نفس نصف جهان به شماره افتاده است + فیلم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛

ریشه‌یابی آلودگی هوای نصف جهان
مدت‌هاست که دیگر شنیدن زنگ خطر آلودگی هوا در شهر گنبد های فیروزه ای یا دیگر کلانشهرها، کسی را متعجب نمی‌کند، دیگر شنیدن توصیه‌هایی مبنی بر اینکه بیماران قلبی و تنفسی، کودکان و سالمندان از خانه خارج نشوند یا به جای استفاده از وسایل نقلیه شخصی از حمل و نقل عمومی استفاده شود، آنقدر تکراری و عادی شده که کسی رغبت شنیدن آنها را ندارد.
متأسفانه دیو سیاه آلودگی؛ نفس کشیدن را از همه ربوده است و شاید در فصل سرما به نوعی به آن عادت کرده ایم.
به گفته کارشناسان هواشناسی،در سال های اخیر مشکل آلودگی هوا، بیشتر در فصل های پاییز و زمستان بروز کرده است؛ چون در این فصل ها سردی هوا و نبود وزش باد، باعث تجمع آلاینده های تولید شده بر روی فضای بالای شهر مثل یک چتر می شود که این پدیده را اینورژن (inversion) یا وارونگی هوا می گویند.
تجربه روزهایی که موجی از آلودگی، هوای کلانشهر اصفهان را تسخیر می‌کند هر روز بیشتر می‌شود، تا جایی که این روزها ، همین هیولای نفس‌گیر ریزدانه جنگ نابرابر را با ریه‌های شهروندان آغاز و اهالی نصف جهان را چندین روز خانه نشین کرده است.
این مهمان ناخوانده، انگار دوری از کلانشهرها از جمله اصفهان را تاب نمی‌آورد و هنوز که نرفته، دوباره باز می‌گردد و چنان بر گلوی شهروندان می‌فشارد که نفس آنها به شماره می‌افتد.
تعداد روزهایی که شدت آلودگی هوا به مرز هشدار می‌رسد آنقدر زیاد است که دیگر هفته هوای پاک و روز سلامتی و... به آرزوهای دست نیافتنی پیوسته است. آمارها هم نشان می‌دهد که وضع آلودگی هوا هر سال بدتر از سال قبل است.
بر اساس اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان روزهای سالم امسال در کلانشهر اصفهان دوبرابر کمتر از پارسال بوده است به طوریکه در ماه پیش رو ،نه تنها روز پاکی نداشتیم بلکه روزهای ناسالم هم بر روزهای سالم پیشی گرفت و در آذر امسال ،شش روز هوای ناسالم برای عموم ثبت شد.
آلودگی کلان شهر اصفهان در دو دهه اخیر به حدی رسیده است که این شهر در کنار دیگر شهرهای صنعتی کشور همچون تبریز، تهران، مشهد، اراک و اهواز در فهرست شهرهای آلوده کشور قرار گرفته و هر روز بیشتر از روز قبل ساکنان آن را آزار می دهد.
آلاینده های جوی با بروز انواع بیماری ها بدخیم ، مشکلات تنفسی، بیماری های پوستی و چشمی به شدت سلامت شهروندان را مورد تهدید قرار می دهد.

سهم ۷۰ درصدی خودروها در آلودگی هوا
حدود چهارسال پیش بنابراعلام آمارهای غیر رسمی ، آلاینده های ناشی از حمل و نقل 74.7 درصد، نیروگاه های اصفهان 19 درصد، بخش صنعت حدود 4 درصد، بخش خانگی و تجاری کمتر از دو درصد و بخش کشاورزی نیز1.16 درصد در میزان آلودگی هوای اصفهان سهم داشت.
بر این اساس برنامه ای جامع با عنوان کاهش آلودگی هوا در دی سال 92 تصویب و از ابتدای سال 93 در اصفهان اجرایی شد.
در این برنامه 38 اقدام اساسی در هشت محور دیده و برای هشت شهرستان و 40 نقطه شهری در استان برنامه ریزی شد.
بیش از 30 دستگاه اجرایی و مدیریت شهری در برنامه جامع کاهش آلودگی هوا نقش دارند و بیشترین اقدامات این برنامه در محورهای حمل و نقل و مدیریت ترافیک، سوخت و بهینه سازی مصرف انرژی و منابع ثابت آلاینده همچنین تسریع در روند انتقال واحدهای آلاینده به شعاع بیش از 50 کیلومتری مرکز شهر و جلوگیری از فعالیت یک سوم از مجموع دو هزار و 700 واحد صنعتی آلاینده کشور که در استان اصفهان هستند پیش بینی شده است.
مهمترین اهداف این برنامه کاهش پایدار آلودگی هوا در اصفهان، کاهش روزهای ناسالم و افزایش تعداد روزهای سالم است.
اجرای این طرح در سه دوره ۱۰ ساله، پنج ساله و دو ساله پیش بینی شداما همچنان این میهمان ناخوانده اصفهان چندین سال است دست بر گلوی شهر گذاشته و نصف جهان را در دود و دم فرو برده، ، انگار دیگر این پدیده سیاه عادت هوای اصفهان شده و مسئولان نیز با آن سازگاری یافته اند. حتی دیگر تقصیر را بر گردن وارونگی دما هم نمی اندازند؛ اما این موضوع زنگ خطری برای شهری است که زاینده رودش هم به خط پایان رسیده است.
رئیس کمیسیون حمل و نقل و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان می گوید در حال حاضر روزانه بیش از 600 هزار دستگاه خودرو در سطح شهر تردد می کنند و سهم استفاده شهروندان از مترو روزانه ۱۸ تا ۲۲ هزار نفر است باید با تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی شرایطی فراهم شود که تردد خودروهای تک سرنشین در شهر کاهش یابد.
علیرضا نصر اصفهانی بر ساماندهی مشاغل آلاینده نیز تأکید می کند و ادامه می دهد : آیین نامه ساماندهی مشاغل در شورای شهر به تصویب رسیده البته انتقال مشاغل آلاینده سازوکارهای خاص خود را دارد و باید بستر مناسب برای این جایگزینی فراهم شود.
به راستی مهم‌ترین علل آلودگی هوا چیست؟ و چه نهادها یا عواملی مقصران پرونده آلودگی هوا هستند؛ گرد و غبار، وسایل نقلیه فرسوده و غیر استاندارد، صنایع آلاینده، سوخت غیراستاندارد یا... .
دیروز عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درجمع خبرنگاران پایتخت، علت اصلی آلودگی هوا را در کشور بی کیفیتی موتورخودروها اعلام کرد.
دودهای اگزوز خودروها چنان نرم و ریز آماده عزیمت‌اند که با کوچک‌ترین نسیم، به مهمانی ناخوانده می‌روند و مثل هیولا بر سر میزبان فرود می‌آیند.
اگر تولید سوخت‌های بی‌کیفیت و بدون استاندارد به این پرونده سیاه اضافه شود، می‌توان به عمق کوتاهی ها پی برد.

جریمه ۵۰ هزار تومانی برای خودروهای فاقد معاینه فنی
اهتمام جدی برای کاهش آلودگی از مبدأ از موثرترین راهکارهای کاهش آلودگی هواست، بنابراین ساخت و طراحی وسایل نقلیه موتوری با کیفیت که از حداقل سوخت استفاده کنند، استفاده ازخودروها و موتورسیکلت های برقی ،کاهش تولید و واردات بنزین بی‌کیفیت، توجه به معاینه فنی و تنظیم موتور خودروها و... می‌تواند چاره کار باشد.

کمتر از یک ماه پیش بود که اجرای طرح محدوده کاهش آلودگی هوا و ممانعت از ورود خودروهای بدون معاینه فنی خودرو در محدوده زوج و فرد (رينگ اول ترافيك اصفهان) آغاز شد.
از چهارم آذر، ۳۵ دوربين در ۲۵ معبر در محدوده طرح زوج و فرد کلانشهر اصفهان درمحدوده خيابان هاي مسجدسید ، عبدالرزاق، هاتف، نشاط، چهارباغ خواجو، کمال اسماعیل، مطهری، دکتر بهشتی و كاشانی، قادرند پلاک خودروهایی که بدون مجوز معاینه فنی و یا خارج از روز تعیین شده در آن محدوده تردد می‌کنند را ثبت و برای این خودروها به صورت نرم افزاری جریمه اعمال شود.
بنابراعلام ستاد مرکزی معاینه فنی خودرو شهرداری اصفهان فقط ۲۵ درصد خودروهای اصفهان معاینه فنی شده اند و ۷۰ درصد خودروها بدون معاینه فنی در حال تردد هستند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان امروز با اشاره به وضع سکون و پایداری نسبی هوا و مهيا شدن شرايط انباشت آلاينده هاي جوي در سه روز گذشته و اعلام تعطیلی دو روز گذشته و امروز مدارس اصفهان به علت آلودگی هوا ، توقف فعالیت کارخانه و کارگاه های تولید آجر و گچ و دیگر واحدهای آلاینده دروزهای آلودگی هوا،نظارت بیشتر مأموران راهور بر تردد خودروهای فاقد معاینه فنی و وسایل نقلیه فرسوده و غیر استاندارد همچنین آموزش و فرهنگ سازی رفتار شهروندان با دادن بسته های سلامت را از راهکارهای کارگروه هماهنگي شرايط ويژه آلودگي هوا اعلام کرد.
منصور شیشه فروش از در دست تهیه بودن دو طرح مطالعاتی تعیین سیاهه انتشار آلاینده های گازی و ذرات معلق در هوای کلانشهر اصفهان به همت محققان دانشگاه اصفهان و منشأیابی و سهم بندی ذرات معلق هوا و اولویت بندی کانون های مولد آن در شهر اصفهان از سوی پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان خبر داد.
وی ادامه داد: نتایج این طرح های پژوهشی حداکثر تا پایان سال اعلام می شود .

سهم سفرهای شهری با اتوبوس؛ حدود ۱۶ درصد
شركت واحد اتوبوسراني اصفهان به عنوان تنها سامانه حمل و نقل عمومي شهر جابجايي حدود 870 هزار نفر مسافر را با حدود هزار و 365 دستگاه اتوبوس برعهده دارد.
به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان سهم استفاده اصفهانی ها از حمل و نقل عمومی کم است از این رو باید در برنامه زمانبندی اتوبوس ها و کیفیت ارائه خدمات تلاش بیشتری انجام شود و طبق پیش بینی ها در برنامه اصفهان 1400، سهم 16 درصدی استفاده شهروندان از اتوبوس به ۴۰ درصد برسد.
علیرضا صلواتی به فرسودگی عمر ناوگان حمل و نقل عمومی هم اشاره کرد و ادامه داد، عمر ناوگان اتوبوسرانی شهر اصفهان به حدود ۹ سال و تاکسی ها به هفت و نیم سال رسیده است و در حال حاضر ۶۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده بیش از ۱۰ سال در شهر اصفهان تردد می کنند که باید از مدار حرکت خارج شوند.
باید توجّه کرد که مشکل آلودگی هوا اختصاص به کشور ما ندارد و یک مشکل جهانی است که به رعایت نکردن اصول زیست محیطی در توسعه بر می گردد. ما کنترل زیادی بر پدیده های جوی نداریم ولی می توانیم در حد توان از بحران پیشگیری و با آن مقابله کنیم. ما با شناخت وضع موجود و ترسیم وضعیت مطلوب برای رسیدن از وضعیت موجود به مطلوب یک راهبرد یا استراتژی تعیین می کنیم. این روش در مورد آلودگی هوا هم هست.
بنابراین اگر مسئولان به فکر تأمین حقابه‌های تالاب‌ها و دریاچه‌ها نباشد، اگر کمربند سبز شهر بسته نشود، اگر از تردد وسایل نقلیه فرسوده و از رده خارج جلوگیری نشود و شرکت‌های خودروساز از تولید خودروهای غیراستاندارد دست نکشند، اگر همچنان بنزین بی‌کیفیت در باک وسایل نقلیه ریخته شود، اگر حمل و نقل عمومی توسعه نیابد، اگر روند لاک پشتی انتقال صنایع آلاینده جای خود را به موجود تیزپا ندهد و اگر نهادهای مسئول و مورد خطاب به بهانه کمبود اعتبار، همچنان وظایف قانونی خود را زمین بگذارند، باید با آسمان آبی و خورشید درخشان خداحافظی کنیم و زنگ هشدار آلودگی هوا هر روز به صدا درآید.
بنابر پیش بینی کارشناسان هواشناسی استان از بعدازظهر با وزش باد آلودگی اصفهان کم می شود.
نویسنده: سیده پروین امامی