تيم ترامپ چهر ه هايي چون پمپئو و بولتون با ايده ترامپ مبني بر از بين بردن برجام يا حداقل بي خاصيت کردن آن همسو بوده و فضاي حاکم بر رسانه ها نيز اين ديدگاه را تکرار مي کنند که تا پايان ضرب الاجل رئيس جمهور امريکا به اروپا مبني بر تغيير برجام وعملي نشدن شرايط ترامپ براي تغيير توافق هسته اي با ايران، ترامپ امريکا را از برجام خارج خواهد کرد.  
رسانه ها نيز هم  زمان با برجسته کردن ورود چهره هاي جنگ طلب به دولت کابينه ترامپ،  مواضع بولتون و پمپئو در مخالفت با برجام وحتي تهديد نظامي و توصيه هاي قبلي اين دو چهره به براندازي نظام جمهوري اسلامي را مطرح  و فضايي را ترسيم مي کنند که گويا زمينه هاي جنگ ديگري در منطقه در حال مهيا شدن است. رسانه ها حتي در اين خصوص به مدرک سازي هاي جعلي بولتون براي ترغيب جرج بوش به حمله و لشکرشي به عراق استناد مي کنند.
اما در جايي که سياسيون در توهم تغيير برجام بسر مي برند ديدگاههايي از فرماندهان ارشد نظامي امريکا شنيده مي شود که نشان مي دهد آنها درک صحيح تر و دقيق تري از اوضاع دارند و ديدگاههاي چهره هايي چون بولتون وپمپئو را به صلاح منافع امريکا نمي دانند.
ژنرال جوزف ووتل Joseph Votel  رئيس ستاد « فرماندهی مرکزی آمریکا» در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای اين کشور در پاسخ به پرسش هاي نمايندگان عضو اين کميته در باره برجام سخناني گفت که  نشان داد که او به همراه جيمز ماتيس وزير دفاع و ژنرال جوزف دانفورد رئيس ستاد مشترک ارتش امريکا بر خلاف پمپئو و بولتون درک دقيق تري از برجام و حفظ توافق هسته اي دارند.
ژنرال ووتل در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه نظر او در باره مواضع جیمز ماتیس وزیر دفاع  و ژنرال دانفورد  درقبال برجام چیست، آیا شما معتقدید که باقی ماندن در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)به نفع ما است؟  گفت: فکر می کنم که برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)به یکی از اصلی ترین تهدیداتی می پردازد که ما از جانب ایران شاهدش هستیم. بنابراین اگر برجام نباشد در این صورت ما باید راه دیگری داشته باشیم که به برنامه تسلیحات هسته ای بپردازیم! بنابراین پاسخ من این است که من با مواضع این دو مقام که شما اشاره کردید موافقم.
او در ادامه در پاسخ به اين سوال که اگر آمریکا ناگهان برجام را لغو کند پیامدهای آن برای منطقه چه خواهد بود و ایران چه کار خواهد کرد؟ افزود: من نمی توانم گمانه زنی کنم که ایران چه کار خواهد کرد. اما پیامدهای منطقه ای این مسئله، من فکر می کنم، این خواهد بود که نگرانی های در مورد نحوه برخورد ما با این تهدید خاص وجود خواهد داشت.   
رئيس ستاد فرماندهي مرکزي امريکا سپس در پاسخ به اين سوال که اگر این توافق لغو شود آیا ایرانی ها ظرف چند ماه نخواهند توانست آزادانه یک سلاح هسته ای بسازند؟ گفت: به شکلی پیش بینی ناپذیر آنها می توانند این کار را انجام دهند  و مسيري را خواهند پيمود که کره شمالي در پيش گرفت.
ژنرال ووتل در پاسخ به سوال آخر نمايندگان کميته دفاعي سنا که آیا در راستای منافع امنیت ملی ما نخواهد بود که توافق هسته ای ایران را در کوتاه مدت حفظ کنیم؟ افزود: همانطور که وزیر دفاع و رئیس جلسه گفتند حفظ برجام به نفع ماست.
به نظر مي رسد ديدگاه متفاوت ژنرال هاي امريکاي متاثر از درک صحيح ميداني و دور بودن از فشار لابي هايي است که سياسيون را به اتخاذ تصميم هايي وادار مي سازد که لزوما عقلاني نبوده و مي تواند بر مبناي ترجيح  منافع فردي، حزبي و گروهي بر منافع ملي باشد. در مورد برجام بي ترديد تاثير فشار لابي صهيونيستي و سعودي بر  ديدگاههاي افراطي تيم ترامپ غير قابل انکار است و خوشحالي مقام هاي رژيم صهيونيستي و عربستان از اين تغييرات دقيقا بيانگر چنين تحليلي است. به عنوان مثال وقتي بولتون از گروهک تروريستي منافقين پول دريافت مي کند خوب معلوم است چنين مواضعي بايد داشته باشد. 

 

------------------------------------------

رضا محمدمراد