فیلسوفی که پس از قرن ها، هنوز آوازه ی تاریخ است

هشتم مردادماه به تائید مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، روز بزرگداشت سهروردی است. روز ولادت شیخ شهاب الدین یحیی بن حبش بن امیرک سهرودی ملقب به شیخ اشراق، شیخ شهید و شیخ مقتول.

شهاب‌الدین سهروردی که از همان دوران کودکی آموزشهای خود را در دورهای قرائت و حفظ قرآن در روستای محل ولادتش سهرورد (قره قوش) آغاز کرد، در سالهای نوجوانی و جوانی تحصیلات ابتدایی و مقدماتی خود را که شامل حکمت، منطق و اصول فقه بود را در مراغه و نزد استادش فخر رازی گذراند.

پس از آن سهرودی اصفهان را که مهمترین مرکز علمی و فکری منطقه بود برای ادامه تحصیل انتخاب کرد.

شیخ شهاب الدین که چرایی و تفکر در امور، اصلی ترین دغدغه اش شده بود در ادامه  برای کسب علم راهی شامات شد و با قبول پیشنهاد ملک ظاهر، پسر صلاح الدین ایوبی در شامات ماندگار شد.

توجه سهرودی به مسائل پیرامون و بررسی ابعاد مختلف موضوعات موجب شد در همان زمان و در شهر حلب حکمه الشراق را به پایان رساند.

تلاشهای شبانه روزی شیخ اشراق و مباحث فلسفی و بر زبان آوردن اعتقادات باطنی بدون هیچ تغییری، دشمنان سهروردی را هر روز زیادتر می کرد.

متهم کردن سهرودی به الحاد منجر شد بالاخره شیخ جوان اسیر توطئه ها شده و توسط صلاح الدین ایوبی و پسرش ملک ظاهر که در بین مسلمانان بسیار قابل اعتماد بودند زندانی شود. حبسی که در نهایت آزادی در برنداشت و منجر به مرگ سهروردی در سن 38 سالگی شد.

بسیاری ازفیلسوفان شیخ اشراق را رهبر افلاطیون دنیای اسلام می دانند. 

مقدمه ی اشراق سهروردی حکمت مشائی است، حکمتی که سهروردی با گردآوری آثار مشائین به ویژه ابن سینا توانست اینگونه از آرا مشاء را در حکمت اشراق استفاده کند و فلسفه جدیدی به نام اشراق را عرضه کند.

شبستری، استاد فلسفه دانشگاه زنجان می گوید: شیخ اشرق هنوز آن طور که باید شناخته نشده است. 

این استاد دانشگاه می افزاید: وی نام فلسفه اش را اشراق و به معنای درخشندگی انتخاب کرد. تفکر فلسفی که آمیزشی از آراء و نظرات افلاطون، ارسطو و نو افلاطیون است.

بنایی، استاد فلسفه و اخلاق دانشگاه زنجان هم می گوید: سهروردی نور را معنی کرده و در حقیقت وجود شناسی خود را نورالانوار نامیده است.

وی می افزاید: شیخ اشراق معتقد بود، شدت و ضعف موجودات در شدت و ضعف نورانیت آنهاست و نور حقیقتی واحد است.

بنایی می گوید: یکی از وجوه اساسی متمایز کننده حکمت اشراق سهروردی از حکمت مشاء، رابطه ماهوی آن با نور و مسایل و حقایق عرفانی است.

از سهروردی هم اکنون حدود 50 کتاب و رساله برجای مانده که شرح رساله آواز پر جبرئیل، التلویحات، حکمت الاشراق، بستان القلوب، لوامع الانوار، رساله عشق، رساله عقل، رساله صفیر سیمرغ از جمله آنها است. 

مقبره این فیلسوف نام آور و بزرگ جهان در شهر حلب سوریه و زادگاه وی نیز در شهر سهرورد است. 

اگرچه برای ماندگاری و یاد این فیلسوف نمی توان به راحتی  راهی حلب شد اما می توان در روزی که به نام وی نامیده شده یاد او را در زادگاهش گرامی داشت.

روزهشتم مردادماه که روز ولادت سهروردی است به  دلیل شناخته شدن زنجان با نام این فیلسوف بزرگ، روز زنجان هم نامگذاری شده است.